Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զի՞նչ է նշան մարգարէին որ ասէ. «Մարգարէ յարուսցէ ձեզ իբրեւ զիս նմա լուիջիք»։
      
       Պատասխան։ Աստ զ նշան դնէ մարգարէին որ ճշմարտապէս զՔրիստոս Տէր մեր ցուցանէ։
       Նախ՝ զի ասէ. «Յեղբարց ձերոց». այսինքն ո՛չ յօտարաց, այլ յազգէ նոցա յուդայէ, եւ ի Ղեւեայ եղբարց։
       Երկրորդ՝ զի ասէ. «Իբրեւ զիս». իբրեւն օրինակ է. որպէս Մովսէս Աստուած կոչեցաւ, եւ Տէր մեր Էմմանուէլ. զնա հայր կնքեաց Աստուած. եւ որպէս Մովսէս իշխէր տարերաց, եւ Տէր ի ծովուն գնայր, եւ ի վերայ օդոյն։
       Զհացն աճեցոյց յանապատին եւ զձուկն։ Զջուրն ի գինի փոխեաց։ Վէմք պատառեցան. եւ խաւարեցաւ լոյսն։ Եւ զքառասունսն պահեաց. եւ պայծառացաւ ի Թաբօր. եւ այլն։ Զոր այլ մարգարէ ո՛չ արար. որպէս գրեալ է ի ի համարն ի վերոյ։
       Երրորդ՝ զի ասէ՝ զպատգամն Աստուծոյ ունի եւ ո՛չ զօտար Աստուծոյ. եւ Քրիստոս ասէր. «Զոր լուայ ի հօրէ՝ պատմեմ ձեզ». եւ յանուն հօր եկն. եւ զհայր ետ փառաւորել միայն ճշմարիտ Աստուած։
       Չորրորդ՝ նշան թէ՝ զոր ասէ եւ լինի. եւ Տէր մեր զգործս Աստուծոյ գործէր առ կաղս եւ կոյրս եւ հիւանդս եւ մեռեալս. զոր ասէր բանիւ՝ կատարէր գործով։
       Հինգերորդ՝ զի նոքա խնդրէին երեւիլ մարմնով. զի ո՛չ կարէին տանել Աստուծոյին հրոյն ի լերինն։
       Վեցերորդ՝ զի ասէ ըստ հրամանին Աստուծոյ գնալ։ Եւ հայր վկայեաց «Դա՛ է որդի իմ սիրելի դմա լուարուք»։ Եւ զի զայս ամենայն վկայութիւնս նխանի տեսին աչօք եւ լսեցին ականջօք եւ ո՛չ հաւատացին. վասն այն վրէժ խնդրեաց Աստուած ի նոցանէ եւ ցրուեցան. «ՅԱստուծոյ աչացն ելին, եւ ամենայն մարդկան ատելիք եղեն»։
       Այլ տես յայտնապէս, զի զայսպիսի նշան վկայութեան ո՛չ ունէին Յուդաս եւ Դեւդաս. եւ ո՛չ Նեռն ունելոց է դերաքասն. վասն որոյ ո՛չ են մարգարէ, այլ մոլորեցուցիչք եւ չարք։
      
       Հարցում։ Զի՞նչ է որ ասէ. «Անիծեալ որ կախեալ կայցէ զփայտէ»։
      
       Պատասխան։ Անառակ որդի որ անհնազանդ լինէր ծնողացն, օրէնքն քարկոծել տայր։ Եւ հայրազերծն որ հարկանէր զծնօղ, զանիծից փայտէ կախէին, եւ ի նոյն օր ի գերեզման իջուցանէին զի մի՛ պղծեսցին։ Զի փայտն եւ հողն անիծաւ Ադամաւ. ըստ այնմ. «Անիծեալ լիցի երկիր ի գործս քո. եւ փուշք բուսցին ի քեզ»։ Ա՛րդ՝ ի նոյն օր զանիծեալհայրազեղծն հանէին ի փայտն անիծից վասն հօրն։ Եւ դնէին ի հող անիծից վասն մօրն։
       Նշանակէ անառակ որդին զմարդկային բնութիւնս։
       Եւ փոխանակ մօրն տարերք ամենայն. որ հեծեն եւ յոգոց հանեն վասն ապականութեան մեր ըստ առաքելոյ։ Եւ հայր Աստուած որ ո՛չ կատարի կամք նորա ի մեզ. յայնժամ ըստ բազում գթութեան իւրոյ առաքեաց զմիածին որդին որ փոխանակ մեր կախեցաւ զփայտէն եւ ազատեաց զմեզ յանիծիցն օրինաց. որպէս ասէ առաքեալն. «Գնեաց զմեզ յանիծիցն օրինաց. եղեալ վասն մեր անէծք. որպէս գրեալ է անիծեալ ամենայն որ կախեալ կայցէ զփայտէ»։ Եւ անէծքս այս ո՛չ հասին ի նա վասն երից։
       Նախ՝ որպէս եղեւ մեղք եւ եբարձ զմեղս. նոյնպէս եղեւ անէծք եւ եբարձ զանէծս։
       Երկրորդ՝ զի անպարտ էր անիծից՝ եւ վասն մեր եղեւ. որպէս անպարտական ոք ո՛չ անիծանի։
       Երրորդ՝ զի ինքն օրհնութիւն էր, եւ անէծքն մերձեալ ի նա յօրհնութիւն փոխեցաւ. որպէս խաւարն ի լոյս փոխի. եւ մեղքն յարդարութիւն. եւ մահ ի կեանս։
       Ուստի յայտ է զի փոխեաց զփայտն անիծից եւ զգերեզմանն, եւ արար աղբիւր օրհնութեան փայտի եւ գերեզմանի։
       Եւ այլք այսպէս մեկնեն թէ՝ ամենայն անիծեալ կախեալ կայցէ զփայտէ. այլ ո՛չ ամենայն կախեալ զփայտէ՝ անիծեալ է. որպէս խոյն ի սաբեկայ կախեալ ո՛չ է անիծեալ։
       Եւ օձն պղնձի ո՛չ է անիծեալ։ Նոյնպէս եւ Տէր մեր ո՛չ է անիծեալ։