Գիրք պատմութեանց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Փա՛ռք անբաժանելի եւ միասնական սուրբ Երրորդութեան. Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյ յաւիտեանս ամէն։ Որ ետ կարողութիւն անարժան մեղսամած եւ փծուն գրչի, Աթանաս դպրի, աւարտել զգիրքս ի յետին ժամանակս շարագրեալ յԱռաքեալ վարդապետէն, որ այժմ կոչի Առաքեալ պատմագիր։ Ի թուաբերութեանս մերում ՌՃԺԲ. թուին ի Հայրապետութեան ընդհանուր ազգիս Հայոց Տեառն Յակոբի սրբազան հայրապետի, ի թագաւորանիստ քաղաքէն Շօշ կոչեցեալ, որ այժմ Ասպահան ասի. եւ էր ազգաւ Ջուղայեցի։ Ի թագաւորութեան Պարսից երկրորդ Շահաբասին, յիշխանութեան Արարատեան երկրին Ամիրգունայ խանի որդի Աբասղուլի խանին, յայսմ ամի զՆաջաֆղուլի խանն ձգեցին, եւ տուին զԵրեւան Աբասղուլի խանին։ Արդ՝ գրեցաւ գիրքս ի յերկիրն Արարատեան ի գիւղաքաղաքն Կարբի ընդ հովանեաւ Գաբրիէլի եւ Մրքայէլի հրեշտակապետացն եւ ամենայն սրբոց որք աստ հաւաքեալ կան։ Թէմ եւ վիճակ մեծափառ ուխտին Յոհանավանից սուրբ Կարապետին սուրբ Ստեփաննոսի աջին եւ սուրբ Աստուածածնի Վարշամակին, ի յառաջնորդութիւն սուրբ ուխտիս հեզահոգի խոհեմ հնազանդ Յովհաննէս արհիեպիսկոպոսի, ի բնիկ գիւղաքաղաքէն Կարբու, զոր Տէր Աստուած զուխտն իւր հաստատ եւ զինքն անփորձ պահեսցէ մինչ ի խորին ծերութիւն ամէն։

* * *

Փա¯ռք ամենասուրբ Երրորդութեան, Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյ ամէն։

Շնորհօք եւ ողորմութեամբ Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, գրեալ եղեւ գիրքս որ կոչի պատմագիրք. ի մեծ թուականին Հայոց ՌՃԺԵ. ի մայրաքաղաքս Երեւան, ի դուռն սրբոյ եկեղեցւոյս, որ կոչի Կաթուղիկէ, հոգաբարձութեամբ, ծախիւք եւ արդեամբք՝ Առաքեալ վարդապետի, որ է նոյն ինքն այս պատմագրքիս շինօղն եւ արարօղն, Թավրիզեցի Առաքեալ վարդապետն՝ որ վասն զօրինակն բազմացուցանելոյ ետ գրել զայս գիրքս, որ եւ այս հինգերորդ գիրք է որ ինքեան Առաքեալ վարդապետի ձեռացագիր օրինակէն գաղափարեցաւ. որ յոլով ջանիւ եւ բազում հոգաբարձութեամբ ծախէ ինչս եւ ձեռամբ գրչաց գրել տայ. առաջին վասն օրինակին բազմանալոյ. եւ երկրորդ վասն առ տէր յիշատակի։ Արդ ոք հանդիպիք սմա կարդալով կամ օրինակելով, կամ զբօսնլով, սրտի մտօք յիշեցէք ի Քրիստոս զվերոյ յիշեալ զԱռաքեալ վարդապետն, որ զանազան եւ պէսպէս կերպիւ բազում աշխատանս կրեաց վասն պատմագրքիս, եւ տակաւին եւս ի նոյն աշխատանացս կայ, վասն որոյ աղաչեմք, յիշել ի տէր զինքն իւրայնօքն, եւ զամենայնսն, որք ունին աշխատանս ի սոյն գործառնութեանս։ Ընդ սոցին մաղթեմ յիշել ի Քրիստոս զիս զփանակի գրչիս զԱւետիս երեցս որ հրամանաւ Առաքեալ վարդապետին գրեցի զգիրքս վասն հասարակաց օգտի։ Արդ՝ որք յիշէք զմեզ ի Քրիստոս եւ բաշխէք մեզ «Աստուած ողորմիե եւ «Քրիստոս որդիե եւ «Հայր մեր որ յերկինսե միոյ հազարապատիկ առնուցուք ի Քրիստոսէ Աստուծոյ մերոյ օրհնելոյն յաւիտեանս. ամէն. Հայր մեր որ յերկինս սուրբ եղիցի անուն։