Զինչ
է
մեղք։
Պատասխանի.
Մեղքն
սահմանօրէն
այս
է։
Մեղք
է
դարձուցաել
զերեսս
յանփոփոխելի
բարւոյն
որ
է
առ
Աստուած.
եւ
դառնալ
որ
փոփոխելի
բարին
որ
է
արարածքս։
Դարձեալ՝
մեղքն
է
խօսք
եւ
գործք
եւ
ցանկութիւն
որ
լինի
ընդդէմ
օրինացն
Աստուծոյ։
Վասն
որոյ
անկանի
մարդ
ի
բարկութիւնն
Աստուծոյ։
Զի
թէպէտ
անպատեհ
է
ասել
զբարկութիւնն
առ
Աստուած
զի
անփոփոխելի
քաղցրութիւն
է.
այլ
կամքն
որով
մեղաւորքն
վասն
չար
գործոցն
տանջեալ
լինին՝
բարկութիւն
ասի
Աստուծոյ։
Հարցումն.
Զի՞նչ
է
ամբարտաւանութիւն
Պատասխանի.
Ամբարտաւանութիւն
է
որ
բաղձայ
զյատուկ
բարձրանալն
իւր,
եւ
անկարգ
եւ
անսահման
լինի։
Եւ
սկիզբն
ամենայն
մեղաց
ամբարտանութիւնն
է
որպէս
ասէ
Սիրաք։
Զգուշանալ
պարտ
է
յամբարտաւանութենէ,
զի
զհրեշտակս
կարաց
խաբել.
եւ
զհրեշտակն
սատանայ
դարձոյց։
Զի
սատանայ
այլ
մեղք
ո՛չ
գործեաց,
քան
թէ
խորհեցաւ
զյատուկ
բարձրանալն
իւր.
որպէս
ասէ
Եսայի,
«ելից
ի
վերայ
ամպոյ
եւ
զաթոռն
ի
մ
եդից
յաստեղս
եւ
եղէց
նման
բարձրելոյն»։
Յորժամ
զայս
խորհեցաւ,
արտաքսեցաւ
յերկնից։
Ապա
նշան
ընտրելոցն
է
խոնարհութիւն.
եւ
անարգանացն
է
ամբարտաւանութիւնն։
Հարցումն.
Զի՞նչ
է
նախանձն։
Պատասխանի.
Նախանձն
է
նախանձիլ
ընդ
այլոց
բարեբախտութիւն.
Զի
որպէս
ամբարտաւանութիւնն
հանէ
զմարդն
յԱստուծոյ,
նոյնպէս
եւ
նախանձն
զմարդն
զինքն
յիսքենէ
հանէ։
Եւ
որպէս
օձ
յայգւոյ
ծաղկէն
մեռանի,
նոյնպէս
նախանձոտն
սատակի
ի
տեսանել
զբարի
ընկերին։
Հարցումն։
Զի՞նչ
է
բարկութիւն
Պատասխանի.
Բարկութիւն
է
ցասումն
հոգւոյ.
որով
ոք
ընդդէմ
այլոց
յառնէ։
Զի
որպէս
նախանձն
կորուսանէ
զինքն,
այսպէս
նախանձն
կորուսանէ
փոխուցանէ
զընկերն.
Զգուշանալ
պարտ
է
ի
բարկութենէ.
եւ
առաւել
ի
ժամ
դատաստանին.
զի
մարդ
բարկացեալ
ոչ
ճանաչէ
զճշմարտութիւնն։
Վասն
որոյ
ասաց
Արիստոտէլ
Աղէքսանդրու,
յապաղեա
ի
վրեժխնդրութիւնն
մինչեւ
անցցէ
բարկութիւն։
Դարձեալ,
բարկութեամբ
զպատկերն
Աստուծոյ
կորուսանեմք
ի
մեզ.
եւ
հոգին
Սուրբ
փախչի
ի
բարկացեալ
հոգգւոյ.
զի
խաղաղութիւն
է
տեղին
նորա։
Իսկ
յորժամ
Սուրբ
Հոգին
ելանէ,
պիղծ
հոգին
այսինքն
սատանայ
բնակէ
ի
նա։
Հարցումն։
Զի՞նչ
է
ծուլութիւն։
Պատասխանի.
Ծուլութիւն
է
հեղգՈՒթիւն
հոգւոյ
ոչ
սկսիլ
ի
բարին.
կամ
տաղտկանալ
ի
սկսեալ
բարւոյ
եւ
ոչ
կատարել։
Սա
է
սնուցօղ
ամենայն
մեղաց,
մայր
դատարկաբանութեան։
Հարցումն.
Զի՞նչ
է
ագահութիւն.
Պատասխանի.
Ագահութիւն
է
անկերպ
ցանկութիւն
ունել
յինչքն.
Եւ
այս
է
մեծագոյն
չար
աշխարհի.
զի
չէ
աւելի
աղքատ
քան
զայն
որ
ցանկայ
աւելի
ունել։
Զի
նման
է
ջրգողեալ
հիւանդի.
որ
որքան
աւելի
խմէ,
առաւել
ծարաւի։
Այս
է
արմատ
ամենայն
չարեաց
ասէ
առաքեալն։
«Ագահութիւն
որ
է
կռապաշտութիւն։
որում
ոմանք
ցանկացեալ
վրիպեցան
ի
հաւատոց,
եւ
զանձինսս
արկին
ընդ
բազում
ցաւոց»։
Այս
ագահութիւնս
վաճառեաց
զՔրիստոս։
Հարցում.
Զի՞նչ
է
որկրամոլՈՒթիւն.
Պատասխանի.
Որկրամոլութիւն
է
անսահման
բաղձանք
ուտելոյ
եւ
ըմպելոյ։
Եւ
այսու
նախաստեղծքն
մահու
մեռան.
եւ
վասն
այս
մեղացսէ
որ
եք
եւս
մեռանիմք.
զի
զկերակուրն
ի
հարկաւոր
ժամանակին
պարտ
է
ուտել.
այսինքն
որ
քաղցեալ
լինի.
այլ
ոչ
յամենայն
ժամ
որ
յագեալ
լինի։
Հարցումն.
Զի՞նչ
է
բղջախոհութիւն։
Պատասխանի.
Բղջախոհութիւն
է
ցանկութիւն
յամենայն
ժամ
լնուլ
զվավաշոտութիւնն։
Այս
ազգ
գործ՝
խոզնիցն
է
յատուկ
է
ոչ
մարդկան։
Այս
է
որ
զմարդն
յԱստուծոյ
հեռացնէ.
զի
սուրբքն
միայն
տեսանեն
զԱստուած։
Այս
է
քաղցն
որ
կշտումն
ոչ
ունի։
Արբած
եւ
ծարաւած։
Քաղցր
դառնութիւն։
Կենդանի
մեռեալ.
Այս
է
ծառն
չար
որ
պտուղ
չար
բերէ.
եւ
յետոյ
հատանի.
եւ
ի
հուրն
յաւիտենից
արկանի։
Յորմէ
փրկեսցէ
Քրիստոս
Աստուած
զմեզ
եւ
զամենայն
հաւատացեալս
անուան
իւրոյ
ամէն։
Այս
քան
վասն
մեղաց
սակաւիկ։
