Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Հոս պիտի կարդանք Թրանսիլուանիոյ մէջ Նոր Տօմարն ընդունելու շուրջ յարուցուած ժողովրդական շարժումներն ու տարաձայնութիւնները:
       Գեռապատիւ եւ գերսգօն, Գերյարգեցելւոյ Աբբահօր իմոյ մեծաւ ըղձմամբ զաջն համբուրելով բազում խոնարհութեամբ ողջոյն
       Յայտ լիցի Գեռապատիւ Տէրութեանդ, քանզի աստ ի քաղաքիս մերում միախորհուրդ եւ միակամք ամենունց հաւանութեամբն թէ թծերք եւ թէ տղայք սկսեալ եմք Հռօմայեցւոց տօմարաւն վարիլ ի յայսմ տարւոջ ի տօնէ Տեառն ընդ առաջին, վասն որոյ գրեմ թէ որպիսի կերպիւ սկսեալ են. քանզի ի վաղուց ժամանակէ ցանկային առ այս: Եւ այժմ առնելով զհամահաճութիւն եւ զկամեցողութիւնն ստորագրութեամբ յատուկ ձեռաց իւրեանց, սկսեալ նաք ի մեծամեծաց մինչեւ ցփոքունս ըստ կարգի, եւ յորժամ ի կատար եղեւ ամենեցունց ստորագրութիւնն, յայնժամ գնացին առ Վերապատուելի Քահանայս եւ յայտնեցին զկամս իւրեանց, զոր եւ նոքա պարտաւորեցան հետեւիլ կամաց ժողովրդեանն, եւ կրկին եւս ընդ նոսին խորհուրդ արարեալ հաստատեցին, զի Քահանայ մի, ընդ միոյ ի ժողովրդենէն երթիցեն առ առաջնորդն Թռանզիլվանիոյ, որպէս զի նորին հրամանատուութեամբ սկսանիցէին զյառաջարկեալ Խնդիրսն, զոր եւ երթալով առ նայ յոյժ մեծապէս ուրախութեամբ ընդունեալ է զխնդիրսն, եւ շնորհեալ է զթողութիւն մանաւանդ տեսանելով զհամաձայնութիւնն ամենեցունց Կեռլէու ժողովրդեանն: Եւ առ այս նոյն ժամայն դառնալով առ մերայինս սկսեալ է խօսակցիլ Եպիսկոպոսն զտարաձայնութենէ ժողովրդեանն Իպաչֆալովու, քանզի առաջնոյն նոքա գնացեալ էին առ նայ խնդրել զթողութիւն, բայց ոչ միակամք եւ միախորհուրդք ամենեցունց հաւանութեամբն, եւ թէպէտ նոցա եւս տուեալ էր զթողութիւն, բայց ոմանք զայտնութիւն Տեառն ըսի հին Գալէնտարին առնելով, եւ ոմանք ըստ նորոյն, որպէս եւ ի պատահեալ է ընդդնմութիւնս այս ի մէջ նոցա, զի ըստ նորոյն, ըստ սովորութեան Բլէպանիայի Քահանայիցն երթալ եւ օրհնիլ զտունս ժողովրդեանն զորս ոմանք սիրով ընդունեալ են, եւ ոմանք ընդէմ խօսելով թէ ոչ գոյ այժմ մեր այնութիւնն. այլ եկեսցուք յորժամ մերն իցէ եւ սիրով ընդունելոց եմք, եւ ոչ են թոյլ տուեալ զի օրհնեսցեն զտունս իւրեանց… :
      
       1758 Ապրիլի 30
       Նուաստ եւ պատրաստագոյն Ծառայ տրուպս Տրցւ. Պետրոս Անտոնեան