Հայերէն Յիշատակարաններ

***

ՄԵԿՆՈՒԹԻՒՆ ՍԱՂՄՈՍԱՑ ՎԱՐԴԱՆԱՅ ԱՐԵՒԵԼՑՒՈՅ

Երեւան 6273, Փիրղալեմեան, Նշխարք, էջ 52a-52b

Գրիչ Գրիգոր Տաուշեցի

Վայր` Արճէշ

Ահա Թովմայ վարդապետ անուն բարի`

Զքո խնդիրքս զուզելի

Կատարեցի ըստ իմում կարի,

Թեպէտ որ շատ յամեցուցի

Խիստ գովելի զինքս արարի,

Հենս որ ամէն մարդ հաւանի:

Արդ գրեցաւ սա ի թուի`

Ի հայկազեան մեծ տումարի,

Յոթն հարիւր եւ երեսնի

Վեցն այլ զհետ իւր աւելի (1287):

Յիշխանութեանս Տաթարի

Աստուածադիր թագաւորի,

Ի ժամանակս Արղուն ղանի

Քրիստոնէից յոյժ սիրելի:

Ի հայրապետութիւն Հայոց ազգի

Տէր Ստեփանոս մեծ եւ անուանի:

Այլ ես Գրիգոր Տաուշեցի

Եւ աշխարհաւ Աղուանեցի,

Որ գրեցի զսա յԱրնէշ քաղաքի,

Ընդ հովանեաւ Սրբոյն Ստեփանոսի:

Յոտք անկանիմ արտասուալի

Եւ աղաչեմ պաղատալի,

Զիս յիշել Տեառն առաջի,

Վասն սիրոյն Տէր Քրիստոսի:

Եւ զստացող այսմ տառի,

Ի Թումայ անուն բարի,

Եւ վարդապետ խիստ գովելի,

Նաեւ զիւր ծնողքն ցանկալի,

Որով ծնան ժառանգ բարի:

Եւ զասացեալն րաբունի,

Արժանաւոր պատարագի,

Յիշմամբ յիշել ով հանդիպի

Եւ ասել` Տէր ողորմի,

Ամէն, ամէն, հազար հետի:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 6273, Փիրղալեմեան, Նշխարք, էջ 50b-51a

Գրիչ` Դաւիթ

Վայր` Թեղենեաց անապատ

Յամի ՉԼԶ (1287) գրեցաւ Սուրբ աւետարանս ի յընտիր աւրինակէ, ի սուրբ անապատս թեղենեաց, ձեռամբ մեղապարտ գրչի Դաւթի նուաստ բանի սպասաւորի, յիշատակ հոգւոյս ողորմելոյ եւ ի սփոփանս մարմնոյ ընթեռնելոյ:

Իսկ սատանայ խափան եղեւ բազմադիմի,

Զի զառաջին տառսն սքանչելի,

Նկարագրեալ Մոմիկ գրչի

Գեղագէշ եւ պիտանի

Պիղծ հարամիկ տարան գերի…

Իսկ որ ունէր զաշխարհս հայրենի,

Արղուն ղան եւ մեզ բարի,

Քրիստոնէիցս սիրելի,

Եւ զաշխարհս արար զահիւ իլի:

Եւ թագաւոր Հայոց երկրի`

Լեւոն որդի մեծ թագաւորի,

Որ եւ Հեթում յորջորջի:

Կաթողիկոս տէր Կոստանդին Խորենացին,

Որ յայսմ ամի յաթոռն սուրբ

Լուսաւորչին հաստատեցին:

Եւ աթոռոյս մեծ Բջնեցւոյ

Զտէր Յովհաննէս եպիսկոպոս ձեռնադրեցին,

Եւ ի նախնեաց վիճակ հրավիրեցին:

Եկեղեցոյս Սուրբ Թեղենեաց

Տէր. վերատեսուչ մեծ Գրիգոր,

Որ Բջնեցին էր բանաւոր

Եւ հանճարեղ, հռչակաւոր

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 5247

Գրիչ

ա

<240a> Փառք քառագիր անուան Սուրբ Երրորդութեան` Հաւր, Որդի, Հոգի Սուրբ:

բ

Ստացող` Մխիթար

Վայր` [Մանեա այր]

