Յոյն
եւ
Հայ
վաճառականներու
մասին
դէպքեր
կ
պատմուին
Հ.
Յովհաննէս
Լազեանէ:
Սա
է
Հ.
Յովհ.
Տրապիզոնցին,
որ
եւ
կը
ստորագրէ
Պօնտացի,
եւն:
Գերապատիւ
տեառն
տեառն
Ստեփաննոս
Վարդապետի
եւ
Աբբայհօր
մերում
խոնարհուրթեամբ
համբոյր
աջոյն
…
Լուաք,
թէ
սրբազան
պապն
մեր
փոխեալ
իցէ
առ
Աստուած…
Գրեցից
եւ
զանցս
անցեալս
ընդ
ոմանս`
վաճառականս
յունաց:
Արքունի
հրամանաւ
սաստիկ
փակեալ
են
Նազարէթք
ընդդէմ
ընչից.
այլ
համարձակ
վասն
մարդկանց,
արդ
յոյնք
ոմանք
բերեալ
զմուշտակս
ի
Պելրղատ,
եւ
անդ
թողեալ,
ինքեանք
մտեալ
են
ի
Նազարէթ.
եւ
ապա
զյոլով
զբեռինս
մուշտակաց
ի
ձեռն
ոմանց
պուլղարաց
գաղտագողի
փախուցեալ
են
ի
մեր
կողմն
առանց
Նազարէթի:
Եւ
ի
լրանալ
ժամանակին,
ինքեանք
ելեալ
ի
Նազարէթէն,
եւ
բերեալ
զմուշտակսն
ի
յէրսէկ,
վաճառեալ
են
ի
տօնավաճառն
սրբոյն
Սեբաստիանոսի:
Ուր
յայտնեալ
նենգութեան
նոցա,
զերկուս
փախուցէղսն
արդէն
վաղվաղակի
ի
չորս
մասունս
հատեալ,
կախեցին
յանցս
ճանապարհաց:
Իսկ
զմնացեալսն`
թուով
աւելի
քան
զտասն
երկաթի
կապանօք
ածին
այսր,
որոց
կատարածն
եղիցի
սուր
եւ
հուր:
Սմին
նման
եւ
զայլ
ինչ
լուաք,
այլ
զստոյգն
ոչ
գիտեմք.
ի
Մեծ
Մաճառս`
ի
կողմանս
տօպրօցինու
հայք
ոմանք
զմորթս
եզանց
փախուցեալ
ի
նազարէթ,
հասուցեալ
են
յազատ
գիւղ
մի,
եւ
անդ
թագուցեալ`
ինքեանք
եւ
ինչք
իւրեանց:
Իսկ
ի
յայտնիլ
բանին,
զտեարս
մորթոցն
եդեալ
ի
շղթայս,
եւ
ընդ
նոսա
զամենայն
գիւղականսն
վարեալ
ի
տեղին,
ուստի
փախուցեալ
են
զմորթսն
առանց
Նազարէթի,
եւ
զգիւղն
եւ
զմորթսն,
եւ
զամենայն
կազմած,
եւ
զինչս
գեղջն
հուրբ
դատեալ
են,
զի
մի
ցաւ
ինչ
տարածեսցի
ի
գեղջէն:
…
Նուաստ
ծառայ
Հ.
Յոհաննէս
վրդ .
Լազ.
[1]757
փետր.
25
ի
Վարատին
