Տարեգիրք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Զայսու ժամանակաւ, գայր տէր Գրիգորիս Վկայասէրն առ մեծ իշխանն Գող Վասիլն, եւ ընկալաւ զնա մեծաւ պատուով. եւ առաքեալ բերէր անդ զտէր Բարսեղ կաթողիկոսն, եւ հրամանաւ եւ կամօք Գող Վասլին բնակեցուցանէր զնա ի սուրբ ուխտն որ կոչի Շուղր, մերձ ի նոր քաղաք, եւ տայր ցնա յաւանդ զբ որդիսն Ապիրատին, զԳրիգորիս եւ զՆերսէս, զքուերորդիսն տէր Գրիգորի կաթո/81ա/ղիկոսին Եգիպտոսի, որք էին յազգէն Պահլաւունեաց, ի զարմէ սրբոյն Գրիգորի, եւ պատուիրէր սնուցանել զնոսա զգուշութեամբ, լինել ժառանգորդք սրբոյ աթոռոյն, եւ ինքն փոխեցաւ մահուամբ ի Քրիստոսն, ի թուին ՇԾԵ [555=1106], կացեալ ի հայրապետութեան ամս Խ, եւ թաղեցաւ ի վանքն որ կոչի Կարմիր, մերձ ի Քեսուն. եւ հայր վանացն տէր Ստեփանոս արար ժողով մեծ յաւուր թաղման նորա, եւ հայրապետական պատուով վերառաքեցին առ Քրիստոս։ Եւ իշխան Գող Վասիլն եւ ամենայն ժողովն արարին կոծ մեծ ի վերայ նորա։ Ի սոյն ամի մեռաւ մեծ ճգնաւորն Մարկոս ԿԵ [65] ամ կացեալ խոտաճարակ միայնաւորութեամբ, եւ թաղեցաւ ի սուրբ ուխտն Կաստաղօն։ Եւ յայսմ ամի Ճկրմիշ ամիրայն Մօսլայ, եկն էջ ի դուռն քաղաքին Ուռհայոյ, եւ էր անդ զօրագլուխ Ռիջարդն. զոր երկուցեալ Տանկրի յահէ նոցա, եւ պահապանք քաղաքին ելին հետեւակ զօրօք ի պատեր/81բ/ազմ ընդ այլազգիս, եւ այլազգիքն դարձուցեալ զնոսա ի փախուստ՝ լցին ի Խանդակ քաղաքին, եւ կոտորեցին ի նոցանէ արս Ն [400] եւ եղեւ սուգ մեծ յՈւռհա, եւ Ճկրմիշն դարձաւ յաղթութեամբ ի տուն իւր։ Ի սոյն ամի մեռաւ Գունթ Սանճիլն ի Տրապօլիս, եւ տայ զԴրուց քաղաքն զոր շինեաց, ի քուերորդին իւր Բերդրան, որ էր այր քաջ եւ պատերազմող։ Ի սոյն ժամանակի մեծ նեղութիւն կրէր Ապլասթայն ի Ֆրանգէն, եւ առ վշտի չարեացն կամեցան առնել նոցա չար ազգն Հայոց, եւ արարին սէր ընդ Թուրքն եւ բերեալ ի ծածուկ գնացին ի վերայ կլային, եւ ձայնեալ առ զօրագլուխն Ֆրանգաց ասեն, արի ա՛ռ զզօրս քո եւ գնա, եւ Աստուած ընդ քեզ։ Եւ զօրագլուխն բարկացեալ յարձակեցաւ ի վերայ քաղաքացեացն, եւ քաղաքացիքն օգնութեամբ այլազգեացն յաղթեցին նոցա, եւ կոտորեցին զնոսա եւ ոչ մնաց ի նոցանէ եւ ոչ մի։ Եւ այս եղեւ իրաւամբք, քանզի ան/82ա/օրինեցան ազգն Ֆրանգաց, եւ ապականեալ զերկիր յաւեր դարձուցին, մինչ գրեթէ խաբանեցաւ աստուածպաշտութիւն յամենայն տեղիս իշխանութեան նոցա, զի առաւել բարձրացաւ բոց չարութեան նոցա քան զանօրինացն, եւ ոչ թողուին առ ումեք արծաթ կամ ոսկի։ Ի սոյն ամի փլաւ սուրբ Սոփի յՈւռհա, եւ դարձեալ երեւեցաւ աստղն գիսաւոր։ Ի սոյն ամի ելին Արաբացիք ի Դամասկոսէ եւ կամէին տիրանալ Հալպայ, եւ կոմսն Տանկրի յարեաւ ի վերայ եւ կոտորեաց ի նոցանէ իբրեւ ԺԵՌ [15000] եւ դարձաւ յԱնտիոք աւարաւ։ Ի սոյն ամի Ճկրմիշ ամիրայն Մօսլայ եւ Ջովլի պատերազմեցան ընդ միմեանս, եւ յաղթեալ Ջովլի եհար զնա նետիւ եւ յետ սակաւ աւուրց սատակեցաւ, եւ զաշխարհն իւր ետ ի Խլիճասլանն, եւ զՊաղտինն զոր ունէր ի ծառայութիւն՝ ետ ի նա։ Եւ արար Խլիճասլանն ժողով եւ գնացեալ էառ զՄօսլ եւ զՃզիրա, եւ զամենայն աշխարհն նորա, եւ յառաջագոյն եկն /82բ/ յՈւռհա, եւ ոչ կարաց առնուլ, ապա գնաց եւ էառ զԽառան։