<243a> Այսմ աստուածաշունչ երգոյս եւ [հ]ոգեւոր գանձուցս, աստուածապատում սուրբ Աւետարանիս փափագող եղէ կրսերս յորդիս եկեղեցոյ եւ յետինս ի կարգս կրաւնաւորաց Մխիթար անուն, որ անուամբ թերեւս միայնակեց, եւ ըստացա զսայ ի մխիթարութիւն բազմավրդով կենաց իմոց եւ ելք լուսազարդ շաւղացն, որ տանի առ Աստուած զամենայն հոգի զհաւատով ապաւինողաց ի դաւանողացս ըզսսայ: Արդ, երեսս անկեալ աղաչեմ զամենայն հանդիպեալսդ կենսատու սուրբ Աւետարանիս, վասն սիրոյն Քրիստոսի յիշման արժանի արարէք զստացողս զՄխիթար քահանա, եւ զհայրն իմ զԽաչիկ, եւ զհաւրեղբայրն իմ զԳրիգոր, եւ զամենայն ազգաինս մեր, զկենդանիս եւ զննջեցեալսն: Նայ եւ <243b> [սրբաս]նեալ սուրբ ճգնաւորն զՅովհան[է]ս միայնակեցն, որ զսուրբ Աւետարանս մեզ շնորհեաց, որ աւանդեցաք միաբան սիրով յանուն սուրբ տիրուհոյ Աստուածածնին, որոյ փառաւորութիւնն է յամուր անձաւին, որ է յանդիման աստուածաբնակ տաճարիս Սրբոյն Գրիգորի Հայաստանեաց Լուսաւորչի: Այլեւ մի ոք իշխեսցէ հանել զսայ ի սուրբ մեենաստանէն եւ ի Սուրբ Տիրուհոյն, որչափ հնար լինի կելոյ միանձանց պարսպեալք աւգնականութեամբ Սուրբ Աստուածածնին եւ իւր միածնին, է թէ ոչ լինի, առ Սուրբ Գրիգորս կալցեն հաստատուն եւ անպակաս յիշման, եւ յիշատակի արժանի արսցեն զվերագրեալսս ի սմայ. եկ ինքն որ աննախանձ պարգեւատուն է Քրիստոս Աստուած զձեզ յիշէ յիւր յառատ պարգեւսն, ամէն, ամէն:

գ

<244a>

Աւետարանս այս աւետ[եաց],

Որ միախումբ ըզմեզ կոչեաց,

Զազգս մարդկան ի կենդանեաց,

Զոր ի նախնումն մեզ ճառեաց,

Եւ ի Սահակ տպաւորեաց,

Զայն ի խաչին ել կատարեաց,

Եւ զԶաքարիա գերի փրկեաց:

Գրեցաւ ի Թվին ՉԼԶ (1287):

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երուսաղէմ 1796, (ԺԲ դ. ), Պողարեան, Ցուցակ Զ, էջ 149

Ստացող` Յոհաննէս [Երզնկացի]

Վայր` Եզնկա

Առաջնորդք սուրբ ուխտիս եւ սպասաւորք Սուրբ Լուսաւորչիս գերեզմանին, որ յետ մեք լինիք եւ տեսանցք զգեղեցիկ եւ զծաղկանկար Աւետարանս Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ, յիշեցէք զստացողք սորին, զի բարի եւ քրիստոսասէր քրիստոնեայ մի Կիր Վասիլ անուն, եկեալ ի քաքղաքէն Մելտենո յԵզնկայս` տամբ եւ զաւակաւք, եւ աստ վախճանեալ, փախեցաի ի Քրիստոս` յոյսն քրիստոնէից:

Իսկ ի թուիս ՉԼԶ (1287), ի տաւն վարդավառին եկին ի յուղտ ի Սուրբ Լուսաւորիչս բարեպաշտաւն կենակից նորա Մեծտիկին եւ երկեղազարդ որդի նորին Ապուլքարամ այլ տղայաւքն, յորում էի ի ծառայութիւն Սուրբ Լուսաւորչիս ընծայք Սուրբ Լուսաւորչիս, յիշատակ հոգո պարոն Կիր Վասլին, եւ փրկութիւն զաւակաց իւրոց: Եւ ես վարդապետ Յոհաննէս եւ այլ միաբանքս տուաք ի տարին աւր մի պատրաստ Կիր Վասլին, ի տաւնի սուրբ քառասնիցն, քանի պատարագող որ լինին յամեն եկեղեցիքն:

Արդ, որ զայս յետ մեր` անխափփան կատարեցէք զյիշատակս զայս եւ մնասցէ սա անջնջելի յիշատակ Կիր Վասլին, Մեծտիկնա, Ապուլքարիմին, Նուսրաթ խաթունին, եւ Ամիրոցին:

Յիշեսջիք եւ զհարկեւոր քրիստոնեայն զՇահնշահ դերձակն յԵզնկեա, որ միջնորդ եղեւ բարեգործութեանս, որ եւ յետին գլուխ Մեծտիկնա. որս տացէ Քրիստոս վարձս բարեաց նմա, եւ ծնողակ իւրոց:

