ՀԱՅՈՑ ՆՈՐ ՎԿԱՆԵՐ (1155-1843)

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

103.
ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՄԱԼԱԹԻԱՑԻ
ՌՄԻԳ=1775

Մալաթիացի նոր նահատակին վրայ, որ Թխաթ մարտիրոս ըղաւ. Թխաթցի Սէֆէրօղլովէն քեարամի.

 

Մալաթիու քաղքէն դու էկար Թխաթ,

Երեգ օրիկ դուն գօրծեցիր Յօհաննէս.

Գիշեր ցօրեկ հէչ դադարում չունէիր.

Դուն մեռնիլըդ բընտըռեցիր, Յօհաննէս:

 

Խարաճճուն ղօլճիքը բռնեցին տարին,

Անտեղը զուրուցցուցին խէփիս արին.

Քանի մը օր հոն կեցար մեախկաման բերին,

Ճշմարիտը զուրուցեցիր, Յօհաննէս:

 

Ըսիր այլազգ դրացինըս տուն տարաւ,

Զօռօվէն թլփատեց զիս, ասանկ արաւ.

Հաւտուս սէրը զիս աստեղվանքը բերաւ.

Ղատուն մուֆտուն զայս ասացեր, Յօհաննէս:

 

Չորս հարիւր չափռաստը զարկին ` չիմացար.

Ան չարչարանքներուն ի՞նչակ դիմացար.

Վէք խուստուրմիշ արին տօմրուխը ` կեցար.

Մէկ անգամ մը դուն չի լացիր, Յօհաննէս:

 

Վէքը պաթմիշ արաւ քու պաշխըներուդ.

Շատ երանութիւններ տըւին քո տիրուդ.

Քաշէ աս տանջանքը, տիրանաս բարուդ.

Աս ցաւերուն դուն դիմացիր, Յօհաննէս:

 

Բերին դատաւորին քեզ զուրուցցուցին.

Ըսին թէ դուպայ անինք քու անձին.

Ըսիր ոսկիս ես չեմ փոխեր պղնձին.

Ղատին մուֆտին հօգնեցուցիր, Յօհաննէս:

 

Տըվին թէլլալներուն, ժուռ բերին շուկան.

Դուն եղար Հայոց հաւտու ճշմարիտ վկան.

Քրիստոնեայ ազգըն մեզի ուխտ էկան.

Տեսնօղները դուն լացուցիր, Յօհաննէս:

 

Իշխանք գնացին դատէն առնել հրաման.

Քեզ ալ վերցընելու իզին չէրէտ ան.

Լուս իջաւ քու վըրատ ըզար սուրբ Յօհան.

Երեք օր դուսը մընացիր, Յօհաննէս:

 

Գանձով իզին առին քեզ ալ վերուցին.

Տարին քեզ ալ Խ մանուկ հանեցին.

Եօթն ութ տասը քահանայով թաղեցին.

Այս Դոկիայն թունթ հանեցիր, Յօհաննէս:

 

Սուրբ Կոյս Աստուածածին եկաւ քու դիմաց,

Դու բանտին մէջ իքէն առիր ճաշակ հաց,

Բերնէ բերան ըղար աշխըրքին իմաց,

Շատ նահատակ նորոգեցիր, Յօհաննէս:

 

Հազար երկու հարիւր քսանը չորսին,

Դուն արժանի եղար մարտիրոսաց դասին.

Լսօղ քրիստոնեայ հայր մեղաց ասին.

Հայոց ազգըն ուրախացուցիր, Յօհաննէս:

 

Օրբուկ Սէֆէրօղլին քեզ գովեց լացաւ,

Աստուած քեզի արքայութեան դուռը բացաւ.

Երկընուցը լուսը վըրադ սուն կեցաւ.

Շատ հայ ու թուրք զարմացուցիր , Յօհաննէս:

 

 

Այս եշխին մէջը մըտայ,

ՅԱստուծոյ շնորհք գտայ.

Ով որ Հայր մեղայ մը ասէ,

Սուրբ Կարապետ մուրատը տայ: 1

1 Սոյն գեղեցիկ աշուղական երգը Յովհաննէս Մալաթիացու մասին ունի միայն Վիեննայի Մխիթարեան Հարց ձեռագրատան թիւ 442 (= Ղ ) ձեռագիրը, ԺԳ. 4. օրինակը ստացել ենք մատենադարանապետ գեր. Հ. Բ. Պիլէզիկճեանից, որ բարեհաճել էր մեր խնդրանքով եւ իւր իսկ արտագրութեամբ նոյնը ուղարկել մեզ: Երգիս մէջ սովորական ուղղագրութիւնից տարբեր բազմաթիւ կէտեր կային. լաւագոյն համարեցինք մենք այդ կէտերը անփոփոխ թողնել. ուստի մեր հրատարակածը ներկայացնում է ճիշտ ու ճիշտ ձեռագրի օրինակը ` բացի Սբ, Ած եւ յԱյ համառօտագրութիւններից: Տես եւ Տաշեան, Ցուցակ, էջ 913 բ: