Տարեգիրք

Իսկ ի թուին Հայոց ՆԻԴ [424=975] ի թագաւորելն Վասլին, եղեւ կոտորած զօրաց Հայոց ի գաւառն Անձաւացեաց, նենգութեամբ /2բ/ Ապլղարիպին, որ էր զօրապետ Անձաւացեաց թագաւորին Դերենայ, եւ նա ընկեցեալ էր զնա ի պատուոյ ստրատելութեան եւ կարգեալ էր ի տեղի նորա զոմն Սարգիս։ Ընդ որում յոյժ վիրաւորեալ լինէր Ապլղարիպն, զի էր այր քաջ եւ պատերազմօղ, եւ այսր աղագաւ բանատու լինէր առ զօրս այլազգեացն եւ ասէր, թէ ես ոչ պատերազմիմ ընդ ձեզ, եւ ձեզ նշան այն որ վրանն իմ կարմիր է, եւ ի վերայ բլրի հարկանեմ զի տեսջիք։ Իսկ թագաւորն ազատօքն նստեալ կայր անհոգութեամբ եւ ի մեծի ուրախութիւնս։ Եւ յանկարծակի եկեալ ի գիշերի զօրք այլազգեացն ի վերայ նոցա եւ արարին մեծ կոտորած, եւ ըմբռնեալ զթագաւորն տարան գերի ի Հեր, եւ ի սահմանս Ապլղարիպին ոչ իշխեցին անցանել։ Եւ յայնմ աւուր Վարագ եւ ամենայն վաներն անէծս ցաւագին եդին ի վերայ. Ապլղարիպին, եւ լուծեալ որոշեցին զնա ի քրիստոնէական հաւատոյ։ Իսկ /3ա/ Ապլղարիպն եկեալ ի միտս լայր դառնապէս եւ ապաշաւէր զկորուստ ծառայիցն Աստուծոյ։ Եւ ապա քննէր վասն թագաւորին թէ յորում բանդի կայ, եւ ծանուցեալ եթէ ամիրայն Ապլհաճապ արձակեաց զնա, եւ յամենայն ժամ հանէ զնա ի խաղ գնդին, եւ յոյժ ուրախ եղեւ Ապլղարիպն. եւ առաքեաց առ թագաւորն Ապլղարիպն գաղտաբար, եթէ ահա յայս նիշ ժամու զօրօք իմովք դարանեալ կամ յայս անուն տեղւոջ. դու զգոյշ կաց յայս նիշ օր, եւ սրընթաց ձի հեծիր եւ ել արշաւանօք եւ առ իս հասիր, եւ այլ մի ինչ հոգասցես. զոր եւ արարն իսկ անյապաղ, եւ պատրաստեալ ձի սրընթաց եւ մտեալ նովաւ ի խաղ գնդին, եւ առեալ զգունդն տանէր հեռագոյն, եւ ապա թողեալ ընթանայր առ Ապլղարիպն յուսալով յօգնականութիւնն Աստուծոյ։ Եւ զայն տեսեալ ամիրայն յարձակեցաւ զօրօքն զկնի մեծաւ զայրացմամբ, եւ թագաւորն քաջապէս հասանէր առ Ապլղարիպն. եւ ի զօ/3բ/րաց այլազգեացն խափշիկ մի, այր հզօր, դիմեաց ի վերայ Ապլղարիպին, եւ նա եհար զնա սուսերաւն եւ պատառեաց մինչեւ յերանսն. զոր տեսեալ այլազգեացն դարձան ի փախուստ եւ Ապլղարիպն զօրօք երթայր զկնի։ Եւ վարեաց զամիրայն մինչեւ եմոյծ զնա ընդ դուռն քաղաքին եւ քաջապէս եհար պողովատ ճկռովն զերկաթի դուռն, եւ պատառեալ զերկաթն թափ անցուցանէր, որ եւ անքակտելի մնաց զբազում ժամանակս։ Եւ այսպիսի քաջութեամբ դարձաւ եւ եբեր զթագաւորն ի տեղի իւր, ազատեալ ի ծառայութենէ այլազգեացն, եւ օրհնեցաւ ի վանօրէիցն եւ յամենայն բերանոյ։ Եւ եղեւ այս ի Ճուայշ գաւառին Հայոց ի գեւղն որ կոչի Բակ, սահմանակից Վասպուրականի։