Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Ո՞րպէս գիտեմք թէ մարդն իշխան է ի վերայ անասնոց. զի ահա բազումք անհնազանդք են. որպէս վայրիք եւ գազանք եւ այլք։
       Պատասխան։ Եւ զի մարդն թագաւոր եւ իշխան է ամենայն կենդանեաց՝ յա՛յտ է ի բազմաց։ Նախ՝ ի նոյն իսկ Աստուածային հրամանա ցն որ ասէ. «Իշխեսցէ ձկանց ծովու, եւ գազանաց, եւ սողնոց»։
       Երկրորդ՝ զի պատկեր Աստուծոյ է մարդն. այսինքն զի որպէս Աստուած իշխան եւ թագաւոր է ամենայն արարածոց. նոյնպէս եւ մարդն իշխան է ամենայն կենդանեաց։
       Երրորդ՝ ի նոյն իսկ ի ձեւոյ շինուածոյ մարդոյն. զի ուղիղ գոլով՝ զիշխանականն նշանակէ. իսկ կենդանիքն կո՛ր գլխով զծառայականն ցուցանեն։
       Չորրորդ՝ յա՛յտ է ի հնազանդելոցն որք կան այժմ ընդ ձեռամբ մարդկան. որպէս ոչխար, պախրէ, եւ այլն։
       Հինգերորդ՝ յա՛յտ է ի փախուցելոցն որ երկնչին ի մարդկանէ որպէս զապստամբեալ ծառայս։
       Վե ցերորդ՝ զի անձնիշխան է մարդն այսինքն իշխէ բանականաւն ցասման եւ ցանկութեան որք են անասնական մասունք։ Ուստի յայտ է թէ՝ եւ իշխէ արտաքին անսանոց։
       Իսկ որք այժմ ապստամբք եղեն՝ վասն բ պատճառի։ Նախ՝ զի յորժամ մարդն անհնազանդ եղեւ Տեառն իւրոյ արարչին, յիրաւի անհնա զանդք եղեն եւ մրադոյն անասունք տուեալ նմա ի ծառայութիւն։
       Երկրորդ՝ զի ցոր քան իշխէր ինքն ի վերայ անասնական մասանց իւրոց որպէս ասացաք, իշխէր եւ ի վերայ արտաքին անասնոց եւ գազանաց, իսկ յորժամ ապստամբեցին ներքինքն բանականին Տեառն իւրեանց՝ ապստամբեցին եւ արտաք ինքն մարդոյն Տեառն իւրեանց։ Ուստի յա՛յտ է, որք վերստին յաղթեն ախտիցն որք յինքեանս, այսինքն ցասման եւ ցանկութեան. յաղթին եւ հնազանդին նոցա արտաքին գազանք եւ անասունք։ Որպէս Դանիէլ առիւծուցն յաղթեաց. եւ Պօղոս իժին։ Եւ բազում ճգնաւորաց որք անապատս էին՝ գազանք եւ անասունք սպասաւորէին նոցա։
       Որպէս Եղիայի. Պօղի եւ Անտոնի. եւ մերոյ լուսաւորչին Գրիգորի։
       Այսքան վասն կենդանեաց։