Օգուտ Բժշկութեան

Ինթիշար այս է որ սեւին միջի սեւն աչացն մեծ եւ արձակ լինայ

Պատճառ զախմէ լինի

Զաքարիային որդին ասէ, թէ այս ցաւս աչացն զախմն հասնելուն լինի. պտուղն լաննայ եւ իրք մն չի տեսնու, եւ լինի որ շատ ցաւ դիպի ի յաչքն, եւ լինայ այս ցաւս մարդուն։

Նշան զախմէ է այն է, որ աչաց տեսութիւնն մեծանայ եւ պակաս տեսնու. եւ այնչաք որ աչացն տեսութիւն փոքր լինի՝ նա լուսն ուժով լինի. եւ յորժամ մեծնայ՝ լուսն պակասէ եւ վատ տեսնու մարդու աչքն։

Ստածումն զախմէ լինայ։

Զաքարիային որդին ասէ, թէ այս լինի ի զախմէ եւ կամ բարձր տեղաց ընկնելուն կամ իրք մն դիպի. եւ իր դեղն այն է, որ քիչ մի բակլայի ալուր եւ ուռի ջուր եւ վարդէջուր յիրար խառնէ եւ քնու ժամն ի վերայ աչացն դիր. օգտէ. եւ թէ զչոր բակլան կեղեւեն եւ ծեծեն եւ ուռի ջրով եւ քասնու ջրով եւ դնես ի վրան՝ օգտէ. եւ թէ զգարու ալուրն եւ ուռի տերեւն ծեծեն եւ մորհամ այնեն եւ դնեն՝ օգտէ.

Արպիասուսն ասէ, թէ լաւ դեղն լեղեստնուն շաֆն է. - Ա՛ռ առիւծոյ լեղի եւ գալու եւ շան եւ կատուի եւ մայմունի եւ եզին եւ խօսողի եւ աղվէսի եւ լապստկի եւ սագու եւ կաքվու եւ թաթրուճի եւ ոչխրի եւ աղաւնոյ ձագի եւ շապութ ձկան լեղի Ա Ա դրամ. զամէնն տրորես եւ ի յաչքն քաշես. օգտէ. եւ յամեն գիշեր յաչքն քաշես. խիստ փորձած է։

Հունան ասէ, թէ յորժամ այս ցաւս հին լինի եւ ուժովնայ՝ չնդունի զստածումն. եւ յառաջն դեղն այս է, որ լուծումն առնես եւ ակընջթոռացն երակ առնես եւ յետոյ զլեղեստնուն շաֆն քաշես եւ անուշ եւ լատիֆ կերակուրք ուտէ. եւ ամէն ծանր եւ թանծր եւ աղի եւ կծու կերակրէ պատրաստի. օգտէ։

Պատճառ գլխացաւութեան

Արճիճանիսն ասէ, թէ լինի այս խիստ գլխացաւութենէն եւ կամ գիճութեան որ ի յայն տեղն իջաւ. եւ կամ ի չորութենէ եւ ի յաւելվածոց լինայ։

Նշան գլխացաւութենէն լինի այն է, որ այս ցաւուս տէրն իսկի չի տեսնու, եւ թէ տեսնու՝ նա պակաս եւ վատ տեսնու. եւ տեսութիւն աչացն լաննայ եւ հանց որ ի չաքէ անցանի խիստ։

Ստածումն գլխացաւութենէ լինի։

Արճիճանիսն ասէ, թէ որ ի գլխացաւութենէ լինայ դեղն այն է, որ ի կիֆալէն երակ առնուն եւ ի շէրիեանէն, որ ցաւն պակսէ. եւ թէ իսկի չի պակսէ՝ չընդունի զստածումն։

Դէվճանիսն ասէ, թէ յառաջն ցաւուն դեղն այն է, որ մանուշկի ձէթ եւ դդմի ձէթ օծեն ի գլուխն. օգտէ. եւ ի քիթն կաթեցնեն. օգտէ. եւ գարէջուր եւ այն իրվին որ հով է՝ ի բան տանին. օգտէ։ Եւ այն որ իսկի չտեսնու եւ չընդունի զստածումն եւ այն որ քիչ մն տեսնու՝ լաւն այն է, որ ամիսն Բ տարպայ լուծումն այնէ. եւ տաս զանճապիլին ճուարիշն այսպէս. - Ա՛ռ զանճապիլ Ժ դրամ, եւ սամղ արապի եւ խարպուէ Ե Ե դրամ, ղալանֆուլ եւ տարչին Ժ Ժ դրամ, եւ մէկ ճաւզի պուէին կէսն, եւ զաֆրան կէս դրամ, եւ նշա Ա դրամ, եւ շաքար տապարզի Կ դրամ. զամէնն ծեծէ՛ եւ մաղէ՛ եւ յիրար խառնէ եւ ճուարիշ արա եւ տո՛ւր ժմուն ըստ կարեացն. եւ յետ այնոր զլեղեստնուն շաֆն ի յաչքն քաշէ. օգտէ։ Եւ գինոյ եւ ի պեղծ կերակրէ պատրաստէ՛ եւ անուշ եւ լատիֆ կերակուրք կեր. օգտէ։

Մասրճուէն ասէ, թէ լաւն այն է, որ ամէն վաղվնէ անօթուց հին կուլանկուպին ուտէ. եւ այն որ ի չորութենէն լինայ՝ այն է դեղ, որ գէճ կերակուրք տաս, եւ մանուշկի ձէթ եւ դդմի ձէթ եւ նշի ձէթ ի քիթն կաթեցնես եւ օծես ի գլուխն. օգտէ։