Թղթեր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Առ Արքեպիսկոպոսն:

Զաստուածապատիւ հոգեւոր տեառնդ եւ զիմոյ լուսատուիդ Յովհաննու զմաքուր եւ զաստուածաներկ մակացու աջոյդ վերծանեալ զտառ, զբոլորն տրամախոհութեան, զոր ի վեհագոյնդ քում մտածութեան, ծանեայ, ոչ թէ միայն զգծագրեալս, այլ եւ զոր ոչն կամեցար յայտնել զաղէտ տարակուսանաց քոց եւ զոր ինչ կրես ի բազմաց եւ կորստական արանց նիւթեալ եւ յոմանց յուզեցեալ, եւ յոմանց ըղձալով եւ փափագմամբ զվայրաքարշումն մերոյդ մանկանց մտադիւրութեամբ զառ ի չար կոյս յաւէտ յարձակումն եւ զանօգտակարսն տենչումն եւ զպատկառելիսն գործառնութիւն եւ զտգեղ խոկումն խարդաւանօղ խուզման առ ի մեղկումն եւ ի կենցաղականս անկենցաղ կենցաղավարութեան քարշումն. այսոքիկ են նոցա ըղձումն եւ ըստ ախորժակացն յօժարութիւն ուսուցողացն հնարս. զի հազիւ հազ բնաւին կորստական վարժմամբն արմատաքի խլեսցեն աւերեալ եւ տապալեալ զայսպիսի արձան հաւատոյ եւ ամրապահեստ սեփական հայրենի. եւ ոչ ուրեմն զգան, խափանեալք ի զգայութենէ, զչար վարդապետութեանն նոցա խրատ. զի սովոր է չարն ի ձեռն այլոց սողոսկել զայսպիսի սպրդումն բանից իբրու օձին դաւաճանութեան կամ կնոջն, եւ որ այլ այսպիսիք մինչ ցայս վայր ոչ պակասեաց. ոչ այժմ ճանաչէ մանուկդ մնացեալ զելս եղբօրն արժանի արդարեւ տարակուսանաց եւ մշտարտօսր կականման, որք զնորայն իմացան քաղաքավարութիւն կամ զելսն շփոթեալ եւ զօրէն երկակենցաղ գազանի յարդարեալն. որ ոչ ըստ հագարացւոցն եւ ոչ ըստի Յիսուսի այրական սերտութեանն անթոշակ եւ անմասն յաստուածեղէն աւանդութեանն եւ այն ի վերջին ժամու եւ ճանապարհորդութեանն եւ անբարի բարերարութեան որ առ նա իբրու թէ զուր տնօրինեալ սակս նորա բոլորն աստուածեղէն այրութիւն Յիսուսի առ մեզ մարդեղութեանն հանդէս:

Աւա~ղ բախտին եւ այն այդպիսի վայրս եւ յիւրն սեփականի, բայց եւ զկնի այնր շռայլութիւն շուայտացեալ թշնամեացն խաչին Քրիստոսի որ զգերեզման թլփատեալ. զի՞նչ ձեւ զմայլական պարառաբար կաքաւողացն խնջիւնս եւ սռնջանս եւ ոտիւք թափառումն, եւ դաստակօք անյօրինաբար բախբախումն, եւ քարշումն քղանցից մրրկեալ պտուտելով զփոշի կնքելոյ գերեզմանին, թէպէտեւ ոչ ըստ օրինի քրիստոսական կրօնից. զիա՞րդ որում էհասդ վիճակ քահանայապետական, մեղկեալ լռէ միշտ չարին կցորդ եղեալ, զչարութեան արմատ ոչ խլեալ, այլ մանաւանդ սերմանելով, հեզ զինքն կարծեցեալ, եւ խորագէտ կորուսանել զհօտդ զօրէն անարի հովուի, թողլով օձտել եւ ոչ երբէք ի վայրի դալարւոջ, այլ գահավէժ եւ ի մէջ փշոց ի կենդանութեան, եւ ի կատարման էհաս միայն վկայել չարին: Ոչ ուրեմն լուաւ ի Դաւթեայ. զթիւրեալսն յափշտակութեամբ տանի Տէր ընդ գործօղն չարին: Զի՞նչ անուն դորա, ո՞չ եպիսկոպոս. եւ ահա' դէտ կացուցի, եւ ոչ միայն դէտ, այլ եւ վերադիտօղ, զի մակացու է բոլորն եկեղեցւոյ. այսոքիկ տապալեցան եւ ահա' կորեաւ. արդ զի՞նչ սակս զքէն պատճառեն հալածել. զո՞ խաբեն, կամ զի՞նչ այսոքիկ պատճառանս. գրեալ եմք առ տէր Գրիգոր եւ առ եպիսկոպոսդ, զորոյ զհաւասար գրոյդ ի թիկանէ տառիդ ընթերցցիս. եւ զԳրիգորոյն կարի խստագոյն եւ առանց երկպառակութեան. յուսամք, եթէ լսեն եւ եթէ ոչ, դու զտեղի կալցիս յեպիսկոպոսարանիդ եւ մի' ուրեք այլ այսր անդր կամ սպառնալեօք կամ ումեկօք. մինչեւ եկեսցէ պատասխանի գրոյդ. եւ զոր Տէր կամեսցի, եւ այնպէս լիցի. մեք առժամանակս այսր եմք ի Տարօն յաշխարհիս Մամիկոնէից, այլ ակն ունիմք, զի եթէ կամեսցի Տէր, երթամք առ արքայ, զի թերեւս զերծեալք ի մրրկեալ այսմ բդեշխութենէ պարապել Աստուծոյ. եւ կամք Տեառն լիցի, դու աղօթս խորհրդականս արասցես ողջ լե'ր փոխա'ն Յիսուսի: