Գոյացութիւն
եւ
պատ
ահումն
անմեկնելի
որոշմունք
են.
վասն
է՞ր
ի
յԱստուած
միայն
գոյացութիւն
է
եւ
ո՛չ
է
պատահումն։
Պատասխան։
Ի
սեռս
էականութեան
գոյացութիւն
նախապատիւ
է
քան
զպատահումն.
եւ
զի
նախապատիւ
է
Աստուած
ամենայն
գոյից,
վասն
որոյ
գոյացութիւն
է
եւ
ո՛չ
պատահումն։
Այլ
արդ՝
բն
ականին
հետեւելով
տեսցուք
զի՞նչ
է
գոյացութիւն
եւ
զի՞նչ
պատահումն։
Գոյացութիւն
է
ինքն
ինքեամբ
էացեալ
եւ
ո՛չ
կարօտեալ
յայլս
հաստողի։
Իսկ
պատահումն
ի
յայլս
ունի
զէութիւնն,
եւ
կարօ՛տ
է
այլոյ
ի
գոլն.
որպէս
գոյն
ի
մարմնի։
Եւ
զի
յայտ
եղեւ
այս,
ծանուսցի
եւ
այն,
թէ
վասն
է՞ր
Աստուած
միայն
գոյացութիւն
է
եւ
ո՛չ
պատահումն։
Նախ՝
զի
Աստուած
միա՛յն
է
ինքն
ինքեամբ.
եւ
ո՛չ
յայլմէ
հաստատեալ.
ըստ
որում
ասէր
առ
Մովսէս.
«Ե՛ս
եմ
որ
էն»։
Երկրորդ՝
զի
պատահումն
յետ
գոյացութեան
է։
Այլ
ի
յԱստուած
ոչ
ինչ
է
յետոյ.
այլ
ինքն
նախ
քան
զա
մենայն
է.
զի
«Ի
սկզբանէ՛
էր
բանն
».
եւ
այլն։
Երրորդ՝
զի
պատահումն
ընդ
գոյացութիւն
խառնեալ՝
լինի
բաղադրեալ.
որպէս
նիւթ
եւ
տեսակ։
Իսկ
Աստուած
է
պարզ
գոյացութիւն
եւ
անշարադիր.
ըստ
այնմ՝
ի
լոյս
բաղդատի։
Չորրորդ՝
զի
պատահումն
է
փոփոխական
իր.
իսկ
Աստուած
անփոփո
խ
է
էութեամբ
զօրութեամբ
կամօք
եւ
գիտութեամբ։
Ըստ
այնմ.
«Ես
նոյն
եմ
եւ
ո՛չ
փոփոխիմ»։
Հինգերորդ՝
գոյացութիւն
մի
է,
եւ
պատահումն
բազում։
Զի
թէ
գոյր
պատահումն
ի
յԱստուած,
լինէր
բազում
եւ
ո՛չ
մի.
իսկ
Աստուած
մի
է
եւ
ո՛չ
բազում.
ըստ
այնմ.
«Տէր
Աստուած
քո
Տէր
մի
է»։
Վեցերորդ՝
զի
ներհականայ
պատահումն
գոյացութեան.
այլ
Աստուած
աններհա՛կ
է։
Եօթներորդ՝
զի
պատահումն
աւելորդ
է
գոյացութեան.
զի
գոլովն
ո՛չ
գոյացուցանէ.
եւ
այլն։
Իսկ
ի
յԱստուած
աւելորդ
ինչ
ո՛չ
է։
Ութերորդ՝
զի
պատահումն
ժողովելով
առ
գոյացութիւնն
լինի
մարմին։
Իսկ
Աստուած
անմարմին
էութիւն
է։
Իններորդ՝
պատահումն
այլ
է
ի
գոյացութենէ.
եւ
առ
եդեալ
գոյացութեան
առնէ
այլ՝
եւ
այլայլակ։
Իսկ
ի
յԱստուած
պատահումն
ո՛չ
է.
զի
ո՛չ
է
ինքն
ինքեան
այլ՝
եւ
այլայլակ։
Տասներորդ՝
պատահումն
է
առաւել
եւ
նըւազ.
իսկ
գոյացութիւն
ո՛չ
առաւել
եւ
նուազ։
Եւ
զի
յԱստուած
ո՛չ
գոյ
առաւել
եւ
նուազ.
վասն
որոյ
միայն
գոյացութիւն
եւ
ո՛չ
ունի
պատահումն։
