Տարեգիրք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ի թուին ՇԴ [504=1055] մեռանէր Մօնօմախն, կացեալ թագաւոր ամս ժդ. եւ թագաւորեաց փոխանակ նորա քենեկալ նորա Կեռդօտօռն, եւ հրամայեաց առնել խաղաղութիւն ամենայն աշխարհի։ Սա եհան յաքսորանաց զորդիսն Հաբելի եւ դարձոյց պատուով ի հայրենիսն իւրեանց, ի բերդն Արկնի, եւ փոխեաց յիշխանութենէ զՊերոզ կատապանն եւ կարգեաց ի տեղի նորա զՄելեսանն, այր ողորմած եւ բարի։ Եւ ինքն կացեալ թագաւոր ամս Բ եւ ամիսս Գ փոխեցաւ առ Քրիստոս, եւ նստաւ յաթոռ նորա Միխայլ ալեւորն։ Յաւուրսն յայնոսիկ իշխան /31բ/ մի ի տանէն Յունաց Կոմանոս անուն, յառնէր հակառակ Միխայլին, եւ զօրօք գայր պատերազմաւ ի վերայ Կոստանդինուպօլսի, եւ խնդրէր բռնութեամբ զթագաւորութիւնն։ Եւ Միխայլն ժողովեաց զամենայն զօրս Արեւմտից, եւ եկն ի վերայ Կոմանոսի, եւ պարտեալ զօրք Միխայլին եւ դարձան ի փախուստ եւ եղեւ սաստիկ կոտորած, եւ ըմբռնեցան ամենայն իշխանքն Միխայլի. իսկ մնացեալքն տեսանելով զայսպիսի արեան հեղմունս, հաւանեցան Կոմանոսի, եւ ելեալ պատրիարգն եւ ամենայն իշխանքն առ նա, նստուցին զԿոմանոսն յաթոռ թագաւորութեանն։ Բայց աւերումն բազում եղեւ, զի Կոմանոսն եւ Միխայլն զմիմեանց աշխարհ աւերեցին յանխնայ, մինչեւ հաստատեցաւ Կոմանոսն։ Եւ առաւել մեծարեաց Կոմանոսն զայնոսիկ որ զհետ իւրոյ կամացն գնացին, եւ հրամայեաց դահեկան հարկանել զիւր պատկերն՝ սուսեր ունելով յուսն, որպէս թէ սրով առ զթագաւորութիւնն։ Ապա ոչ շատացաւ այնքան արեանց հեղմանց, այլ գնաց յԱրեւ/32ա/մուտս եւ անցաւ զՏօնաւիս գետ եւ աւերէր զաշխարհն քրիստոնէից. վասն որոյ բարկութիւն արժանահաս եկեալ նմա ի Տեառնէ, եւ եղեւ որոտմունք եւ կայծակմունք, եւ էարկ կարկուտ մեծամեծ ի վերայ նոցա, եւ արար փախստական զամենեսեան մինչեւ մոլորեալ ոչ գտանէին զմիմեանս։ Եւ թագաւորն Գ արամբք մոլորեալ եհաս մինչ ի գետն Տօնաւիս, եւ ծանեաւ եթէ վրէժխնդրութիւնն այն յԱստուծոյ է, վասն անօրէն գործոց իւրոց։ Եւ եկեալ ի Կոստանդինուպօլիս անկանէր առաջի գթութեանցն Աստուծոյ բազում զղջմամբ եւ խնդրէր թողութիւն, եւ առաքէր առ տուկն Ուռհայոյ Տուկիծ եւ բերէր առ ինքն եւ հաստատէր յաթոռն եւ ինքն եղեւ կրօնաւոր։