Տարեգիրք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ի թուին ՇՀԲ [572=1123] թագաւորն Երուսաղեմի Պաղտինն յարուցանէր ընդ Պալակն պատերազմ, վասն Բ կոմսին զոր ունէր ի բանտի, եւ հասանէր յՌապան. եւ Պալակն յառաջագոյն եկեալ էր յաւերել զգաւառն. եւ ոչ գիտեն զգալ միմեանց։ Եւ հասեալ թագաւորն ի կամուրջ Սնճէոյ սակաւ զօրօք, եւ անցեալ գետովն ի վեր՝ կամէր իջանել ի տեղի որ կոչի Շնջրիկ։ Եւ Պալակն զօրօքն եմուտ ի քմի, ուր հարին զվրան թագաւորին. եւ թագաւորն կամէր որսալ բազայով, եւ Պալակն յարձակեցաւ ի վերայ թագաւորին եւ կալաւ զնա եւ զզօրսն կոտորեաց, եւ կալաւ զքուերորդի թագաւորին, եւ տարաւ Պալակն զթագաւորն ի դուռն Կառկառայ եւ էառ զԿառկառա ի նմանէ։ Եւ տարեալ զնոսա ի Խարտբերդ՝ եդ ի բանտի, մօտ ի Ճօսլինն եւ Կալարանն։ Եւ եղեւ յայսմ ամի զարմանք մեծ, քանզի միաբանեցան ի Պեհեսնոյ արք ԺԵ եւ յարուցեալ գնացին ի Խարտբերդ, եւ ծածկաբար իմացան զտեղի արգելանի կա/99ա/լանաւորացն, եւ տեսին զպահապանս բերդին սակաւ եւ յանհոգս, եւ գնացեալ ի դուռն բերդին գձուձ զգեստուք որպէս դատաստանաւորք։ Կայր եւ այլ ոմն բանատու ի ներքս ի բերդն, եւ սոքա ի մահ եդեալ զանձինս՝ սպանին զպահապանս դրանն, եւ փակեալ զդուռն հասանէին մեծաւ աղաղակաւ ի բանտն. եւ հանին զնոսա, եւ այլ բազում արս ազատեցին ի կապանաց։ Եւ ելին կալանաւորքն եւ առին զբերդն, եւ տիրեցին տանն Պալակին։ Եւ ելեալ ի գիշերի Ճօսլինն եւ հետեւակ մի ընդ նմա գնաց ի Քեսուն եւ անտի յԱնտիոք, զի զօրս ժողովեսցէ եւ գայցէ յօգնութիւն թագաւորին։ Եւ յայնժամ ամենագովելին Ճօֆրի կոմս էր Ֆռանգաց, եւ էր ամիրայն Պալակ ի Հալպ, եւ յորժամ լուաւ զայս՝ յարուցեալ փութապէս ի ԺԵ օրն հասանէր ի Խարտբերդ, եւ կանգնեաց բաբանս եւ ընկէց զմեծ բուրգն պարսպին, եւ ահաբեկեալ նոցա ետուն զբերդն, եւ կոտորեաց Պալա/99բ/կն զամենայն կալանաւորս իբրեւ ԿԵ [65], եւ կանայս գեղեցիկս հոսեաց ի վայր Ձ [80] եւ երկաթի կապանօք եդ զթագաւորն ի բանտ, զԿալարանն եւ զորդի քեռ թագաւորին։ եւ յայնժամ գային յօգնութիւն թագաւորին Ճօսլինն եւ Ճօֆրէ, եւ լուեալ զեղեալն՝ դարձան տրտմութեամբ եւ լի ամօթով յետս։ Ի սոյն ամի եղեւ պատերազմ թռչնոց ի դաշտն Մելիտինոյ. ժողովեցան արագիլք եւ կռունկք եւ արօսք եւ կռուեցան ընդ միմեանս, եւ կռունկքն յաղթեցին։ Ի սոյն ամի հանգեաւ ի Քրիստոս մեծ վարդապետն Հայոց Պօղոս Տարօնեցի, եւ թաղեցաւ ի վանսն Ղազարու մերձ ի Սասուն։ Ի սոյն ամի եկեալ սուլտանն Գանձակայ մեծաւ զօրութեամբ եւ կապէր կամուրջ ի վերայ Կուր գետոյ եւ արս ԿՌ [60. 000] անցուցանէր յերկիրն Ափխզաց. եւ թագաւորն Դաւիթ առաքեաց բազում զօրս եւ այրեաց զկամուրջն, եւ զանցեալսն յայնկոյս բնաջինջ սատակեաց, եւ սուլտանն գնաց ամօթով։ Իսկ այս Դաւիթ թագաւորս էր այր /100ա/ պատերազմող, եւ էառ բազում տեղիս ի Պարսից, զՏփխիս, զԹմանիս, զՇրուան, զՇաքի, զՇամքար եւ զայլ բազում բերդս եւ զգաւառս։ Եւ էր անձամբ սուրբ եւ քաջասիրտ պատերազմող, եւ առ սա ժողովեցան մնացեալ զօրքն Հայոց։ Սա շինեաց քաղաք Հայոց յաշխարհն Վրաց, եւ հաստատեաց եկեղեցիս եւ վանորայս բազումս եւ անուանեաց զանուն քաղաքին Գուռա. սա ունէր որդի մի ի հայ կնոջէ, Դեմետր անուն նորա, հասակեղ յոյժ։