Գիտելի
է
վասն
«կատարեալ
Լուսնիսե,
զի
ասացեալ
է
վասն
սմա
յոմանց
ոչ
գիտեմ
եթէ
յիմաստականաց
եւ
թէ
յիմաստասիրաց,
թէ
Լուսինն
այլ
ոչ
դառնայ
ի
ժողով
իւր,
այլ
բոլոր
եւ
կատարեալ
մնայ,
զոր
ընդդիմանամք
բազում
եղանակաւ
ըստ
եկեղեցւոյ
վարդապետութեան
եւ
ասեմք
եթէ
ոչ
է
ըստ
ճշմարտութեան
իրդ
այդ:
Նախ
ըստ
ստեղծմանն
եւ
ըստ
վախճանի,
զի
որպէս
ի
միում
աւուր
ստեղծան
լուսաւորքդ,
պարտ
է,
զի
եւ
ի
միում
աւուր
կատարեսցին:
Երկրորդ`
ըստ
աստուածային
վճռին
ի
վերայ
համայն
եղելոց,
ըստ
այնմ,
որ
ասաց
ծովու
«ցայդ
վայր
եկեսցես
եւ
այլ
մի
անցանիցեսե,
եւ
Դաւիթ
ասէ.
«սահման
եդիր
ոչ
անցանենե:
Նմանապէս
եւ
երկնից
սահման
եդ
զմշտաշարժութիւն
եւ
լուսաւորացդ
զանխոտոր
ընթացումն,
այսպէս
եւ
Լուսնին
զլրանալն
եւ
զնուազիլն
վասն
հարկի
ստորնայնոցս
եւ
իւրաքանչիւր
սահման
վճիռ
եղեւ
նմա
յաւիտեան:
Երրորդ`
վասն
ներգործութեան
Լուսնին
ծննդեանն
եւ
լրմանն
սերմանիք
բուսանին
եւ
ծառք
պտղաբերին,
նաեւ
ջուրք
ծովուց
առաւելուն
եւ
նուազին,
կենդանիք
ծնանին
եւ
ապականին,
աճին
եւ
նուազին
եւ
լուծանին
տարրական
շարախառնեալք
եւ
յառաջ
բերին:
Չորրորդ`
ըստ
դադարման,
զի
թէ
բոլորի,
հարկ
է
զի
եւ
դադարի,
որպէս
ի
կատարածին
եւ
թէ
ոչ
դադարի,
յայտ
է,
թէ
ոչ
բոլորի:
Հինգերորդ`
վասն
ժամանակին,
զի
որպէս
Արեգակն
զտարին
կատարէ,
նոյնպէս
եւ
Լուսինն`
զամիսն,
զի
ամիսն
Լուսնինն
է,
որպէս
տարին
Արեգականն,
զի
հայելով
ի
Լուսինն,
ստուգաբանեցին
զանուն
ամսոյն,
ասելով
«իմ
ես
պատկերե:
Վեցերորդ`
վասն
հասարակ
ծանօթութեան,
զի
կրկին
է
ծանօթութիւն
ժամանակին`
հասարակական
եւ
առանձնական,
եւ
առանձնականն`
վարժելոցն,
իսկ
հասարակականն`
անվարժիցն,
քանզի
վարժեալքն
տումարիւն
իմանան
զել
եւ
զմուտ
ամսոցն,
իսկ
անվարժքն`
Լուսնիւն,
զի
Աստուած
զԼուսինն
անգիր
տումար
արարեալ
է
ռամկացն
եւ
ախմարացն:
Եօթներորդ`
վասն
խրատելոյ
զմարդիկ,
զի
զԼուսինն
անգիր
քարոզ
արար
Աստուած
աշխարհի,
զի
տեսանելով
զարագ
փոփոխումն
նորա
ծանիցեն
զունայնութիւն
կենցաղոյս
եւ
զվախճան
ի
կենաց
իւրեանց
եւ
յաւիտենական
կենացն
փափագեսցին
մտաւորքն:
Ութերորդ`
ըստ
պատճառին,
զի
ասաց
Քրիստոս`
«ոչ
է
ձեզ
գիտել
զժամս
եւ
զժամանակսե:
Արդ,
եթէ
ժամանակն,
որ
ի
նմանէ
պատճառի,
է
անգիտելի,
եւս
առաւել
պատճառն
է
անգիտելի:
Իններորդ`
ըստ
վկայութեան,
զի
ասաց
Աստուած
«յերկուց
եւ
յերից
վկայից
հաստատեսցի
ամենայն
բանե,
որպէս
մարդեղութեան
Քրիստոսի
վկայեցին`
նախ
նահապետքն
եւ
ապա
մարգարէքն,
այլեւ
իմաստասէրքն,
եւ
զաստուածութիւն
ի
թափօր
վկայութեամբ
հաստատեաց
Բ.
