Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Իսկ ի նորս ճշմարտութիւն է պատարագք,. որ միշտ բաշխի յեկեղեցի։ Նա է ողջակէզ եւ փրկութիւն եւ գոհութիւն։ Եւ վասն մեղաց եւ յանցանաց. եւ յամենայն նուիրաց կատարումն եւ գլուխ նա է։
       Այլ եւ ունիմք զբանաւոր պատարագս՝ զհոգի եւ զմարմին մեր սրբութեամբ փոխանակեալ նմա։
       Այլ եւ ունիմք զմարմնաւոր պատարագս զօրինակին. զենմունք վասն կենդանեաց եւ մեռելոց։
       Որպէս տօնականն զատկի եւ Տէրունական տօնից։ Անդ եւ դէզ օրհնէից։
       Ագապս մատաղաց. եւ ոգէհանգիստ։ Հատ պատարագի մարտիրոսաց։
       Եւ վասն կենաց. եւ վասն փրկութեան։ Եւ վասն ուխտի, խաչի, եւ եկեղեցւոյ։ Պտուղս. շօթ. Նաշիհ. Ձէթ. Մոմ. Խունկ. եւ այլն։
       Ա՛րդ՝ երեքեան սոքա։
       Առաջինն է հոգեւոր։
       Միջինն հոգեւոր եւ մարմնաւոր։
       Վեջինն մարմնաւոր։
       Առաջինն է ի հոգւոյն պատարագ։
       Միջինն ի մարմնոյն։
       Վերջինն յընչիցն։
       Եւ դարձեալ՝ առաջինն Քրիստոս պատարագի վասն մեր։
       Միջինն մեք վասն Քրիստոսի։
       Վերջինն ինչքն վասն մեր։
      
       Հարցումն։
       Վասն է՞ր զերեքեան պատարագս ունիմք մեք։
      
       Պատասխան։ Նահապետքն ունէին կրկին պատարագ. բանաւոր եւ անբան. որպէս Աբէլ. Նոյ. Աբրահամ. եւ այլքն։ Այլ զանբան պատարագն ուսան հեթանոսք եւ կռոց մատուցին. եւ այն սովորութեամբն Իսրայէլ մատոյց Աստուծոյ զանբան կենդանիս մինչ եկն Քրիստոս եւ եղեւ ինքն բանաւոր պատարագ, եւ զնոյնս աւանդեաց մեզ։ Ա՛րդ՝ մեք ունիմք զօրինակ կրկին պատարագաց. զնախնեացն եւ զճշմարտութիւնն Քրիստոսի։
      
       Հարցումն։
       Զի՞նչ նշանակէ կրկին ողջակէզն ի նորս. որպէս զուարակն եւ երկու խոյն կատարման։
      
       Պատասխան։ Կրկին էր ողջակէզն. մին որ արտաքոյ այէին։ Եւ միւսն ի սեղանն ի հոտ անուշից։ Նշանակէ զպատարագիլն Քրիստոսի ի սեղան խաչին ի հոտ անուշից հօր եւ հոգւոյն։ Այլ եւ արտաքոյ քաղաքին ի կողմն հիւսիսոյ։ Իսկ միւս խոյն կատարմանն, քահանայիցն կերակուր եւ նուէրքն Մովսէսի։ Այն է որ ի վերնատունն զմարմինն եւ զարիւնն իւր բաշխեաց յառաքեալսն։
       Դարձեալ՝ կրկին է ողջակէզն. մին վասն մեղաց որ է կամաւոր. եւ միւսն յանցանաց որ է ակամայն։ Եւ մի է քաւութեան պատարագի Քրիստոսի. մեղաւորին եւ յանցաւորին։
       Դարձեալ՝ կրկին ողջակէզն. մին վասն մեղաց. եւ միւսն վասն սրբութեան։ Վասն մեղաց՝ որ է խոստովանութեամբ արտաքոյ ելեալ ի մեղաց եւ ապաշխարութեամբ քաւեմք զմեզ ներքին խորհրդով եւ արտաքին գործով։ Եւ ողջակէզ սրբութեան է՝ յետ ապաշխարութեան զբարիս գործել. եւ զբովանդակ զհոգի եւ զմարմին մեզ նուիրել Աստուծոյ։ Եւ զմորթ մեղաց մերկացեալ ի մէնջ որ է հաճոյ Աստուծոյ ի հոտ անուշից։
       Դարձեալ՝ կրկին ողջակէզն, մին այն է որ մատուցանեմք զպատարագն Քրիստոսի մարմնոյ եւ արեան։
       Եւ միւսն, որ զմարմին մեր պատարագեմք միշտ. սիրտ սուրբ եւ հոգի խոնարհ ունելով. զոր Աստուած ո՛չ արհամարհէ։ Այս է՝ հանապազ աղօթք, պահք, ողորմութիւն, եւ այլն։
       Հինգերորդ՝ կրկին ողջակէզն. մին պատարագն է ամենայն աւուր. եւ միւսն տօն չարչարանաց խաչի եւ մահու յամենայն ամի զոր նոյն խորհրդով կատարէ եկեղեցի։
       Այսքան առ այս։