***

ՅԱՂԱԳՍ ՅԵՐԿՆԱՅԻՆ ՔԱՀԱՆԱՅԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆՑ ԴԻՈՆԻՍԻՈՍԻ ԱՐԻՈՊԱԳԱՑՒՈՅ ԵՒ ԷԱԿԱՑ ԳԻՐՔ

Երուսաղէմ, 1709, Պողարեան, Ցուցակ Զ, էջ 17-18

Գրիչ` Վարդան Կիլիկեցի

Վայր` (Գլաձոր)

ա

<681> Վերնահանդէս լոյսն իմաստութեան առատակազմն յաւրինէ ի լուսաւորեալս պէսպէս որակս, եւս առաւել ի հանդիսարկուք յատենականսն բնախաւսել, զի որք հոգուն են ըստ Պաւղոսի` չարալծեալ ունին զամենայն, իսկ որք աշխատասէրք գոլով ի վերին աւգնականութենէն շարժեալ` պարզ գոլով տեսողակին գերամբարձ զաւրութեամբն: Քանզի ներգործականքն առաքինութեամբն շարժեն զիսական լոյսն առ ի ռընդունումն լուսալիր մտաց, ի պատիւ եւ ի փառս Երրորդութեանն: Յաւետ եւս շարժեալ զիմ տկարութիւնս ի սէր աստուածային մարզարանիս մեծին Դիոնէսիոսի:

Եւ թէ ոք վերաձայնէ թէ զիա՞րդ կամ ո՞րպէս զմեծին Ստեփանոսի զմեկնիչն չէ աստ շարագրել, զի ոչ թէ խոտան գոլով, այլ կարի յոյժ գեղեցիկ իմաստաբար. եւ այսպէս ուսցիս զպատճառն մին վասն տկարութեան մարմնո ոչ շարադրեալ եւ միւսն վասն աղքատութեանն, իսկ միւսն վասն ժամանակին անկարութեան: [Աղա]չեմ ով ոք տիրեսցէ յետ մեր սիրով ընկալջիք, զի բազում են մեկնիչք` ով եւ կամի առցէ, զի առաւել սիրէի զսրբոցս վարդապետութիւնս, այսմ այսպէս գրեցաւ:

Աղաչեմ յիշել զմեզ ի բարին Քրիստոս` զՎարդան սպասաւոր բանի, հանդերձ ծնաւղաւքն մեր եւ եղբարբք, ընդ նմին եւ զուսուցիչն իմ զտէրն Յոհանէս յԱրքաեղբայր Հայոց Հեթմոյ, եւս եւ զվարժապետս իմ զԵսայի, որ զաւրինակն շնոհեաց, գրեսցի ի դպրութիւն կենաց, եւ որ մեզ հայցէ եւ ինքն գտցէ ի Քրիստոսէ:

Էր թիւն Հայոց ՉԼԷ (1288), այր ողորմածի եւ բարեվայելուչ թագաւորի: Եւ ի հայրապետութեան Հայոց տեառն Գրիգորիսի երկրորդ վկայասիրի եւ գերակատար իմաստասիրի, այր առաքինւոյ, ուղիղ եւ ճշմարիտ դաւանողի զԵրրորդութիւնն: Եւ ինքն Քրիստոս աւրհնեալ յաւիտեան, ամէն:

բ

<641> ԶՎարդան սպասաւոր բանի յիշէք յաղաւթս, ո՜ սրբամիտ վերծանողք:

գ

<729> Կատարեցաւ Էակաց Գիր եւ Դիոնէսիոսն ի մի կազմ, ձեռամբ Վարդանա Կիլիկեցո, յիշել յաղաւթս աղաչեմ:

***

ԺՈՂՈՎԱԾՈՅ

Երեւան 470

Գրիչ` Վարդան Կիլիկեցի

ա

<115b> Զարիականն գերահանդէս եւ զներածմունք բնաւին յընթացս ի վերնկառոյց իմաստութեանն զծագաւղ բանին երկիղածաց զվարժապետն իմ [Եսայի] ստացաւղ համայն աստուածագիր վիպասիս, ծիրանափայլ հոգո վառմամբ յիմանալիսն կրող հաւրն լուսո, զաւր ըստ աւրէն հաց իմաստութեան արքայականն սեղան ընդ բանին միացեալ, յիշեցէք արթուն ակամբ յաղաւթս, ո՜վ սրբալիրք վերծանողք բոլոր ազգապարի ննջեցելովք, առ որո եւ դուք ընկալջիք, զի յոմանց մաքրագունից սրտից, յայլ ոմանց վերաբաշխեալ զողորմածէն զթողութիւն: Եւ զիմն տեառն Յոհաննէս <116a> զեղբայր արքային Հայոց Հեթմո, եւ զտարակացեալ գրիչս Վարդան Կիլիկեցի իմովքն, եւ որ յիշէ առաջի կենեղուտ պատարագաց` ի սպառուած գրոյս յորժամ բոլորաջահիք` աւգտութեամբ իբենիազն իմաստէս` եւ դուք ի համայնն ընկալջիք ի բառացի Տեառնէն, ամէն:

