Յիշատակարան. Մասն I (1763-1767)

Զպատասխանիս ՚ի Պօլսոյ եւ ՚ի Կարնոյ յառաջ քան զայս ընկալեալ թղթոցն (զորոց ասացաւ ՚ի վերոյ ՚ի Սեպտ. Ը) հարկաւորաց այժմ, զի գրեսցէ սրբազան Վեհըն: Որոց ամենից որպիսութիւնքն, յիւրաքանչիւրոց պատասխանեացն տեսցին: Քա'նզի` հասեալ Զաքարիա վարդապետին ՚ի Կարին (որ առաքեցաւ ՚ի յՕգոստ. Ժ). էր` զորս առեալ էր ՚ի դրամոցն, որոց աղագաւ երթեալն էր, եւ է'ր զորս առնլոց էր: Գտեալ էր եւս զոմանս, որք խոստացեալ էին տալ մեզ անդ զդրամ եւ ՚ի Թօխաթ` կամ ՚ի Պօլիս առնուլ: Որ գրեալ էր զայսց ամենից: Ուստի` ՚ի պատասխանի նմին գրեաց առ նա սրբազան Վեհըն զթուղթ մի: Նախ վասն նուիրական արդեանց Եւդոկիոյ նուիրակ Եսայի վարդապետին, որ էր ՚ի Թօխաթ առ Շօռօթեցի Մկրտիչ Աղայն (զորոց ասացեալ է ՚ի Յուլ. ԺԹ եւ ՚ի բազում տեղիս): Գրեաց սրբազան Վեհըն ըստ խնդրոյ Զաքարիա վարդապետին զԳ ղապզ եւ զԳ փօլիցայագիր, յանուն Թօխաթցի մհ. Յակոբին եւ Աբրահամի որդի Պետրոսին եւ Ագուլեցի Բունեաթի որդի Մարտիրոսին, զի առցէ ՚ի նոցանէ զդրամն (որ ըստ բոլորին էր թուով Դ) եւ զգրեանսն տացէ նոցա: Այլեւ գրեաց (վասն երից) զմէկ ղապզ եւ զԱ բարաթագիր ՚ի վերայ Պօլսոյ նուիրակ Յարութիւն վարդապետին, թարց անուան դրամ տուողի: Ըստ այսմ (եւ վասն Բց) գրեաց եւ զԱ ղապզ եւ զԱ բարաթագիր ՚ի վերայ Եւդոկիոյ նուիրակ Եսայի վարդապետին եւ յղեաց առ նա հանդերձ յատուկ թղթով նոցին (զորս յիշելոց եմ), զի զթուղթսն նախ յղեսցէ առ նոսա, զի զգոլն իւր ՚ի Կարին` գիտասցեն: Եւ ապա զդրամ տուօղ գտեալ, առցէ զդրամսն եւ զփօլիցայագրեանսն տացէ նոցա: Նաեւ` զղապզ մի եւ զբարեւագիր մի գրեաց թարց անուան դրամ տուողի ՚ի վերայ սրբոյ Աթոռոյս Մութավէլի Բարսեղ վարդապետին որ ՚ի Պօլիս, վասն խոստմանց նորին (որ էր կէս միոյ, որ յիշեցեալ է ՚ի յՕգոստ. Ժ): Նմանապէս եւ վասն իւրոյն` որ առ մհի. Մովսէսն էր ՚ի Պօլիս (որ էր մի եւ կէս) զղապզ եւ զփօլիցայագիր գրեալ ՚ի վերայ մհ. Մօվսիսին, եւ զթամասուկն եւս եդեալ ՚ի թղթոջ նորին, յղեաց առ Զաքարիա վարդապետն զփօլիցայագրեանսն հանդերձ նոցին յատուկ թղթովք (զորս յիշելոց եմ) պատուիրելով` զի թէ երկուցս այսոցիկ դրամ տուօղ գտցէ եւ զդրամսն առեալ զփօլիցայագրեանսն տացէ նոցա, ապա եւ զյատուկ թուղթսն յղեսցէ, իսկ եթէ ոչ դարձուսցէ զյատուկ գրեանսն յետս, վասն ՚ի մհ. Մօվսիսի թղթոջն եղեալ թամասուկին, որ ՚ի վերոյ ասացաւ:

Գրեաց եւ զպատուէր վասն դրամոյ Հնդկաց նուիրակին, որ փօլիցայիւ հասանելոց էր Մկրտիչ Աղային ՚ի Թօխաթ (որ յիշեցաւ ՚ի յՕգոստ. ԺԴ), զի թէ հասեալ իցէ առ նա եւ ինքն թէ զդրամ տուօղս գտցէ ՚ի Կարին, գրեսցէ փութով, զի զփօլիցայագրեանսն գրեալ յղեսցէ:

Գրեաց եւ (վասն միոյ եւ կիսոյ) զղապզ մի եւ զբարաթագիր մի ՚ի վերայ Յամթայ նուիրակ Պետրոս վարդապետին եւ յղեաց առ Զաքարիա վարդապետն, զի ՚ի Կարին ՚ի Մելքոնէն առցէ զդրամն եւ զթուղթսն տացէ նմա, որպէս զի` Պետրոս վարդապետն անդէն ՚ի Յամիթ տացէ Մելքոն Աղայի օրթաղ Փիլիպպոսին:

Դարձեալ` գրեաց եւս զԲ ղապզ եւ զԲ փօլիցայագիր ՚ի վերայ Զմիւռնոյ եւ Ուռումէլու նուիրակ Ղուկաս եւ Գէորգ վարդապետացն, թարց անուան դրամ տուողի եւ որքանութեան դրամոյ եւ յղեաց առ Զաքարիա վարդապետն, պատուիրանաւ, զի հետեւեալ թերեւս գտանիցէ անդ զդրամ տուօղ եւ առեալ զդրամսն` զորքանութիւն նոցին ՚ի թուղթսն գրեալ տացէ նոցա: Եւ զի վասն ՚ի յՕգոստ. ԺԴ ումն առ ինքն յղեալ ղապզին զոչինչ էր գրեալ գրեաց զի առցէ զայն եւս կամ ՚ի մհ. Խաչատուրէն եւ կամ ՚ի Սարխօշէն: Եւ զի` զփօլիսն զոր ընդ իւր տարաւ ՚ի յՕգոստ. Ժ. ՚ի վերայ Սարխօշին, առցէ, ջանասցէ թերեւս եւ զոր այժմ ՚ի վերայ մհ. Մօվսիսին փօլիս արար (մի եւ կէս), զայն եւս ՚ի Սարխօշէն առնուլ: Եւ զի չէր հաւանեալ Սարխօշն ղապզին, որ վասն փօլիցայի Ուռումէլու նուիրակ Գէորգ վարդապետին յղեցաւ ՚ի ձեռն Տէր Վահանին ՚ի յՕգոս. Զ, զոր եւ յղեալ էր յետս: Վասն որոյ` փոխեաց զայն ըստ ուրում կամէր նա: Եւ որովհետեւ` մնացորդն սոյն դրամոյս ՚ի Բայազտոյ էհաս ՚ի սուրբ Աթոռս (զի վաճառական Դաւիթն որ վասն նորին եւ վասն Տէր Յովհաննիսին գնացեալ էր ՚ի Սեպտ. Ը, դարձաւ նոքօք ՚ի սուրբ Աթոռս այժմ), վասնորոյ զթամասուկն` զոր վասն նորին տուեալ էր Սարխօշն, զայն եւս ընդ վերոյիշեալ ղապզին յղեաց սրբազան Վեհըն առ Զաքարիա վարդապետն, զի տացէ Սարխօշին զերկուսն եւս: Եւ զի` գրեալ էր Առաջնորդն Արապկերու առ սրբազան Վեհըն զթուղթ (զորմէ ասելոցեմ), յղեալ էր եւ զԺ ոսկի Աջահամբոյր, որ էր առ մհ. Փիլիպպոսն, գրեաց Զաքարիա վարդապետին զի առցէ: Եւ վասն բարւոք դրամոց պատուէր` նոյնպէս եւ վասն ճոթեղինաց (զոր եւ առ Մելքոնն գրեաց):

