Պատմագրութիւն

Զկնի փոքր Շահ-Աբասին թագաւորեաց որդի նորա Շահ Սաֆի` մի ամ: Զկնի սորա` եղբայր նորա Շահ Սուլէյման ՚ի ՌՃԺԷ թուին: Բայց ասեն վասն սորա` Շահ-Սաֆին ինքն գոլ, եւ ունէր անուն այլ. եւ յորժամ թագաւորեաց` անուանեցին անուն հաւուն իւրոյ Շահ-Սաֆի: Եւ ՚ի թագաւորելն իւրում` իսկոյն տկարացաւ. եւ ասէ, անունս այս ոչ եղեւ ինձ ուղիղ. եւ փոխեցին զանունն, եւ եդին Սուլէյման: Եւ ոմանք ասացին, ոչ է սա Շահ-Սաֆին: Այլ յորժամ Շահ Սաֆին եղեւ Շահ, սկսաւ գործել շնութիւն պղծութեան, եւ բռնութեամբ տայր բերել զկանայս մեծամեծ իշխանացն` եւ շնայր ընդ նոսա: Յաւուր միում տարաւ բռնութեամբ կին ուրումն իշխանի. եւ ոչ կամէր կինն: Վասնորոյ առեալ կնոջն դանակ փոքրիկ` եւ եդ զայն գաղտ ՚ի ծոց իւր` եւ գնաց: Եւ յորժամ հուպ եղեւ Շահն առ կինն, նա զՅուդիթայն արար ընդ երկրորդ Հողէփեռնեայ, հարեալ զդանակն ընդ կոկորդն, եւ այնպէս սատակեցոյց. եւ ինքն ելեալ արտաքս` ասէ ցներքինիս կանանց, արդ պատուեցի Շահն ձեր ըստ արժանոյն իւրոյ. զայս ասացեալ` ել եւ գնաց աներկիւղ: Եւ ներքինեացն մտեալ տեսին` զի թաւալէր ՚ի մէջ արեանն. եւ գաղտ կորուսին զնա: Եւ բերեալ զեղբայր նորա Սուլէյման թագաւորեցուցին: Արդ թէ' սուտ եւ թէ' իրաւ` մեք այսպէս լուաք որպէս եւ գրեցաք: Ահա այս Շահ Սուլէյմանս է` որ ըմբռնեաց զՍաֆի խանն, եւ պատուեաց զՅակոբ Կաթուղիկոսն: Առ սա եկն Հերակլ թոռն Թամրազի, զոր պատմեսցուք յետոյ: Այս Շահ Սուլէյմանս ունէր որդի մի` կարի քաջ եւ ուժեղ, եւ կարի ՚ի նետաձգութիւնս. եւ պահէր զնա հայրն վասն թագաւորութեան. եւ ուր եւ գնայր` տանէր եւ զորդին, արկեալ զիւրեաւ զթուրն եւ զկապարճս նետիցն, զաղեղն: Եւ յաւուր միում մտեալ Շահն ՚ի բուրաստանն` եւ զորդին առաջի իւր, եւ հանեալ զնետն եդ ՚ի յաղեղն, եւ եհար զծառն. եւ էանց նետն թափանց յայն կողմն ճանտարի ծառոյն: Եւ զայն տեսեալ հայրն` ոխացաւ ընդ որդւոյն, եւ կամեցաւ կորուսանել զորդին. բայց ոչ յայտնի: Այլ գաղտ ասէ ցներքինապետն, յորժամ գայ նա ՚ի մէջ հարճին, ՚ի ննջելն իւր հարէ'ք եւ սպանէ'ք զնա` եւ գաղտ կորուսէ'ք: Եւ ծանուցին մօր նորա. եւ գնաց մայրն, աղաչէր առ սկեսուրն իւր` որ մայր էր Շահին, եւ ասէ, որդին քո կամի սպանանել զորդի իմ, աղաչեմ զքեզ վասն Աստուծոյ եւ արեւշատութեան իւր` մի' տայք կսկիծ սրտի իմոյ մահւամբ նորա. այլ տարեալ հեռացուցէ'ք իւրով մահուամբ մեռանել: Եւ գնացեալ մայրն աղերսէր որդւոյն մի' հեղուլ զարիւն, եւ լիցի մեզ սուգ: Եւ Շահն ասէ, արարից զնա ըստ կամաց քոց: Եւ ասէ ցորդին, ե'րթ ՚ի Ֆահրապատ, եւ անդ կացջի'ր մինչեւ կոչեցից զքեզ. եւ պատուիրեաց տանողացն, թէ յորժամ հասանէք ՚ի տեղին` սպանէ'ք զնա, եւ զգլուխն բերէ'ք առ իս: Եւ առեալ գնացին. եւ ՚ի միում աւուր եմուտ Շահն ՚ի մէջ կանանց, եւ ընդառաջ եղեւ նմա մայրն իւր` համամայր քոյրն եւ մին ՚ի կանանց հօր իւրոյ. եւ ո'չ իմացաւ թէ քոյրն իցէ, եւ էարկ զդաստառակն ՚ի վերայ նորա` որպէս թէ գնասցէ ընդ նմա ՚ի գործ մեղաց: Ասէ մայրութիւն, քոյր քո է դա. եւ բարկացեալ առ այն, եւ հանեալ զթուրն, եւ եսպան զքոյրն եւ զմայրութիւն. եւ ելեալ գնաց: Եւ իսկոյն բերին զպատգամ սպանման որդւոյն, եւ ապաշաւեաց զմահ երիցն. եւ ՚ի կսկծոյն դեւահարեալ խելագարեցաւ, եւ խօսէր վայրապար. եւ բանայր զառնացի անդամն` եւ քսէր ընդ որմունսն, եւ անկեալ յերկիր թաւալիւր: Եւ ներքինապետն ծանոյց Էհտիմալ-Տօլուաթին. եւ կորուսին զնա ծածկաբար. որ թագաւորեաց ամս ԻԵ: Եւ եդին ՚ի տեղի նորա միւս որդին Հիւսէին ՚ի թուին ՌՃԽԳ: