Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Գազանք եւ օձք եւ այլ կենդանիք որք վնասակարք են՝ վասն է՞ր ստեղծան։
       Պատասխան։ Ասեն արդապետք թէ՝ ա՛յնչափ հոգս տարաւ Աստուած ի ստեղծանել զճանճս եւ զմրջմունս որքան հրեշտակաց։ Նախ՝ զի եղեն ի գովեստ փառաց իւրոց։
       Երկրորդ՝ վասն հպարտութեան մարդոյն. զի յորժամ խայթեսցեն զնա՝ ծանիցէ զտկարութիւն իւր. որ եւ զփարաւօն ո՛չ թէ առիւծք կամ առջք հարին, այլ ճանճք եւ մժղուկք տանջեցին։
       Երրորդ՝ ստեղծան նոքա՝ զի ի նոցա՛ ջանից ընթերցմանց եւ բարեաց գործոց օրինակ առցուք. որպէս են մրջմունք եւ սարդք, եւ այլք այսպիսիք։
       Որպէս ասէ Սողոմոն. «Ո՛վ վատ՝ ե՛րկ առ մրջիւնն եւ ուսիր ի նմանէ»։
       Վասն պիտոյից Գազանաց Հարցումն ։ (Պրակ ԾԱ)
       Գազանք եւ օձք եւ այլ կենդանիք որք վնասակարք են՝ վասն է՞ր ստեղծան։
       Պատասխան։ Վասն բ ազում պիտոյից որ գոյ ի նոսա։
       Նախ՝ ի փառս Աստուծոյ ստեղծան. զի յորժամ զզանազան կերպարանս նոցա տեսանեմք, փառս տամք արարչին։
       Երկրորդ՝ զի լրումն եւ մա՛սն են աշխահի։
       Երրորդ՝ զի թոյնք եւ խայթոցք նոցա՝ զէն եւ պահապան է նոցա. զի առիւծքն պատառելով ապրին. նոյնպէս եւ այլքն։
       Չորրորդ՝ զի ահ եւ երկիւղեն մեղաւորաց։
       Հինգերորդ՝ զի ի նոցանէ ըստանամք զդեղս բժշկութեան մարմնոց։ Որպէս թիւրակէքն որք լինին յօձից եւ ի գազանաց։
       Հարց։ Վասն է՞ր գազանք հնարաւոր եւ ուժեղք են քան զանասուն։
       Պատասխան։ Կրկին են վասն այսմ կարծիք։ Նախ՝ վարդապետաց, եւ ապա իմաստասիրաց։ Զի վարդապետք ասեն եթէ՝ կերակուր գազանաց այլ կենդանիք են. վասն որոյ խնամքն Աստուծոյ ետ նոցա առաւել հնարս եւ զօրութիւնս, զի կարասցեն ըմբռնել զայլ կենդանիս եւ մի՛ ի սովոյ մեռցին։ Այլ իմաստունք ասեն եթէ՝ կերակուր անասնոց ն խոտ է անզօր. վասն որոյ նոքա ապուշք եւ անզօրք լինին։ Իսկ գազանացն միս է զօրեղ. վասն այն ի խելս նոցա առաւել յարմարի եւ ուժովացնէ զնոսա։
       Այլ եւ գիտելի է, զի ամենայն կենդանեաց բնականապէս հնարք ետ Աստուած վասն օգտից նոցա եւ փրկութեան։
       Եւ զի բնութեամբ ունին յայտ է, զի ամենայն տեսակն զմի եւ զնոյն ունի հնարս. վասն զի մի բնութիւն է ի նոսա։ Զի ամենայն գայլ խորամանկ է . եւ ամենայն աղուես նենգաւոր. եւ այլն նն։ Իսկ մարդոյս հնարք եւ իմաստութիւնն բանականութեամբ է. վասն այն բազում է ի նոսա հնարք. եւ առաւել եւ նուազ։ Եւ ո՛չ հաւասարք։
       Յաղագս այսորիկ անբան կենդանիք փութապէս զգան զառաջին շարժումն եւ զփոփոխումն օդոյդ քան զմարդ. եւ յառաջագէտ լինին։ Որպէս մրջիւն նախ քան զլինիլն անձրեւի՝ զկերակուրն պատրաստէ։ Եւ աքաղաղ վաղախօս լինի։ Զի մարդս բազում իրօք զբաղեալ է ի միտս. իսկ նոք ա միայն ի բնութիւնս իւրեանց փութով ճանաչեն։