Թուղթ առ Պօլսոյ նուիրակ Յարութիւն վարդապետն ՚ի պատասխանի թղթոյն, նախ վասն անյաջողութեան գործոյն (զոր կարի յամրապէս յառաջացուցանէր) եւ յամեցուցման թղթոցն, որոց աղագաւ յոլով ազդու բանք: Իսկ եւ ծանոյց զառնելն ՚ի վերայ իւր զփօլիս եւ պատուէր` զի թէ ունիցի այլեւս զդրամ ՚ի պատրաստի, հատուսցէ ՚ի Կարին մինչ Զաքարիա վարդապետն է անդ:

Գրեաց եւս ըստ խնդրոյն զթուղթս առ Պ. Գէորգն եւ առ Տիրացու Գէորգն, օրհնութիւն եւ շնորհակալութիւն վասն տուելոց ողորմութեանցն եւ տիրացու Գէորգին միամտութիւնս եւս, որ վասն հնագոյն իրիք անցից, գիտէր զսրբազան Վեհըն ցասուցեալ ինքեան: Ըստ սմին դարձեալ վասն ողորմութեանց: Բ թուղթք եւս առ Բաղտասար եւ Գասպար Աղայսն եւ առ մհ. Պետրոսն, օրհնութիւն վասն տուելոցն եւ ՚ի նորոյ եւս խնդիր, որպէս զի զգին միոյ բրքոյ լցուսցեն, զի գրեսցին յիշատակք իւրեանց յարձանի: Զորս եւ յղեաց առ Յարութիւն վարդապետն: Եւ զի` զԱկնեցւոց բանադրելոցն գրեալ է Յարութիւն վարդապետն զբան ինչ, զՔահանայիցն անդ գնացելոց (որք յիշեցեալք գոն ՚ի յՕգոս. ԻԸ), գրեցաւ թէ` մինչ աստ ո'չ գայցեն ո'չ արձակին:

Առ սրբոյ Աթոռոյս Մութավէլի Բարսեղ վարդապետն ծանուցանելով զառնելն ՚ի վերայ իւր փօլիցային որ ՚ի վերն ցուցաւ:

Առ մհ. Մօվսէսն, վասն (չորից) փօլիցայի Զմիւռնոյ նուիրակ Ղուկաս վարդապետին մեզ հասման: Եւ որպէս ՚ի յՕգոստ. ԺԴ գրեցաւ, պատուէր` զի յառինքն եղեալ դրամոյն զմի փօլիսն Սարխօշին տացէ: Ծանուցանելով եւ զնոր առնելն ՚ի վերայ իւր փօլիցայ (որ ՚ի վերոյ ասացաւ): Եւ վասն ժամացուցից ինչ, զորս ՚ի սրբոյ Աթոռոյս յղեալ էր յառաջ քան զայս, զի նորոգեցուցեալ յղեսցեն եւ այժմ եւս զնոյն պատուէր հարկիւ (որք յիշեցեալք գոն եւս ՚ի Նոյեմ. Գ): Եւ զի զպիլօր ջահ իմն ճարեալ թերեւս անտի յղեսցէ: Եւ վասն Սարխօշի որպիսութեան որ ՚ի Կարին եւ յետացուցման փօլիցայիցն, ծանուցանելով զյելն առ նա (Բց) թամասուկին եւ այլք բանք: Այս վերոգրեալ թուղթքս Պօլսոյ առ Զաքարիա վարդապետն յղեցան, որպէս ՚ի վերոյ ՚ի թղթոջ նորին ասացաւ:

Առ Եւդոկիոյ նուիրակ Եսայի վարդապետն գրեցաւ, միամտութիւն վասն հասման այնմ դրամոյ` զոր ՚ի ձեռն Թիֆլիզեցի Մկրտումին յղեալ էր (որ յիշեցաւ ՚ի յՕգոստ. Ժ): Եւ վասն նոր փօլիցային, զոր ՚ի ձեռն երից մարդկանց արար ՚ի վերայ Մկրտիչ Աղային որ ՚ի Թօխաթ (որպէս ՚ի վերոյ ասացաւ) եւ պատուէր` զի ինքն եւս գրեսցէ Մկրտիչ Աղային ՚ի տալ եւ զի թէ այլ եւս ունիցի զդրամ, հասուսցէ ՚ի Կարին, մինչ անդ է Զաքարիա վարդապետն: Խնդրեալ էր զթուղթս ինչ, խոստացաւ յետոյ յղել: Եւ վասն սուտ եպիսկոպոսի ուրուք գրեալ էր զբան, հարկեաց գրել զորպիսութիւն նորին: Եւ այս առ Զաքարիա պետն յղեցաւ:

Ի Կարին առ Մելքոն Աղայն ՚ի պատասխանի թղթոյն, շնորհակալութիւն վասն կատարելոյն զգրեցեալսն իւր առ ինքն ՚ի յՕգոստոսի Ժ ընդ Զաքարիա վարդապետին: Ծանուցանելով եւ զառնելն ըստ խնդրոյն իւրոյ զփօլիցայ ՚ի վերայ Յամթայ նուիրակ Պետրոս վարդապետին, զի տացէ անդ օրթաղին իւրոյ Փիլիպպոսին (որպէս ՚ի վերոյ ՚ի թղթոջ Զաքարիա վարդապետին ասացաւ): Եւ զի յղեալ էր զօրինակ լիֆիսքայ չուխայի, զի ի նմանէ տացէ մեզ, սրբազան Վեհըն ընդ այն ո'չ հաճելով` զԵ տօնլուղ միայն խնդրեաց: Իսկ զայլ ճօթեղէնսն ըստ առաջին գրելոցն խնդրեաց յղել: Բայց միայն զբակռաստն (զոր զամենն ղրմզ ոչ տայր), զերկու փստահ միայն ղրմզ յղել, եւ ըզ ԸԸ տոնլուղ ծիրանի եւ խոր կանանչ յղել եւ զոր ինքեան էր խոստացեալ ընծայ, զայն եւս յղել: Խնդրեալ էր աստ գալ, գրեաց սրբազան Վեհըն զհաճութիւն: Եւ զի հետեւեալ ընդ Զաքարիա վարդապետին գտցեն վասն թարց անուան ղապզիցն եւ բարաթագրեանցն զդրամատուս, զորս յղեաց, եւ ՚ի յոչ գտանիլն` դարձուսցեն յետս: Եւ Քաղաքացիքն տուեալ էին վասն սրբոյ Աթոռոյս Պարսպաշինութեանն զիմտատիայ (որ էր կէս միոյ) եւ էր առ մհի. Յօհաննէսն գրեաց զի զայն եւս տացեն Զաքարիա վարդապետին եւ զի գրեսցէ զորպիսութեանց վանից սրբոյ Կարապետին եւ Յօնան վարդապետին (զորոց եւ ՚ի ներքոյ ասելոց եմ): Եւ զայլս ըստ սոցին բանս:

Առ նսնուսեցի մհ. Յօհաննէսն եւ առ եղբայրն իւր մհ. Սարգիսն շնորհակալութիւն վասն տալոյն զփօլիցայ Եւդոկիոյ նուիրակ Եսայի վարդապետին (զորմէ ասացաւ ՚ի յՕգ. Ժ), եւ գրեաց, զի զՔաղաքի իմտատիայն տացեն Զաքարիա վարդապետին (որ ՚ի վերոյ եւս յիշեցաւ): Եւ բանս շահեցողականս վասն նոցին սուղ ինչ վիրաւորեցմանց: Եւ հաճութիւն վասն աստ գալոյն:

Առ Ագուլեցի Պ. Սարխօշն, ՚ի պատասխանի թղթոյն, վասն մնացորդի Գէորգ վարդապետի փօլիցային (միոյն) տալոյն եւ արարեալ փօլիսն (մի) յանձն առնլոյն ՚ի տալ շնորհակալութիւն (զորոց ասացեալ ՚ի յՕգ. Ժ եւ աստ եւս ՚ի վերոյ Գէորգինն յիշեցաւ): Եւ վասն ՚ի վերայ մհ. Խաչատուրին եղեալ փօլիցային, զոր ՚ի Պօլիս Մէյրամ ղուլին առեալ էր ՚ի մհ. Մօվսիսէն, գրեալ էր Սարխօշն թէ` յառաջին փօլիցայէն է, այսինքն` ՚ի Գէորգ վարդապետի փօլիցայէն (որ ՚ի վերոյ յիշեցաւ): Այլ սրբազան Վեհըն գրեալ ծանոյց նմա զուրոյն գոլն եւ հարկեաց, զի կամ ինքն տացէ եւ կամ մհ. Խաչատուրն (որպէս եւ առ Զաքարիա վարդապետն գրեաց). ծանոյց եւ յղելն նորեալ ղապզին եւ Բց թամասուկին առ ինքն (որ ՚ի թղթոջ Զաքարիա վարդապետին յիշեցան):

Առ մհ. Փիլիպոսն եւ յեղբարսն իւր գրեաց, ՚ի պատասխանի շնորհակալութիւն վասն փութով տալոյն զարարեալ փօլիսն ՚ի վերայ իւրեանց (որ յիշեցաւ ՚ի յՕգ. Ժ): Եւ միամտութիւն վասն դրամոյն` որ Բայազտոյ տէր Վահանիւն մեզ էհաս (որ յիշեցաւ ՚ի Սեպտ. Ը): Եւ վասն Աջահամբուրին Արապկերու Առաջնորդին (որ ՚ի վերոյ յիշեցաւ) զի տացեն Զաքարիա վարդապետին, ծանոյց եւ զգալն եւ զորպիսաբար դառնալն աստի Ակնայ Առաջնորդին (որպէս ասացաւ ՚ի յՕգ. ԻԸ) եւ վասն մնացեալ բանադրելոցն, թէ մինչ աստ ոչ գայցեն ո'չ արձակին: Գրեալ էր եւ վասն Յօնան վարդապետին, զոր ասելոց եմ ՚ի ներքոյ:

Առ Արապկերու Առաջնորդ Պետրոս վարդապետն ՚ի պատասխանի թղթոյն վասն ակնեցոցն զնոյն` որ ինչ առ Փիլիպպոսն: Եւ զի ՚ի Մայիսի ԻԲ գրեալ էր առ նա սրբազան Վեհըն վասն վախճանեցեալ բանադրեցելոցն կտակի, եւ նա զայնմանէ ոչինչ գրէր, այժմ ՚ի բանի նոցին յիշեցաւ եւ այն. իսկ եւ զբանից Յօնան վարդապետին եւ զի գրեսցէ զորպիսութեանց նորին: Այս առ Փիլիպպոսն յղեցաւ առ նա յղել:

Թուղթ եւս առ սուրբ Կարապետի Առաջնորդ Յօնան վարդապետն գրեաց ՚ի պատասխանի թղթոյն, որ յիշեցաւ ՚ի Սեպտ. Ը. որ խնդրեալ էր օգնել ինքեան եւ գրել վասն իւր առ իշխանսն Պօլսոյ զթուղթ, զի մի հանցեն յԱռաջնորդութենէն եւ մի' վշտացուսցեն: Քանզի խնդրեալ էին տանել ՚ի Պօլիս, յղեալ զչաւուշ յարքունուստ: Եւ զգործակալն նորին Պետրոս վարդապետն հրաման էր ելեալ յարքունուստ աքսորել ՚ի բերդն Վանայ: Այլ թէպէտ` զանցս վանիցն եւ զորպիսութիւնն լիապէս ոչ էր գրեալ Յօնան վարդապետն, սակայն այս իսկ էր նիւթ իրակութեանն (զոր թէպէտ զլիովինն ոչ գիտեմք) զի որպէս եւ յանցելումն ամի ՚ի Յունիսի Լ գրեցաք, զկեանս վանիցն կեղեքէր եւ անխնայ տայր պիղծ բռնաւորին տեղւոյն Մախսուտ բէկ կոչեցելոյն, որով զօրանայր պիղծն եւ բազմիցս աբստամբիւր ՚ի թագաւորէն Օսմանցոց: Ուստի` եւ յամենայնում ամի ելանէր յարքունուստ հրաման ՚ի վերայ փաշային ՚ի վերայ Կարնոյ փաշային եւ այլոց, գնալ զօրու ՚ի վերայ նորա. եւ զգլուխն հատանել եւ զբերդն աւերել: Որք իբրեւ գնային, նա ՚ի յո'չ ժուժելն փախստական լինէր եւ նոքա զբերդն քակեալ դառնային: Այլ վերստին դառնայր, եւ հաստատիւր ՚ի նոյն չարիսն եւ կեծաւորեալ հնազանդութեամբ արզ առնէր թագաւորին եւ ՚ի ձեռն անչափ դրամոց ծախման սրբոյ Կարապետին ձեռամբ Յօնանին, պնդէր զտեղին եւ զինչ ֆերման եւ կամէր հանել նա յարքունուստ, Յօնանն դրամոց ծախմամբ ինքն իսկ տայր հանել եւ բերէր ՚ի Պօլսոյ վասն նորա: Որ եւ հանեալ էր զֆերման յաղագս վերստին շինութեան բերդին, զոր եւ յառաջ ինքն իսկ էր շինեցուցեալ: Այս ՚ի լինիլն քանիցս անգամ այսպէս, սրբոյ վանիցն յոյժ լինէր աւերումն, այնչափ, մինչեւ ՚ի սուրբ անօթոցն եւս հալիւր: Ապա եւ ՚ի միաբանիցն եւ ՚ի գլխաւոր գործակալացն բազումքն այսր եւ անդր փախուցեալք թաքչէին եւ վերջապէս ինքն Յօնանն եւս փախուցեալ շրջէր աստ եւ անդ: Ապա իշխանացն եւ պատրիարգին Պօլսոյ շարժեալ ՚ի նախանձ սրբոյ տանն, արգելեալ էին զամենայն արդիւնս սրբոյ տանիցն որք յայն կողմունսն մի եւս տանիլ անդ: Եւ Յօնանն կոչեալ էին ՚ի Պօլիս առնուլ զհաշիւն. նաեւ այժմ այսր աղագաւ առ սրբազան Վեհըն գրեալ էր զաղերս եւ գրեաց նմա սրբազան Վեհըն զգոլն իւր անտեղեակ որպիսութեանցն իւր եւ վանիցն. ծանոյց եւ զգրելն առ միաբանս վանիցն զթուղթ (որպէս ասացաւ ՚ի Սեպտ. Ը) եւ հարկեաց գրել լիով զիւր եւ զվանից որպէսն, խոստանալով յետոյ զխնդրեցեալ թուղթսն գրել:

Գրեաց եւ զպատասխանի թղթոյ լուսարար Սարգիս վարդապետին, որ էր ՚ի Կարին, որ գրեալ էր զանցիցս ՚ի կարճոյ եւ գանգատեալ էր զՅօնանէն զոր հարկեաց սրբազան Վեհըն դարձեալ, գրել զորպիսութիւնսն ամենայն լիապէս: Եւ որպէս ասացեալ է ՚ի պատմութեան ՌմԺԳ ամին, ՚ի Հոկտ. Զ, Առաջնորդ սրբոյ Անապատին Տաթեւու Ներսէս վարդապետն, զպարտս Երնջակու սուրբ Կարապետի Առաջնորդ Կարապետ վարդապետին (որ էր Ժ թուման) հատուցանել ո'չ կարացեալ, գրեալ էր զաղերսանաց թուղթ առ Ուռումէլու նուիրակ Գէորգ վարդապետն, տալ անդ ՚ի գանձանակաց նոյնոյ Անապատին զԺ թումանն եւ զինքն ՚ի պարտուց ազատել: Եւ տուեալ էր զայն թուղթն Կարապետ վարդապետին, զի ՚ի ձեռն ում եւ կամիցի, առցէ զդրամն ՚ի յՈւռումէլի: Իսկ Կարապետ վարդապետն զայն թուղթն յղեալ էր առ սրբազան Վեհըն, աղերսանօք զի աստ հատուսցէ ինքեան եւ գրեսցէ Գէորգ վարդապետին առնուլ ՚ի յՈւռումէլի եւ ՚ի սուրբ Աթոռս բերել: Այլ վասնզի` էր ՚ի Պօլիս գանձապետ նոյնոյ Անապատին մհ. Բարխուտարն, վասնորոյ սմա գրեաց սրբազան Վեհըն զթուղթ մի, զի յարդեանց գանձանակին զԺ թուման հասուսցէ սրբոյ Աթոռոյս Մութավէլի Բարսեղ վարդապետին զի ինքն աստ տացէ Կարապետ վարդապետին: Յղեաց առ նա եւ զգիր Ներսէս վարդապետին, զոր գրեալ էր առ Գէորգ վարդապետն, զի գիտասցէ այնու զստուգութիւն իրին: Եւ վասնզի` որպէս ՚ի վերոյ ՚ի Սեպտ. Ը ասացաւ, գրեալ էր սրբազան Վեհըն առ Մինաս վարդապետն տալ զՍրբալոյս Մեռոնն Իւչքիլիսայի Առաջնորդ Զաքարիա վարդապետին, իսկ Մինաս վարդապետն աստ առ լուսարարն էր թողեալ, վասնորոյ` գրեաց սրբազան Վեհըն առ նա զմիամտութիւն յետոյ յղել: Եւ զի` զգարի հոգասցէ վասն սրբոյ Աթոռոյս եւ զորպիսութեանց սուրբ Կարապետին եւ միաբանից նորին գրեսցէ: Ամենայն թուղթքս վերոյիշեալք յղեցան ՚ի ձեռն Յարութիւնի ՚ի Կարին առ Զաքարիա վարդապետն եւ Մելքոնն ՚ի Սեպտ. ԺԶ:

Թուղթ եւս առ Տիրացու Խաչատուրն գրեցաւ ՚ի Պօլիս, առ որ յղեցաւ յատկապէս թուղթ մհ. Բարխուտարին, զի տուեալ ՚ի նա, զպատասխանին փութով առեալ յղեսցէ:

Զպատասխանի թղթոյն, զոր վասն Աղալօյին գրեալ էր սրբազան Վեհըն ՚ի Սեպտ. Դ, գրեալ էր այժմ Աստուածազօր Արքայն Հերակլ, խոստանալով զխնդիրն կատարել: Ծնեալ էր նմա որդի. վասնորոյ` գրեաց սրբազան Վեհըն զթուղթ մի առ նա, վասն որդւոյն շնորհաւորութիւն եւ վասն Աղալօյին դարձեալ զնոյն խնդիր: Թուղթք Բ եւս առ Ռէվազ Սարդարն սէր ՚ի պատասխանի' եւ առ Զաքարիա վարդապետն վասն Աղալօյին եւ այլոց բանից: Օրինակ թղթոյ Արքային տեսցի ՚ի բոլորագրահամար տետրոջն յերեսն...: Զորս գրաբեր Խօսրով բէկն տարաւ ՚ի Սեպտ. ԻԲ: