Շատ
մը
տեղեկութիւններ
կու
տայ
Հ.
Թէոդորոս
զանազան
նիւթերու
շուրջ,
որոնց
կարգին
կը
գտնենք
նաեւ
Ստեփաննոս
վարդապետ
Լեհացւոյ
(Ռոշքայի)
մահուան
գուժը:
Եթէ
ստուգիւ
հետագայ
նամակին
գրութեան
թուականին
(1740ին)
վախճանաց
համարինք`
դեռ
տարի
մը
երկարած
կ՚ըլլայ
անոր
արդիւնաշատ
կեանքը.
Օ:
Յ:
Ք :
Գերյարգեցելոյ,
եւ
Գերիմաստ
Տեառն
Մխիթարայ
Աստուածաբանութեան
Վարդապետի,
եւ
սրբագունեղի
Հօրդ
մերում
ընդհանրականի,
արաթուր
անկեալ`
զոտս
համբուրելով
մատուցանեմ
զողջոյն,
եւ
այլն:
…
մինչ
ես
էի
կեռլայ`
եկն
Բարդուղիմէոս
վարդապետն
ի
Կեռլայ
յանձնարարական
գրով
Նունցիոսին,
եւ
կամի
բնակիլ
անդ,
ոչ
որպէս
հոգաբարձ
քահանայ,
այլ
իբրեւ
զեկն,
որում
կայսրն
վճարէ
յամէ
ամ
զ
100
տուգաթ,
եւ
այժմ
վճարեալ
է
նմա
զհաշիւ
երից
ամաց
զ
300
տուգաթ:
Աստէն
մեծ
նուազութիւն
գոյ
հացի
եւ
գինւոյ,
զի
եղեամն
եւ
հեղեղք
անձրեւաց
ապականեալք
են
զարտորայս
եւ
զայգիս:
Քանզի
16
օխայ
ցորեանն,
որ
լատիներէն
ասի
Metreta,
այժմ
յաւուրս
հնձոց,
յորժամ
ցորեանն
է
առատ`
16
օխան
կամ
մի
metreta
վաճառի
6
լիտրէ,
այսինքն
24
թռայըր…:
Ի
կողմանէ
խաղաղութեան,
ոչինչ
հաւաստի
լուր
գոյ,
քանզի
ինքեանք
իսկ
զինուորական
պաշտօնատարք
տարաձայնին
ի
միմեանց.
քանզի
ոմանք
ասեն.
Լինի
հաւաստի
խաղաղութիւն
ի
մէջ
ալամանին
եւ
տաճկին,
իսկ
ոմանք
ոգեն
զհակառակն…:
Բազումք
մաճարք
սեպուհք
խնդրեն
զիս
գնալ
առ
նոսա
առ
ի
լինիլ
գաբէլլան.
բայց
ես
պահելով
զխրատս
եւ
զկանոնս
Գերյարգելութեանդ`
ոչ
կամիմ
գնալ
առ
նոսա:
…
Ստեփաննոս
Վարդապետն
Լէհացին
վախճանեցաւ:
Եւ
Տէր
Սիմէոնն
կամ
գնալ
անդ,
եւ
ասաց
ինձ,
զի
եթէ
կամիցիմ`
գնայցեմ
եւ
ես
ընդ
նմա:
Ես
իրաւի
յօժարութեամբ
գնայցէի,
թէ
ունիցէի
զհրաման
ի
Գերյարգելութենէդ…:
Յոյժ
ուրախացայ
յորժամ
լուայ
զաւարտումն
շինուածոց
մենաստանին…:
Վեր .
Տէր
Մինաս
Աւագէրէցն
Կեռլայու
իբրեւ
լուաւ
յինէն,
թէ
վախճանեալ
իցէ
Խաչատուր
Վարդապետն,
հրամայեաց
հնչեցուցանել
զզանգակս,
եւ
զձայնաւոր
Պատարագ
ասաց
վասն
հոգւոյ
նորա.
նաեւ
եղբայրն
իւր
Վեր.
Տէր
Սիմէոնն:
…
Նուատսագունեղ
Ծառայ
Հ.
Թէոդորոս
Յովաննիսեան
Կրօնաւոր
ի
կարգէ
Սրբոյն
Անտօնի
Աբբայի
Յամի
Տեառն
1740
Հոկտեմբերի
25
ի
Կեռլայ
