Յիշատակարան. Մասն I (1763-1767)

Չէր յօժարեալ Մարկոս պետն ՚ի Ղանդահար երթալ (զորմէ ասացեալ է ՚ի Հոկտ. Բ): Այլ սրբազան Վեհըն ըստ որում մտադրեալ էր եւ ըղձայր զոմն եպիսկոպոս յղել առ նոսա, վասն որոյ` զսանահնեցի Գրիգոր վարդապետն պատրաստեալ յղեաց: Ընդ որում եւ զնուիրակական կոնդակ մի եւս գրեալ, որ եւ Առաջնորդական, բազմազան օրհնութեամբք եւ մխիթարութեամբք: Յորդորելով ՚ի սէր եւ ՚ի ծանօթութիւն սրբոյ Աթոռոյս, տալ ըստ կանոնի եւ ըստ իւրեանց կարեաց զտուրս նուիրական եւ Առաջնորդական եւ հաստատել ՚ի միջի իւրեանց յանուն սրբոյ Աթոռոյս զգանձանակ: Եւ պատուիրելով` հնազանդիլ ամենայնիւ Առաջնորդին իւրեանց Գրիգոր վարդապետին եւ անշեղ մնալ ՚ի սուրբ հաւատս եւ ՚ի կրօնս մեր: Եւ մի թողուլ ՚ի մէջ իւրեանց զօտարազգի կարգաւորս, զի մի' ասէ սերմանիցի ՚ի մէջ ձեր որոմն չար եւ ո'չ զմերազգի կարգաւորս, որք ո'չ ունիցին ասէ ՚ի մէնջ զթուղթ: Կոնդակ եւս ՚ի վերայ Բուխուրայու գրեալ գրեաց յատկապէս ըստ սմին ոճի: Ժ յանձնարարութիւն եւս առանց անուան: Ետ եւս սրբազան Վեհըն զգրեանս Գրիգոր վարդապետին, որպէս զի` գնացեալ անդ` ուսուցանիցէ զմանկունս, ձեռնադրեսցէ զՔահանայս եւ հաստատեսցէ զեկեղեցիս: Բայց սա ոչ էառ յանձն մնալ անդ մշտապէս, այլ յետ քանեաց ամաց ելանել եւ գալ ՚ի սուրբ Աթոռս եւ զգրեանսն անդ թողուլ եւ գալ: Եւ առ այսոսիկ բանք եւ պատուէրք: Այն Խօջայ Մկրտումն որ ՚ի Հոկտ. Բ յիշեցեալ եղեւ, զմարդս յղէր ՚ի Ղանդահար, վասնորոյ ճանապարհորդեալ ընդ նոսա Գրիգոր վարդապետին գնաց: Օրինակք թղթոցս են ՚ի բոլորագրահամար տետրոջն յերեսն ՄԾԶ, ՄԾԷ, ՄԾԸ, ՄՁԳ. Նոյեմ. ԻԸ:

Ի ժամանիլն հրամանի սրբազան Վեհին առ Բաղտասար վարդապետն, որ գրեցաւ ՚ի Նոյեմ. ԺԴ. նա վաղվաղակի առնոյր զհաշիւ Պետրոս վարդապետին եւ զյիւրմէն խարճեալն տայր լրապէս եւ առնոյր զղապզ: Եւ Պետրոս վարդապետն ՚ի բաց կացեալ էր յԱռաջնորդութենէն: Ապա գրեալ սրբազան Վեհին զԱռաջնորդական կոնդակ, յղեաց առ Բաղտասար վարդապետն ըստ որում յառաջագոյն իսկ կամէր (որպէս ասացաւ ՚ի Հոկտ. ԺԶ): Թուղթ մի եւս առ Բաղտասար վարդապետն գրեաց, ՚ի պատասխանի երկուց թղթոցն, հաւանութիւն վասն առնլոյն զհաշիւ Պետրոս վարդապետին եւ զխարճսն տալոյն եւ զղապզ առնլոյն: Եւ թէ` հարկեցաք զՊետրոս վարդապետն գալ ՚ի սուրբ Աթոռս (զոր ՚ի ներքոյ ասելոցեմ) սիրով ուղեւորեա. խոստանալով եւս տալ նմա զԽ ղռուշն իւր, զոր վասն պատճառի իրիք տուեալ էր Եաղուբ Աղային եւ Բաղտասար վարդապետն զայն ո'չ էր տուեալ: Եւ միամտութիւն Բաղտասար վարդապետին վասն յղեալ Ճ սոմար ցորենոյն եւ Խ լիտր ձիթոյն, թէ զգինսն հաշուեալ լրապէս աստ ետուք: Շնորհակալութեան եւ յանձնարարութեան թուղթս եւս վասն սորա գրեալ առ փաշայն եւ առ Իւսիւֆ Աղայն յղեաց առ սա եւ խոստացաւ վասն նոցա յետոյ յղել զբրինձ եւ զայլ ընծայս: Առ Իւսիւֆ Աղայն գրեցաւ եւ վասն փայտիցն զորս յղեալ էր նա աստ Երասխ գետովն եւ գրեալ էր սրբազան Վեհին առնուլ: Բայց քիւրտ Սուլէյմանն բռնութեամբ քարշեաց զփայտսն եւ զծառայն Իւսիւֆ Աղային որ ՚ի վերայ փայտիցն կայր, գանեաց: Վասնորոյ` գրեալ ծանոյց նմա զայս սրբազան Վեհըն: Գրեաց եւս զպատուէր Բաղտասար վարդապետին, զի զՊետրոս պետն տարեալ առ Եաղուբ Աղայն, երես արասցէ, առնուլ ինքն ՚ի նմանէ զքառասուն ղռուշն, որ ՚ի վերոյ յիշեցաւ եւ զԻԵ ղռուշն, որ ՚ի բրնձագնէն էր մնացեալ (որ յիշեցաւ ՚ի յՕգոստ. ԼԱ) եւ թէ զդրամն չտայցէ թող ձէթ եւ գարի տացէ կամ զմսացուս: Պատուիրելով եւս նմա, վանիցն շինութեան մուղայէթ լինիլ եւ զգութանն սրբոյ Աթոռոյս կազմել եւ գարի ցանել (որպէս աստ պատուիրեալ էր նմա ՚ի Հոկտ. ԺԶ) եւ այլ մանր պատուէրք: Խնդրեալ էր զքարահատս վասն վանիցն շինութեան խոստացաւ ՚ի գարնանն յղել: Թուղթ եւս առ Պետրոս վարդապետն ՚ի պատասխանի թղթոյն յանդիմանութիւն վասն զքսուրսն խնդրելոյն, զի երթիցէ յայլուր (որպէս յառաջ եւս էր գրեալ, որ ասացաւ ՚ի Նոյ. ԺԴ) եւ հարկ սիրով` գալ ՚ի սուրբ Աթոռս, իսկ թէ չ՚գայցէ, լիցի ապա ինքն պատճառ առ ինքն լինելոց չարացն ապագայից: Եւ բազում առ այս ահ: Թուղթ մի եւս առ Պ. Պետրոսն (որ յիշեցեալ գոյ ՚ի Հոկտ. ԺԶ)` շնորհակալութիւն վասն հարազատութեանցն զոր առ սուրբ Աթոռս առնէր եւ զորս ցուցանէր Բաղտասար վարդապետին: Եւ յանձնարարութիւն նմին աղագաւ, ՚ի ձեռն Բաղտասար վարդապետի յղեալ փայեկին. Նոյեմ. ԻԹ:

Ուռումէլու նուիրակ Գէորգ վարդապետն, նուիրակելով զվիճակն իւր, եկեալ հասեալ էր ՚ի յՈւռուսջուղ Քաղաքն եւ անդէն հասեալ նմա վախճան մահու փոխեցեալ էր առ Քրիստոս (որոյ հոգին լուսաւորեսցէ Տէր): Եւ ՚ի ժամ մահուանն` կոչեալ զՔահանայս եւ զիշխանս Քաղաքին, կտակ աւանդեալ էր նոցա, զի փոխանակ իւր զՄինաս վարդապետն զսպասաւորն իւր ընկալցին ինքեանց ՚ի նուիրակ եւ զտուրս իւրեանց տացեն նմա: Եւ մի' եւս ՚ի սրբազան Վեհէն զնոր նուիրակ խնդրեսցեն զի նուիրակելոց վիճակքն սակաւ իսկ մնացեալք էին: Այլ առ սրբազան Վեհըն եւս զնոյն գրեսցեն եւ խնդրեսցեն հաստատել: Կտակեալ էր եւ վասն կայիցն իւրոց եւ արդեանցն նուիրակական, թէ ամենիցն գիտակ է Մինաս վարդապետն: Ուստի գրեալ էին ժողովուրդքն Ուռուսջուղու եւ Մինաս վարդապետն առ սրբազան Վեհըն զթուղթս վասն բանիցս այսոցիկ եւ խնդրեալ էին փութով հասուցանել անդ զնուիրակական կոնդակ, զի նովաւ զմնացեալսն երկրին նուիրակեսցէ Մինաս վարդապետն եւ ՚ի սուրբ Աթոռս եկեսցէ: Եւ սրբազան Վեհըն գրեաց զայն, յորում եւ զառնելի գործս Մինաս վարդապետին յատկացոյց, նախապէս զի զմնացեալ տեղիսն նուիրակեսցէ: Եւ երկրորդապէս` զի թէ Գէորգ վարդապետն ՚ի նուիրակեալ տեղիսն զկիսատ բան ինչ թողեալ իցէ, կամ յուրեք զքսուր ինչ կամ զդրամս թողեալ իցէ, թէ թամասուկով եւ թէ այլով կերպիւ, որք թէ ՚ի սրբոյ Աթոռոյս արդեանցն լինիցին եւ թէ յիւր գոյիցն, զայնս ամենայն հոգասցէ եւ առցէ: Երկուս թուղթս եւս առ Ուռուսջուղցի մհ. Սարգիսն եւ առ Իսմայիլու գանձապետ մհ. Պետրոսն յանձնարարութիւն, վասն Մինաս վարդապետին: Թուղթ մի եւս առ Մինաս վարդապետն ՚ի պատասխանի թղթոյն մխիթարութիւն վասն վարդապետին իւրոյ մահուան եւ զվերոյիշեալ թուղթսն առ սա յղելով եւ պատուէր արիանալ ՚ի գործն եւ զմնացեալ տեղիսն նուիրակել: Եւ վասն գոյից Գէորգ վարդապետին, թէ լիապէս աստ պարտին հասանիլ ուրեւիցեն: Հաճութիւն ընդ ծախսն, զորս արարեալ էր վասն հոգւոյ վարդապետին: Եւ թէ` ՚ի քէն իմանալոց եմ, եթէ շիւղ մի ՚ի նորին արդեանցն նուիրակական եւ թէ յիւր յատուկ գոյիցն կորիցէ եւ զի զամենեսեան ժողովեալ ընդ իւր ՚ի սուրբ Աթոռս բերցէ: Եւ զի` Գէորգ վարդապետն (որպէս եւ ՚ի Սեպտ. ԻԴ ասացաւ) զդրամս հասուցեալ էր ՚ի Պօլիս առ մհ. Բարխուտարն եւ Թօմայն, զորմէ գրէին նոքա գոլ (ԺԱ) եւ (600) իսկ այլք գրէին (ԺԵ) գոլ. խնդրեաց զորպէսն եւ առ այս բազում պատուէր թէ` ՚ի հարկէ եթէ հին յղելոցն եւ թէ նորոցն մուրհակք եւ դաւթարք գոն, ժողովեալ ընդ քեզ բերցես եւ զառնլիսն առցես: Եւ վասն պիլօր ջահին (որ յիշեցեալ գոյ ՚ի Սեպտ. ԻԴ) թէ չէ պիտոյ:

Գրեաց եւ առ մհ. Բարխուտարն եւ Թօմայն ՚ի Պօլիս ՚ի պատասխանի թղթոց նոցին, մխիթարութիւն վասն մահուան Գէորգ վարդապետին եւ ծանուցանելով` զոր ինչ առ Մինաս վարդապետն գրեաց: Եւ պատուէր` զի ինքեանք եւս գրեսցեն եւ զթուղթսն շուտով առ նա հասուսցեն: Եւ վերոյասացեալ կարծեացն, զոր առ ինքեանս հասեալ դրամոյն աղագաւ, զորմէ զայս եւս գրէին այլ գրօղքն թէ` թէ իւրն եւ թէ Աթոռոյն, այլ սոքա զայս ո'չ գրէին: Ուստի` գրեաց վասն նորին անձնական արդեանցն, թէ լրապէս ՚ի սուրբ Աթոռս պարտին հասանիլ: Եւ պատուէր` զի զամենայն ժողովեալ առ ինքեանս ամրապէս պահեսցեն: Եւ զի` առեալ էաք ՚ի Մելքոն Աղայէն ՚ի Կարին զդրամս (Դ) զի սոքա ՚ի Պօլիս Խաչատուրին տացեն: Բարսեղ վարդապետն եւ Խաչատուրն գրէին թէ ետուն, այլ սոքա զոչինչ գրէին: Ուստի գրեաց` զի թէ չիցեն տուեալ, տացեն: Քանզի Զաքարիա վարդապետն ՚ի Կարին առեալ էր ՚ի Մելքոնէն եւ յանանուն փօլիցայագրեանցն (որք ՚ի Սեպտ. ԺԶ եւ յայլուրէք յիշեցան)` գրեալ եւ տուեալ էր նմա: Այսր աղագաւ էր, որ սրբազան Վեհըն գրեաց սոցա ՚ի Սեպտ. ԻԴ թէ երբ փօլիցայ գայցէ ՚ի վերայ ձեր, տաջի'ք եւ զփօլիցայագրեանսն առեալ առ Գէորգ վարդապետն յղեսջիք: Իսկ ա'յն փօլիցայն, որ ՚ի յՕգոստ. Զ արարաւ ՚ի վերայ Գէորգ վարդապետին ՚ի ձեռն եղբօր նորին Պ. Ղազարին (Դ) կենդանութեան նորին ոչ ժամանել, ղապզն ՚ի Պօլիս էր մնացեալ, վասնորոյ` հարցեալ էին, թէ զինչ արասցուք: Եւ սրբազան Վեհըն գրեաց թէ ընդ Ղազարին մեք աստ զմեր հաշիւն կտրեցաք, ղապզդ բաթլ է եւ առ մեզ յետս գալ պարտի: Իսկ զի` Գէորգ վարդապետն կտակեալ էր, զի տացեն եղբօրն իւրոյ պ. Առաքելին զդրամ (6) հարցեալ էին սոքա թէ զինչ հրամայեսցէ: Եւ սրբազան Վեհըն գրեաց զի մի տացեն: Մինչեւ Մինաս վարդապետն եկեսցէ աստ եւ յայնժամ` թէ կտակագիր ելցէ, տացեն: Եւ վասն այսպիսւոյ բանի հասարակօրէն պատուէր` զի զշիւղ մի առանց իւրոյ կարմիր կնքոյն` մի' ումեք տացեն: Եւ հարկ գրել զպատասխանի գրոյս:

Առ սրբոյ Աթոռոյս Մութավէլի Բարսեղ վարդապետն ՚ի Պօլիս գրեաց դարձեալ վասն յիշեալ բանից Գէորգ վարդապետին պատուէր զի ՚ի Սարխօշի եղբայր պ. Ծատուրէն զստուգութիւն որպիսութեան առ Բարխուտարն եւ Թօմայն հասեալ դրամոյն գիտացեալ գրեսցէ ինքեան: Եւ յայն դրամոյն վասն այնր, զոր Խաչատուրին էին տուեալ, գրեաց զմիամտութիւն, թէ Մելքոնն ՚ի Կարին մեզ հասոյց: Եւ պատուէր` զի մնացելոցն մուղայէթ լիցի: Եւ ընդ ոմանս անհամեստ բանս գրեցեալս նորա, յանդիմանութիւն յոլով որք ՚ի կողմանէ պատրիարգին եւ նուիրակին եւ վասն այլ այսպիսի չափազանց, իւրաօգուտ, յայլ կողմնահակ եւ մանաւանդ` ղզլիկ բանից:

Գրեաց նաեւ ՚ի Կարին առ Զաքարիա վարդապետն վասն Հնդկաց նուիրակի փօլիցային (որ յիշեցաւ ՚ի Հոկտ. Լ) որոյ զկէսն ՚ի Թօխատ եւ զկէսն ՚ի Պօլիս էին տալոց հաճութիւն: Եւ եւս հաճութիւն վասն ՚ի Բայազիտ յղեալ իրացն զորս այժմ յղեալ էր եւ վասն այնց, զորս ընդ իւրն էր բերելոց եւ փութացուցումն գալստեանն: Գրեաց եւ զշնորհակալութեան կոնդակ մի ՚ի վերայ Քաղաքին Կարնոյ` վասն իմտատիային, զոր վասն պարսպաշինութեան սրբոյ Աթոռոյս տուեալ էին Զաքարիա վարդապետին (զորմէ ասացեալ է ՚ի Սեպտ. ԺԶ) եւ յղեաց առ սա: Եւ զի էր ՚ի Կարին մհ. Խաչատուր ոմն, որ էր փեսայ Գէորգ վարդապետին, յորմէ գոյր առ նմա քսուր: Վասնորոյ` գրեաց սրբազան Վեհըն Զաքարիա վարդապետին, զի առեալ զայն` դաւթարով եւ կնքով բերցէ ՚ի սուրբ Աթոռս: Եւ եղբայր Գէորգ վարդապետին, Ղազարն, աստ գտանեցաւ, նա եւս գրեաց զթուղթ առ մհ. Խաչատուրն տալ զքսուրսն: Գոյր առ նա եւ ԲՌ ղռուշ դրամ ՚ի Գէորգ վարդապետէն թամասուկով, ուստի` գրեաց զի զայն եւս առցէ: Եւ թէ նա ո'չ տացէ, թէ ես թէմէսուկ եմ տուեալ Գէորգ վարդապետին ապա զգիր մի առցէ ի նմանէ այսու ոճիւ թէ` ես այսչափ դրամ եմ տալոց ս. Էջմիածնի ի կողմանէ Գէորգ վարդապետի եւ նմա թամասուկ եմ տուեալ, երբ թամասուկն տան ինձ, եւ զդրամ տաց:

Առ մհ. Խաչատուրն գրեաց այսց աղագաւ եւ առ Զաքարիա վարդապետն յղեաց, զի տացէ նմա: Այլեւ գրեաց Զաքարիա վարդապետին, զի ի գալն ի Բայազիտ, զգրեանս Գէորգ վարդապետին, որք էին անդ առ եղբօր նորին պ. Ղազարին, առեալ բերցէ ընդ իւր: Եւ զի վասն հարկաւորութեան տանս սրբոյ, առցէ զթուղթ, նաեւ գրեանս ինչ, այսինքն Կտակարան, Շարական, Ժամագիրք, Սաղմոս եւ այլք, ծանոյց եւս թէ զորքան դրամս առնուլ պարտի անդ, ՚ի կողմանէ Պօլսոյ նուիրակին:

Առ մհ. Գրիգոր, Մելքոն եւ Յօհան Աղայսն գրեցաւ շնորհակալութիւն վասն Զաքարիա պետին:

Ի Պօլիս առ մհ. Մօվսէսն ՚ի պատասխանի թղթոյն. որ զորքան փօլիցայս յառաջ քան զայս ՚ի ձեռն նորին լեալ էին եւ որքան դրամք առ ինքն հասեալ, գրեալ էր զամենից նոցին զհաշիւն, զառելոցն եւ տուելոցն եւ զառ ինքն մնացելոցն եւ յղեալ առ սրբազան Վեհըն: Եւ զի սրբազան Վեհըն եւս զնոյն այնպէս գիտէր գոլ, վասնորոյ` գրեաց նմա զմիամտութիւն: Եւ վասն անցից եւ իրակութեանց Գէորգ վարդապետին, զորոց նա եւս էր գրեալ: Եւ զի եթէ հնար իցէ զ՚զգեստ Պատրիարգին եկողիւ յղեսցէ (որ յիշեցեալ է յանցելումն ամի ՚ի Յուլ. Ի) կամ զմատանին իւր եւ զգօտին եւ զայլս թերեւս ՚ի ձեռն տիրացու Խաչատուրին մէնզիլի տուեալ, յղեսցէ ՚ի Կարին առ Մելքոնն ՚ի մէջ մուշամբայի զմռեալ: Եւ զի գրեալ էր Բարսեղ պետն, թէ այսինչ դրամ ՚ի գանձանակացն հաւաքեալ ետու մհ. Մօվսէսին եւ սա զոչինչ գրէր: Խնդրեաց զստուգութիւն իրին: Իսկ Իզնիմիտու Առաջնորդ Աթանաս վարդապետն (որ ՚ի Նոյ. Ե յիշեցաւ) խնդրեալ էր գրել ՚ի վերայ Քաղաքին Իզնիմիտու վասն օրինազանցութեանց եւ ազգաշաղախութեանց` զկանոնական եւ խրատական կոնդակ մի մեծաւ սաստիւ: Եւ սրբազան Վեհըն ելից զխնդիրն: Առ ինքն եւս գրեաց:

Առ տիրացու Խաչատուրն գրեաց ՚ի Պօլիս, առ որ զամենայն ՚ի Պօլիս գնալոց թուղթս յղեաց տալ յիւրաքանչիւր տեարսն եւ զպատասխանիսն փութով առնուլ եւ յղել: Թուղթքն Ուռումէլու առ Բարսեղ պետն յղեցան: Գրեաց եւ զթուղթ ՚ի Կարին առ Մելքոն Աղայն, հաճութիւն վասն հոգացելոց եւ հոգալեաց բանից Զաքարիա վարդապետին եւ զի ջանասցէ փութով յղել: Առ սա յղեցան վերոգրեալ թուղթքն ամենայն պատուիրանաւ, զի զ՚ի Պօլիս գնալոցսն փութով յղեսցէ: Օրինակ Ուռումէլու կոնդակին ՚ի բոլորագրահամար տետրոջն է յերեսն ՄԾԹ: Ի ձեռն գրաբեր տիրացու Պօղօսին ՚ի Դեկտ. Զ:

Թուղթ գրեաց սրբազան Վեհըն ՚ի Կարս առ Ղարաբէկն ՚ի պատասխանի թղթոյն, որ յառաջ քան զայս յղեալ էր զտախտակսն եւ զղաթրան եւ զսեւատաւար, զի վաճառեսցին եւ գրեալ էր սրբազան Վեհին կամ ինքն առնուլ եւ կամ այլոց վաճառել տալ: Տախտակն եւ ղաթրանն մեք առաք եւ գինն դեռ չէր տրեցեալ: Այժմ եւս նմին վասն զսիրոյ թուղթ մի գրեալ էր. միամտութիւն գրեցաւ: Սմա ՚ի յՕգոստ. ԼԱ եւս գրեցաւ թուղթ: Ընդ տաճկի միոյ Դեկտ. Ը:

Հախբակու բէկն հասուցեալ էր զվտանկ վանից սրբոյ Առաքելոյն Բարդուղիմէոսի եւ Առաջնորդ Ստեփաննոս վարդապետին (որ յիշեցեալ գոյ ՚ի Դեկտ. ԺԶ) եւ նա փախուցեալ ՚ի վանիցն նստէր ՚ի Սալմաստ: Այլ վասնզի` պայմանեալ էր սրբազան Վեհին ՚ի վանիցն ո'չ ելանել եւ այժմ վասն հասելոյ վտանկին ելեալ էր, վասնորոյ գրեալ էր զաղաչանս առ սրբազան Վեհըն մի' բարկանալ ինքեան: Եւ գրեցուցեալ էր զնոյնն Խօյեցի ժողովրդեանն ՚ի պատասխանի թղթոյ նոցին, միամտութիւն վասն Ստեփան վարդապետին, զի նստցի անդ անհոգ, մինչեւ տեսցէ թէ որպէս լինի վախճանն: Իսկ Ստեփաննոս պետին զթուղթ ոչ գրեաց: Գրեաց այսր աղագաւ եւ զթուղթ առ Խօյայ Ահմատ բէկն ՚ի պատասխանի թղթոյն: Նաեւ վասն Բ կին առողացն, որպէս թէ սիրով մեղադրութիւն եւ վերստին խնդիր զի յղեսցէ: Քանզի խոստացեալ էր յղել ընդ Խօջայ Բատալին եւ ո'չ յղէր (որպէս ասացաւ ՚ի Մայիսի ԻԲ) ընդ փայեկին Դեկտ. Ը:

Թուղթ գրեաց սրբազան Վեհըն առ Բայազտոյ փաշայն սէր եւ զորպիսութիւնս ինչ աստուստ եւ անդուստ, զոր ինքն խնդրէր միշտ: Որոյ եւ զընծայս յղեաց, զբրինձ, զմոմ եւ վարդեջուր: Գրեաց եւ առ Մարգար Աղայն, առ որ եւ զթուղթ փաշային յղեաց: Եւ զի խնդրեալ էր սրբազան Վեհըն զԻւչքիլիսայի Առաջնորդ Զաքարիա վարդապետն գալ աստ, գրեաց սմա, զի թէ հարցցէ փաշայն վասն նորա ասասցէ զպատճառն, թէ մինչեւ ՚ի բարեկենդանն աստ մնացեալ գնալոց է: Եւ զի (որպէս եւ ՚ի Նոյ. ԻԷ գրեաց)` զմօլլայ մուսայն յղեսցէ: Ա կարաս գինի յղեցաւ սմա: Ընդ Միրզօ ղաթրճուն Դեկտ. ԺԷ:

Թուղթ գրեաց սրբազան Վեհըն առ Զաքարիա վարդապետն մեր, որ ՚ի վերոյ ՚ի Դեկտ. Զ յիշեցաւ, պատուէր` զի ՚ի գալն ՚ի Բայազիտ, մնասցէ անդէն եւ գրեսցէ զամենայն որպիսութիւնսն իւր, զի որպէս ինքն կամիցի, այնպէս եկեսցէ: Յղեցաւ այս առ Տէր Վահանն ՚ի Բայազիտ, զի պահեսցէ առ ինքն, մինչեւ ցգալ Զաքարիա վարդապետին անդ եւ տացէ նմա: Ընդ մեր ղաթրճի Մարգարին Դեկտ. ԺԷ:

Թուղթ գրեաց սրբազան Վեհըն առ Կարսայ փաշայն ՚ի պատասխանի թղթոյն, սէր միայն. այնմ չուխատարին, զոր յղեալ էր առ խանն մեր, զի բարձցէ զճանապարհաց եասախն: Քանզի անդ եւ ՚ի Բայազիտ յոյժ զօրացաւ հարուած մահուն (զորմէ եւ ՚ի յՕգ. Զ ասացաւ): Վասն որոյ` խանն փակեաց զճանապարհսն, զի երթեւեկ մի լիցի. Դեկտ. Ի:

Վախճան պատմութեան ամի թուականութեանս Հայոց, ՌՄԺԵ երորդի եւ Քրիստոսի յուսոյն մերոյ փառք յաւիտեանս Ամէն: