Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
">

ԳԼՈՒԽ ԻԲ
Թուղթ Վրթանէսի Քերթողի առ Կիւրոն Վրաց Կաթուղիկոս եւ առ իշխանս աշխարհին` ի խնդրոյ Մովսիսի Եպիսկոպոսի պատճենին:

Սրբասիրի Տեառն Կիւրոնի Վրաց Կաթուղիկոսի, առՆերսեհի` եւ Վահանայ` եւ Բզրմհի իշխանաց, ի Վրթանիսէեւ ի միաբան պաշտօնէից սրբոյ եկեղեցւոյս` Տէրամբողջոյն:

Յառաջագոյն առ պատուականութիւն ձեր (գրեաց) երանելի Հայրապետն մեր Մովսէս յաղագս խուժիկեպիսկոպոսին խաբէութեան, զի մի' եղիցինորոգաձեւութիւն հաւատոյ ի մէջ երկուց աշխարհացս. որ սքանչելի հիմնադրութեամբ կանգնեցաւյանզանգիտող եւ ի քաջ նահատակէն Տեառն ի սրբոյնԳրիգորէ: Արդ ո'չ միայն ի Նեստորի խմորոյն ունիմքպատուէր ի Հարցն եւ յուղղափառ Վարդապետացն մերոցհեռանալ եւ նզովել, այլեւ զԵւտիքոս, եւ զԵւնիմոս, եւզՍեւիրոս, եւ զՄարկիոն, եւ զՍաբելիոս, եւ զայլնմանիս նոցա, եւ առաւելագոյն եւս զտիեզերակործանեւ զանյիշելի ժողովն Քաղկեդոնի. որ յետ ճշմարիտմիաւորութեանն բաժանեալ եւ անջատեալս ի միմեանցսահմանեցին ի վերայ միոյն Քրիստոսի: Այժմ լուաք թէդուք զանօրէն ժողովն Քաղկեդոնի եւ զանիծեալ տոմարնԼեւոնի ուղղափառ համարիք եւ մեծարանաց արժանի. վասնզի չունիք կրթութիւն քննել զհերձուածոցչարութիւն. զի չարագոյն քան զՀրէականուրացութիւնսն հեռացուցանէին ի միամիտ հաւատոցն`որ ի Քրիստոս Յիսուս ի Տէր մեր է:

Արդ ո'չ է պարտ աստուածասիրութեանդ ձերում աւելիինչ վարդապետութիւն զուրուք ընդունել: Քանզի երիցսուրբ եւ անարատ ժողովոցն` որք ի պատիւ ամենասուրբԵրրորդութեանն գումարեցան երեք հարիւր տասն եւութքն ի Նիկիայ, եւ հարիւր յիսունքն իԿոստանդնուպօլիս, եւ երկերիւրքն որ յԵփեսոս, եւաւելի քան զայն սահման հաւատոյ մեր եւ ձեր Հարցն եւՎարդապետացն ո'չ կալեալ եւ ո'չ ընդունիմք. եւ որընդունի ոք, եւ կամ ի խառնել յականակիտ եւ յամբիծսահման հաւատոյ վարդապետութեան նոցա հրապոյրս ինչպղտորս` գիտասցէ, զի օտար է եւ տարագիր յուղղափառհաւատոյ. զի հաւատովք ուսանիմք հաճոյ լինելԱստուծոյ. զի ի վերջին ժամանակս եմք, չգոյ ումեքլինել յերկբայս: Զի նախ ապստամբութիւն է գալոց`երանելի առաքեալն ուսուցանէ: Եւ յաղագս նորին նոյնինքն հանդիպողական պատասխանին` եթէ ոք աւելի ինչաւետարանեսցէ քան զոր աւետարանեցաքն, նզովեալլիցի: Զի ընդ ամենայն տիեզերս յեկեղեցիսուղղափառաց յետ ընթեռնլոյ զԱւետարանն` որ ի Նիկիայսահմանեցաւ, հաւատն ասեմք, այլ ո'չ եթէ զՔաղկեդոնիժողովոյն զհայհոյութիւնսն. ապա թէ այդպէս է, ո'չպարտիմք զամուր ցանկ հաւատոյս մերոյ խրամատել. զիոր քակէ զցանկ հայրենի, հարցէ զնա օձ` գիրն բողոքէ. եւ որ գլէ զվէմ, այսինքն զճշմարտութիւնճշմարիտ հաւատոյ, զանձն իւր կորուսանէ: Արդ պարտէ պատուականութեանդ ձերում` նախանձաւոր լինելճշմարիտ հաւատոյ Հարցն, որ սքանչելեօք եւԱստուածաշնորհ պարգեւօք առատացաւ յաշխարհիսմերում. եթէ (է) ինչ երկբայութիւն ի միտս ձեր, եւկամիք զփորձ առնուլ յաղագս այդորիկ, գրեցէ'ք առմիաբան փառաւորեալ իշխանս աշխարհիս մեր. որ գամքայդր. եւ որպէս ի հեռաստանէ թղթոյս պատգամաւ, նոյնպէս յանդիմանական վկայութեամբ գրոց սրբոցյայտնի առնեմ զճշմարտութիւն բանիցս: Ողջ լերո'ւք: