Պատմագրութիւն

Երկիրն Արարատեան պարարտ է եւ առատ յամենայն իրաց` եւ թեթեւագին: Վասնորոյ յամենայն կողմանց գան յԵրեւան, եւ գնեն զոր ինչ եւ կամին, եւ դառնան ՚ի տեղիս իւրեանց: Նոյնպէս եկին եւ ՚ի Թաւրիզոյ բազում կարաւան, եւ գնեցին բրինձ, բամբակ, իւղ, պանիր, ճրագու, ձէթ, կաշի, մորթ, եւ այլ զոր ինչ կամեցան` առին. եւ ՚ի գիշերի գնային զճանապարհն վասն հովոյն. եւ ՚ի ցերեկն իջանէին վասն շողոյն. եւ գնացին մինչ ՚ի դաշտն Վէթւոյ, եւ իջին ՚ի տեղի ինչ` զօրն ողջոյն. եւ յերեկոյն կամէին բառնալ: Եւ ոմն ՚ի նոցանէ գնաց առ ջուրն, եւ մերկացոյց զոտս իւր` զի լուասցէ. եւ ահա պատահեալ օձ մի` եւ եխած զոտն: Եւ այրն աղաղակեաց առ ընկերսն. եւ եկեալ տեսին զնա, եւ գտին զօձն` եւ սպանին: Եւ զի բառնային կարաւանն` զի գնասցեն, իսկ այրն օձահար լայր եւ աղաղակէր, զի ոչ կարէր հետեւակ գնալ, եւ դատարկ գրաստ ոչ գոյր` զի հեծուեսցեն զնա. եւ ասացին ընկերքն, կա'ց մնա' դու աստ` մինչեւ մեք գնացեալ թափեսցուք զբեռինս, եւ բերցուք քեզ գրաստ, եւ տարցուք զքեզ ՚ի գիւղ, թերեւս բուժումն արասցեն քեզ: Եւ ՚ի ներքոյ ծնկանն կապեցին պարանաւ, եւ եդին քար ՚ի ներքոյ ոտին, եւ պարզեալ ոտն ՚ի վերայ` զի շշուկն գնասցէ ՚ի յոտն` եւ մի' անկցի ընդ մարմնովն. եւ ՚ի վերայ քամակին անկեալ, եւ արկեալ երեսօքն դաստառակ` եւ ննջեաց: Եւ ահա պիծակք թափեցան ՚ի վերայ ոտին, եւ կրծեցին ա'յնքան` մինչ զի քարշեցին զթոյն օձին եւ զուռոյցն. եւ բժշկեցաւ այրն: Եւ պիծակքն որք կրծէին` սատակեցան. եւ նա ժողովեալ ՚ի դաստառակ` որպէս թէ ՚ի կուց, եւ զգեցաւ զպնդակօշիկն, յարեաւ եւ վազէր զկնի կարաւանին` որպէս թէ բնաւ չիցէ վնասեալ: Եւ իբրեւ գնաց զկէս ճանապարհն, եւ ահա մի ոմն յընկերաց նորա հեծեալ ՚ի ձի` եւ գայր. եւ պատահին միմեանց. եւ օձահարն պատմէ նմա զսքանչելիսն. եւ գնացեալ առ կարաւանն` ցուցանէ նոցա զպիծակսն փակեղամբ: Եւ լուեալ նոցա` փառս ետուն Աստուծոյ. զի յանարգ իրաց բժշկութիւն եղեւ ցաւոց: Որպէս թրի աղն ՚ի յօձէ եւ դեղ օձահարի է. եւ զլեղի արճճոյ` բժշկութիւն ձիոց. եւ իրան աղուիսոյ` ցաւագնեալ ականջաց: Ամօթ այնոցիկ` որք ասեն, ընդէ՞ր ստեղծան այսպիսի անարգ կենդանիք: