Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԾԱՆՕԹ է իմաստուն քննողաց՝ թէ մի ըստ միոջէ ՚ի բարձրագոյնսն նկրտի գիտութիւն ժողովրդեանս. այսինքն զի որ նախ առ Քրիստոս աղօթէին, ձգեցան նովաւ ՚ի Հօրն գիտութիւն որդէգրութեան աղօթիցն պայմանաւ. յետ այնորիկ արժանի եղեն եւզխորհրդաբար ՚ի մէջ դասու քահանայից իջեալ շնորհն ակներեւ տեսանել ամենեքեան ՚ի ձեռն քահանային։ Արդ այժմ զոր տեսին զպարգեւս՝ քահանայն խնդրեաց աղօթիւք ՚ի Քրիստոսէ բաշխել եւ տալ իւր եւ նոցա ՚ի ճաշակումն. վասն այսորիկ եւ վերստին զնոյն բարձրացուցանէ, յայտ առնելով թէ որք ՚ի բացուստ միայն աչօք զսա տեսէք եւ զուարճացայք՝ յառատ ողորմութենէն Աստուծոյ արժանի գտայք ճաշակել զսոյն եւ սրբիլ. ուստի եւ որ ՚ի նախ բարձրացուցանելն երկիւղ արկ ժողովրդեանն ընդ տեսութեանն ասելով, ՚ի սրբութիւնս նայեցարուք, որ սրբոցն է սրբարար, յայժմու վերերեւութիւնս ՚ի վերայ երկիւղիւ տարակուսեալ սրտիցն զյոյս խնդութեան արկանէ. զի այս էբարիոք կարգաւորութիւն, որպէս զի երկիւղիւն մաքրեսցին սիրոյն ընդունողքն, որպէս զի սէրն առանց արհամարհանաց մնասցէ առ նոսա։ Եւ զի՞նչ է այժմու ասացուածս՝ զոր ընդ բարձրացուցանելոյ խորհրդոյն բարբառեալ, զյոյսն ՚ի նոսա ձգէ ցնծութեամբ. «Ի սուրբ մարմնոյ եւ յարենէ տեառն մերոյ եւ փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի ճաշակեսցուք սրբութեամբ, որ իջեալ յերկնից՝ բաշխի ՚ի միջի մերում։ Սա է կեանք, յոյս յարութեան, քաւութիւն եւ թողութիւն մեղաց »։ Ո՜վ սքանչելի եւ աստուածահրաշ բարբառոյս, որ եւ զանշունչ տարերս կարող է ՚ի յոյսն պնդել. մի՛ ասէ, եկեղեցի Քրիստոսի, զարհուրիր եթէ սրբութիւն սրբոց լուար զսա յինէն ասացեալ. քանզի արդարեւ սուրբ սա միայն, ըստ որում զառ ՚ի քէն վկայութիւնն լուեալ երկրորդեմ։ Սակայն ոչ թէ միայն յինքեան պահէ զմաքրութիւնն, այլ եւ ՚ի մեզ անցուցանէ զնոյնն շնորհօք։ Եկայք ամենեքեան վայելեսցուք ՚ի սրբութիւնս սիրով. եկայք ճաշակեսցուք զմաքրութիւնս հաւատով. եկայք մահկանացուք, կերիցուք զկեանս երկիւղիւ. եկայք տատանեալք, ամրասջիք ՚ի յոյսս անաշխատ . եկայք մեռեալք, կերիցուք զյարութեանն յիշատակս։ Սա է կեանք՝ ոչ մարմնոց այլ հոգւոց. սա է յոյս ոչ ապականացու փառաց, այլ անապականին. սա է քաւութիւն աղտեղացելոցն ՚ի ժանեաց վիշապին. սա է լուսացարան թխատիպ գունոյն հնոյն Ադամայ։ Մի՛ դանդաղիր եկեղեցի՝ սորա սեպհական, եկ յարեաց ՚ի գլուխ քո սիրով, եւ լեր կենդանի. մի՛ հեղգանար, եկ ճաշակեա զհացս իջեալ քեզ յերկնից։ Շտապեա փութացիր, եւ եկեալ ճմլեա զարիւնս Յիսուսի ՚ի լուացումն հոգւոյ քո աղտից. եթէ ոչ մեղար, երագ մերձեցիր ՚ի սուրբս սրբոց. եթէ մեղար՝ արիւնս այս մաքուր սրբէ զքեզ ՚ի յաղտոյն։ Միայն հաւատա սրբութեանն, միայն սիրով եկ առ քո բաղձալիս, միայն խանդակաթ առ սա հպեսցիս, միայն բաղձմամբ ողջունի զսա համբուրեա, միայն ըղձիւք տենչանաց զսա ճաշակեա, միայն տռփմամբ գորովոյ արեամբս զմայլեաց։
       Զայս աղաղակեալ յոյս ցնծութեան քահանային ՚ի լուր ամենայն եկեղեցւոյն, աճեցուցեալ զտարփանս նոցա խանդաղատանօք բարեհռչակ բարբառոյն՝ ձգէ զկամս ամենեցուն ՚ի խորհրդոյն սրբոյ ճաշակումն։ Առ որ չունին ինչ պատասխանի այսուհետեւ ժողովուրդքն, որպէս եւ նախ քան զայս սովոր էին ասել. զի ողորմութիւնն զոր խնդրէին՝ զեղաւ. շնորհն զոր հայցէին ՚ի տեառնէ, ծաւալեցաւ. հացն հանապազորդ ընծայեցաւ, պարտեաց թողութիւնն խոնարհեցաւ, ահարկուն փորձողին ՚ի փրկութիւն նոցին պարգեւեցաւ. միայն սուրբն Յիսուս Քրիստոս՝ ամենեցուն սրբութիւն բաշխեցաւ, ՚ի փառս Հօրն Աստուծոյ տէրն հաղորդ զեկեղեցի սիրելի ընկալաւ։ Զոր ծանուցեալ զորս տէրն արժանի արար ճանաչել, գան յօժարամիտ բաղձանօք ՚ի յայսքան շնորհացս հաղորդութիւն, ածեալ ընդ ինքեանս ընծայ սմին զհաւատն, զյոյսն եւ զսէրն. եւ ճաշակեալ զլրումն հաւատոց եւ զյուսոյն եւ զսէր տռփանացն, այնուհետեւ բոցակիզութեամբ սրտիցն աճեցուցեալ տոչորին։