Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Խնդրեմ եւ զայս որ ա սացաւ ի վերոյ թէ պատահումն ո՛չ է յԱստուած։ Այլ արդ՝ երեւի թէ արարածք պատահումն են ի յարարիչն զի յետո՛յ եղեն։
       Պատասխան։ Ոչ բնաւ։ Նախ՝ զի պատահմունքն են յէութենէ իրին երեւեալ. այլ արարածք ոչ յէութեան , այլ ի կամաց արարչին յոչընչէ ներգործեալ են։ Երկրորդ՝ պատա հմունքն բաժանեալ ի գոյացութեանց ո՛չ կարեն ըստ ինքեան կեալ։ Այլ արարածք բաժանեալ յարարչէն՝ կարե՛ն ըստ ինքեան կեալ։ Եւ բաժանումն ասեմ ո՛չ ըստ նախախնամութեան, այլ ըստ գոյացութեան։ Երրորդ՝ զի արարածք՝ են ի գոյացական սեռ է, եւ ո՛չ ի պատահական. զիա՛րդ լինին պատա հումն ի յարարիչն։
       Այլ ասիցէ ոք, թէ բազում ինչ գոն ի յայլս գոյացութիւն եւ ի յայլս պատահումն. որպէս ջերմութիւն ի հուրն գոյացութիւն է, եւ ի անորակ մարմինն պատահումն։ Եւ տերեւն ըստ ինքեան գոյացութիւն է, եւ ի ծառն պատահումն. այսպէս եւ մազն։
       Պատասխանեմք ա ռ այս եթէ՝ առանց ջերմութեան անձեւ եւ անկերպ է անորակ մարմինն։ Իսկ տերեւն զա՛րդ է ծառոյն. եւ մազն մարմնոյն։
       Այլ արարիչն առանց արարածոց ո՛չ է անկերպ եւ անզարդ. զի արարածք ոչ ինչ յաւելուած են արարչին։
       Այժմ պատասխանեմք առարկութեանն։ Թէպէտ արարածք յետոյ եղեն, այլ ոչ պատահումն արարչին։ Նախ՝ զի զգոլն իւրեանց ունէին ի նախագաղափար տեսութիւնն Աստուծոյ . թէպէտ յետո՛յ ընկալան գոյացութիւնս յինքեանս. որպէս տաճար ի միտս շինողին։
       Երկրորդ՝ թէպէտ յետոյ եղեն արարածք, ո՛չ են պատահումն, որպէս եւ բանն էր յառաջ, եւ յետոյ եղեւ մ արմին. այլ մարմինն բանին ո՛չ է պատահումն. եւ որդի հօրն ո՛չ է պատահումն թէպէտ յետոյ ծնանի զի առ ինչ է հօրն։
       Այսպէս առ ինչք են արարածք արարչին. եւ առ ինչքն համանգամայն ունին զգոլն։