(2)
մարգարէիւքն
եւ
Գ.
(3)
առաքելօքն:
Իսկ
այս
յարտաքին
իմաստասիրացն
միայն
ասացաւ
եւ
ոչ
յեկեղեցւոյ
վարդապետաց,
այլեւ
ոչ
ի
Գիրս
Աստուածաշունչս
գտանեմք
այսմ
վկայութիւն,
թէ
եւ
զմարգարէին
ոք
բերիցէ`
«մինչեւ
կատարեսցի
Լուսիննե-
զայս
վասն
կատարածին
ասէ:
Տասներորդ`
ըստ
անյարմարութեան,
զի
ոչ
վայելէ
Աստուծոյ
անկատար
իրի
տալ
կատարելութիւն
եւ
այն
յանկատար
ժամանակի,
զի
որպէս
ոչ
վայելէ
Աստուծոյ
հողացեալ
մարմնաւորաց
յարութիւն
շնորհել
յանկատար
ժամանակի,
զի
անվախճան
կեանք
եւ
վախճանաւոր
ժամանակ
ի
միասին
ոչ
յարմարին,
այսպէս
եւ
կատարումն
Լուսնի
ի
անկատար
ժամանակի:
Հարցումն.
-
Ապա
վասն
է՞ր
ասի
«կատարեալ
Լուսինե:
Պատասխանի.
-
Ասի
վասն
մանր
մասնկանց
մասանցն,
որ
պակաս
ընթանայ
Լուսինն
աւուր
աւուր
որպէս
ասացաք
վերագոյն,
որ
ի
ՑՊԽ.
(6840)
ամն
օր
մի
պակասի,
եւ
այս
պարտք
անկանի
ի
վերայ
Լուսնին
եւ
փոխանակ
այսմ`
օր
մի
աւելի
ընթանայ
Լուսինն
եւ
զպարտս
զայս
վճարէ:
Եւ
ասացաւ
«կատարեալ
Լուսինե
վասն
ոչ
ունելոյն
այլ
ինչ
թերութիւն
մասանց:
Երկրորդ`
վասն
նշանակութեան
վախճանի
աշխարհիս,
զի
զօրս
զայս
կատարելով
Լուսին
այնուհետեւ
զարշաւանս
վախճանաւոր
ժամանակիս
մերձեցուցեալ
է
յանվախճան
եւ
ի
կատարեալն
ժամանակ:
Երրորդ`
վասն
կատարելութեան
թուոյ,
զի
թէպէտ
Լուսինն
յամենայն
ԺԹ.
(19)
ամի
օր
մի
կատարէ
աւելի
ընթացիւք
սակայն
անկատար
թուով,
զի
թէպէտ
Ժ.
(10)ն
կատարեալ
է,
սակայն
Թ.
(9)ն
անկատար
է:
Նոյնպէս
եւ
Արեգակն
ի
ԻԸ.
(28)
ամն`
զի
թէպէտ
Ի.
(20)ն
կատարեալ
է,
սակայն
Ը.
(8)ն
անկատար
է,
նոյնպէս
եւ
մեծ
շրջանն`
թէպէտ
Շ.
(500)ն
կատարեալ
է,
եւ
Լ.
(30)ն
կատարեալ
է,
սակայն
Բ.
(2)ն
անկատար
է:
Իսկ
յայս
թիւս,
որ
«կատարեալ
Լուսնիսե
է,
բոլորն
կատարեալ
է`
զի
Ռ.
(1000)քն
ի
ներքոյ
բիւրին
են
կատարեալ
եւ
Ճ.
(100)քն
ի
ներքոյ
Ռ.
(1000)ին
եւ
տասանքն
ի
ներքոյ
Ճ.
(100)ին:
Ապա
եւ
յիրաւի
«կատարեալ
Լուսինե
ասացաւ,
վասն
զի
կատարեալ
թուով
եզերեցաւ:
Այսքան
առ
այս:
