">
ԳԼՈՒԽ
Ը
Որ
ինչ
զկնի
այսորիկ
պատմի
յաղագս
Կիւրոնի:
Արդ
զայս
նորա
ասացեալ
առ
Կիւրոն
ի
ձեռն
պատգամիիբր
ի
մահ
եւ
յապտակ
զինքն
դնելով
ինքնակամ
կամօքեւ
յօժարութեամբ,
վասն
զի
թշնամիք
էին
նմաամենեքեան`
իշխանքն
եւ
ժողովրդականքն
հանդերձԿիւրոնիւ:
Եւ
նա
ո'չ
ետ
նմա
պատասխանի
ա'յնքանբազում
յանդիմանութեան,
այլ
որպէս
իժի
եւ
քարբիխցեալ
էր
զականջս
իւր,
զի
մի'
լուիցէ
զձայն
թովչիճարտարի.
այլ
եւ
ոչինչ
կարէր
չար
ինչ
խօսել
նմակամ
առնել.
զի
խցցին
բերանք
այնոցիկ`
որ
խօսինզանիրաւութիւն:
Քանզի
գիտէր
ի
մտի
իւրում,
եթէյորժամ
Կաթուղիկոս
նստի
Հայոց,
դարձեալ
խնդիր
լինիիմոց
իրացս.
զի
թերեւս
կարասցէ
հնարիւք
ինչ
այլազգինչ
խորհել.
զի
դեռ
եւս
տակաւին
յերկուս
ոտս
կաղայր:
Իսկ
երանելի
Եպիսկոպոսն
զբարւոք
մարտն
մարտեաւբազում
բանիւք
յանդիմանեալ
զնա,
եւ
ոչինչ
կարացօգտել:
Ապա
դառնայ
ի
վիճակ
իւր
ի
մեծի
զարմացմանեղեալ
եւ
ի
տրտմութենէ
(թեան)
սակս
Կիւրոնիանդարձութեանն,
միանգամայն
վասն
գուշակելոյ
նմազնենգութիւն
նորա.
եւ
յանձն
արարեալ
զվիճակեալսնիւր
շնորհաց
Հոգւոյն`
պահապան
թողլով
նոցա
զայն`
որպահէրն
զԻսրայէլ,
գնայ
մեծաւ
տրտմութեամբ
ի
վանսն`որ
կոչի
Յոհաննու,
որ
է
յԱրագածոտան,
եւ
ընկալեալլինի
անդ
բազում
սիրով
եւ
մեծաւ
պատուով
իԲաբեղասայ
ի
Վանաց
Երէցէ:
Զոր
ապա
բազում
գոհութիւնգրէ
ի
թղթի
անդ
իւրում`
որ
առ
Վրթանէս
Քերթող.
եւզառաջին
ուխտ
իւր
դարձեալ
հաստատէ
ի
սրտի
իւրումյաղագս
Կիւրոնի`
միայն
եթէ
դարձցի
առճշմարտութիւնն
եւ
ուղղեսցի:
Իսկ
Կիւրոնի
զգնալ
Եպիսկոպոսին
Ցուրտաւայ
ինմանէ
համբաւէ
այսպէս,
թէ
գիշերի
գաղտ
գնացփախստեայ
ի
մէնջ
յաղագս
իւրոյ
ինչ
չարի
եւ
բազումբանից
նորա`
զոր
խօսեցաւ
ընդ
վասն
հաւատոց.
եւդարձեալ
յաղագս
յանդիմանութեանն
եւ
մեղադրանացոչինչ
պատմեաց
յայնցանէ,
թէպէտեւ
Եպիսկոպոսնզամենայն
էր
պատմեալ
ամենեցուն.
զոր
եւ
զնոյն
գրէԿիւրոն
յիւրում
թղթի
անդ`
որ
առ
ԱբրահամԿաթուղիկոսն
Հայոց.
զնա`
ասէ`
մեք
ո'չ
եմք
հանեալ
իվիճակէ
մերմէ,
այլ
ինքն
գնաց
ի
գիշերի
փախստեայյաղագս
իւրոյ
ինչ
յանցանաց:
Եւ
այսպէսանիրաւութեամբ
եւ
ստութեամբ
առնէ
պատասխանի
իւրոցեւ
օտարաց:
Քանզի
ամենայն`
որ
անիրաւ
է`
իպատասխանիսն
է
պատրաստ.
քանզի
անիմաստ
մտօք
վարէրառ
ամենեսեան.
զի
հոգիք
ըմբռնեալք
ի
մեղս`
ի
մտացեւս
անկանին:
Արդ
Կիւրոնի
թէպէտեւ
վաղուրեմն
ատեալէր
զճշմարտութիւն,
ինքն
ատեցեալ
էր
իճշմարտութենէն:
Քանզի
յառաջ
թշնամի
էրԵպիսկոպոսին
Ցուրտաւայ`
կասկածելով
զնմանէ
յաղագսյայտնելոյ
զչարութիւն
նորա.
եւ
որսայի
(ր)
զնա
իմահ.
վասնզի
գիտէր
նա
զնորա
զամենայն
ինչ
ստուգիւ,
որ
ինչ
ի
ծածուկ
եւ
յայտնի,
որպէս
ասաց
ինքն
ի
ձեռնպատգամին:
Քանզի
յառաջ
մինչդեռ
ո'չ
էրհրապարակագուժ
լեալ,
բազում
անգամ
յանդիմանեալլինէր
ի
նմանէ
ի
ծածուկ:
Իսկ
նա
ատէր
զնա
յաղագսյանդիմանական
բանից
նորա`
թշնամի
իմն
համարելովզնա,
ատեցին`
ասէ`
ի
դրունս
զյանդիմանիչս
իւրեանց,
եւ
զբանս
սուրբս
պիղծ
արարին.
զի
յորժամ
խրատու
ոչլսեաց,
ապա
յանդիմանեցաւ.
զի
խրատ
առանցյանդիմանութեան
մոլար
շրջի`
ասաց
ոմն
ի
սրբոցն:
Արդյետ
այսոցիկ
եղելոց
իրաց
գրէ
առ
Վրթանէս
թուղթԵպիսկոպոսն
Մովսէս`
լի'
բազում
ամբաստանութեամբ,
զոր
յիւր
իսկ
թուղթսն
պատմէ
յաղագս
Կիւրոնի,
եւզՎրաց
օրինակաւ
ինչ
իրաց
նմանեցուցեալ
նոցա
վասնանպտղութեան
նոցա
օրինակաւ
թզենոյն,
եւ
հայցէ
գրելթուղթ
առ
Կիւրոն,
զի
թերեւս
կարիցէ
հնարել
ինչ,
իւիքինչ
իրօք
շահել
զնա:
Խնդրէ
նախ
գրել
եւ
առ
եկեղեցինՑուրտաւայ`
որք
Հայալեզուք
էին,
առ
ի
մխիթարելզնոսա:
Իսկ
նա
այր
իմաստուն
եւ
հանճարեղ
եւնախանձայոյզ
աստուածային
պատուիրանին,
եւ
զօրավիգեւ
օգնական
ուղղափառ
հաւատոյ,
ճշմարտասէր
եւ
լիգիտութեամբ.
որ
սակս
իւրոյ
հաւատարմութեաննՏեղապահ
զնա
կացուցեալ
աթոռոյ
սրբոյն
Գրիգորի:
Իսկնա
ապա
ցաւակից
լեալ
Եպիսկոպոսին
միանգամայն
եւգործակից
եւ
ջատագով
աստուածային
պատուիրանին`
գրէառ
Կիւրոն
թուղթ
ծանուցանելով
նմա
զամենայն
մի
ըստմիոջէ,
որպէս
ուսուցանէ
քեզ
գրեալքն
առ
ի
նմանէյիւրում
թղթին:
Գրէ
եւ
առ
եկեղեցին
Ցուրտաւայշրջաբերական
թուղթ
լի
մխիթարութեամբ,
եւ
յորդորէզնոսա
կալ
հաստատուն
ի
հաւատս
ճշմարիտս,
եւզգուշանալ
յայնցանէ`
որք
ոչն
գնան
ճշմարտութեամբի
ճանապարհս
Տեառն:
Եւ
այս
լինէր
մինչեւ
իժամանակս
Աբրահամու.
որ
յաջորդեաց
զաթոռՀայրապետութեանն
Հայոց
զկնի
երեք
ամաց
մահուաննՄովսիսի
Հայոց
Կաթուղիկոսի:
