Օգուտ Բժշկութեան

Որոյ ականջն ձայն հանէ եւ մէջն քամի լինի ակնջին

Պատճառ ձայն հանելուն

Էհանան ասէ, թէ լինի ինքն ի թանձր խառնուածոց որ ժողովի յականջն եւ յաւելնայ եւ չգտնու ճանփայ որ ելնու, եւ քամին ձայն հանէ։

Նշան ձայն հանելուն այն է, որ իսկի համբերել չիտայ. եւ ի ժիր բռնված լինի եւ ծանրանայ ականջն, եւ թէ քամի այլ լինի՝ այն է որ ժամն աւել լինայ եւ ժամն պակաս։

Ստածումն ձայն հանելուն։

Էհանան ասէ, թէ դեղն այն է, որ ի պալղամէ լինայ, լուծումն արա սապռի հապով եւ յիստկէ՛ զգլուխն. եւ յետոյ ա՛ռ ղուստի ձէթ եւ քիչ մն զաֆրան, յիրար խառնէ եւ քացխով եփէ եւ ականջն կաթեցո՛ւ. եւ հապլղար եւ սոնոպարի տերեւ եփես եւ դնես ակնջին։ Եւ թէ ծանր խլտէ լինայ որ ի գլխուն փարտան ժողվի՝ ա՛ռ շահմի հանդալ Բ դանկ, թրպութ Զ դանկ, եւ քիթրա, անծրութ Ա Ա դանկ, եւ քապիլի Բ դանկ։ Զամէնն ծեծէ՛ եւ հապ արա եւ տո՛ւր։

Սապիթ Կուռանն ասէ, թէ յանկարծ ձայն հանէ՝ նա ի տաքէ լինայ. դեղն վարդի եղն է եւ քացախն է եւ աղջկմօր կաթն է եւ դդմի ջուրն եւ խիարի. որ կաթեցնես՝ օգտէ. եւ թէ հիւանդանալուն ետեւ լինայ՝ նոյն դեղն է. եւ թէ ի թանծր քամու լինի՝ ա՛ռ ֆարֆիոն եւ հինայի ձէթ եւ կղբու ձու եւ սազապի ձէթ, եղկ կաթեցու յականջն. օգտէ։

Մասեհն ասէ, թէ ա՛ռ նռան եւ տուսախի փատի կեղեւ եւ չոր զուֆայ եւ հապըլղար, եփէ՛ ջրով եւ յականջն կաթեցու։ Եւ այս հապս օգտէ. - Ա՛ռ թրպութ Դ դրամ եւ շահմի հանդալ Ե դրամ, եւ անծրութ կէս դրամ, քիթրայ Գ դրամ, քապուլի Բ դրամ եւ կէս. զամէնն ծեծէ՛ եւ հապ արա եւ տո՛ւր ի ժմուն Ա մթխալ։

Պատճառ քամուն

Զաքարիային որդին ասէ, թէ անկից լինի, որ շատ ուտէ եւ կշտու պառկի, եւ պուխարն յականջն վերնայ ի ջուր գայ յականջն մարդուն։

Նշան քամուն այն է, որ մէկ ցեղ չի լինի, եւ ժամն պակաս լինի. եւ կամ ձայն հանէ, եւ կամ ցաւի, եւ ազգի ազգի փոխի շատ։

Ստածումն քամի լինայ մէջն։

Զաքրիային որդին ասէ, թէ հով քամի լինի՝ դեղն այն է. - սազապ հոռոմ ձիթով եփէ՛ եւ յականջն կաթեցու. եւ Բ դրամ կղբու ձու եւ Ա դրամ աֆիոն եւ հալէ ձիթով եւ յականջն դիր. եւ կերակուր քիչ ուտէ. եւ պախրու մսէ եւ ոսպէ պատրաստէ՛։ Եւ այս շաֆս օգտէ քամուն եւ ակնջին ծանրութեան. - Ա՛ռ շահմի հանդալ Ա դրամ, պորայ Ա դանկ, կղբու ձու եւ զրեւանդ եւ աւշնտրի քամուքսն եւ մաշի եւ ղուստ Ա Ա դրամ եւ կէս, աֆիոն Ա դանկ. զամէնն մանր ծեծէ՛ եւ շաղվէ՛ պախրու լեղով եւ ժմուն տրորէ նշի ձիթով եւ ականջն կաթեցու. օգտէ։

Հունան ասէ, թէ դեղն դաղձ է եւ շէհն եւ մարզանկօշն, որ ջրով եփես եւ զերեսն ի շոգին բռնես. եւ թէ կղբու ձու եւ ֆարֆիոն եւ յեսմէկի ձիթով հալես եւ կաթեցնես յականջն՝ օգտէ։

Գեղիանոս ասէ, թէ յորժամ ակնջին ցաւն ի ծանր քամու լինի՝ նշանն այն է, որ իսկի համբեր չտայ. եւ լինի ժամն որ քիչ մն աղէկ լինի եւ ժամն վատ։ Եւ այս շաֆս օգտէ. - Ա՛ռ պապունաճ եւ աքլիլմէլիք եւ ղարի տերեւ, հուլպայ եւ ծաթրին եւ մարզանկօշ. զամէնն ի պտուկն դիր եւ ջրով եռցու. եւ եղէգ մն դիր ի պտկին բերանն եւ զմէկ ծարն ի յականջն դիր եւ աղէկ կալ զպտուկն, որ շոգին ի յականջն երթայ. եւ բողկի ձէթն եւ մարզանկօշին օգտէ աստուծով։

Եւ թէ զղարայ աղաճին արմատն ի կրակն դնես որ վառի եւ ի դուրս եղած ծարէն ջուր կու վազէ, զան ջուրն առնուս եւ հիւանդութենէ եղած խլին ականջն կաթեցնես՝ օգտէ։