բ

<213a> Զենթադիր արտակերտեալս ի վիս սաւլեն ի Գրիգորէ Նիւսեա արտաշարեալ զտիպն տերունեան ընդ երրեակն հանգէրելով դրախտ իմանալի եւ զսգալի` յոգնազան դատողաց, հրամանաւ իմոյ վարժապետիս Եսայեա շարազան պարեցի զգերաբուն դրախտս պէսպէսորակ պտղովք` ի զմայլուսն իմաստից` ճմլեալ ի խոհեմական իմաստս բանասիրաց լուսափայլ դիտողութեամբ յիսկականն լոյս` յորմէ ճաշակ եւ ճաշակաւղ վերաբերիլ յիմանալի ստեղունսն ի փառս միակին, զվերոասացեալ րաբունիս մեր Իսայի հանդերձ ծնողաւք եւ ազգայնաւք անմոռաց մաղթել զիսկն բան, յորմէ թողութիւնն վեր յաւելու աստ եւ ի հանդերձեալն, ո եւ զիմն տեառն Յոհանես, արքայ <213b> եղբայր հայոց Հեթմո` յիշել առաջի կենեղուտ պատարագին, այլեւ զիմս անարժան թախիծ մեկածու գրչութեան զՎարդան Կիլիկեցի` համայն ծնողաւք մեր եղբայրբք, հայցել ի Քրիստոսէ զթողութիւն մեղաց, եւ որ մեզ հայցէ եւ ինքն գտցէ եւ Քրիստոսէ փառք ի սփիւռս բնաւից ամէն:

գ

<131> Զմարդացեալն մարդութեամբն` յորմէ մարդն` ընդ աւծելումն, որ է գէրն հանգէտ էզոջն, զիմաստս ընդ ելապար իմաստին` զիմս Եսայի ելա ելում, որ է դաստիարակ բանին Յիսուսի, յիշեցէք եւ քերակաելով յաղւթս եւ զիս զՎարդան:

դ

<87b> Զսնուցիչ եւ զուսուցիչն իմ զտեառն Յոհանէս զեղբայր արքային հայոց Հեթմո յիշեցէք ի Տէր եւ Աստուած ձեզ յիշէ:

ե

<151b> Ո վատթար ենթայի, որ ցանգանէ զսեւադեղս:

զ

<157a> Վա է արբեցողին, որ իբր զստուռլապ սուտ իմաստակաց շրջագա[յէ]:

է

<185b> Զմարդս մարդութեամբն, զենթայս ի գերակայսն, զմակագիրս ի թողութեանն արժանանալ հայցմամբ:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 197

Նորոգող` Վասիլ

Վայր` Ֆռնուզ

ա

<849> Գրեալ սուրբ Աւետարանս ձեռամբ Ոհաննէս եպիսկոպոսի, ի թագաւորութեանն Հայոց Հեթմոյ, ի սուրբ ուխտն Ակներ կոչեցալ, ուր յոլով ամաւք նախ նոցին միաբան էր գրեալ եւ յոլով արդիւնք անդ արարեալ: Ի թուականին Հայոց ՉԼԶ (1287), ի մարտի ամսոյ, ի ԺԳ (13), ի Սուրբ Քառասնորդացն պահս:

բ

Կիսոյն գրող եւ ստացող` Յոհաննէս արքաեղբայր

Վայր` Ակներ

<102a> Գերակատար գլխոյն մաքուր անդամք, բարի եւ քաջ հովուին անմեղ գառինք հայրատունկ որթ[ո]յն ուռք պտղեղք, այս աստուածատունկ դրախտի վայելողք եւ ժառանգողք հարք սուրբք եւ [եղ]բարք ի Քրիստոս եւ որդեակք, գրողս սորա եւ աշխատողս Յոհանէս եպիսկոպոս, ծնողաւք եւ ընտանեաւք մեր, եւ համայն Քրիստոսի երկրպագողաւք յիշեալ լիցուք ի ձենջ ի բարի, եւ դուք եմ:

գ

<103b> Եղկելի ոգիս Յոհաննէս եպիսկոպոս արքաեղբայր` այսմ երող, ծնաւղաւք մեր կրկին, եւ ընտանեաւք, եւ ամենայն ի սա աշխատողաւք յիշեալ լիցուք ի բարին Քրիստոս, ի վայելողացդ զսա, եւ ձեզ ի բարին յիշեսցէ Քրիստոս Աստուած մեաւք ամէն:

դ

<162b> Բազմաբիծ բծկանս Յոհանէս \\\ին Քրիստոս լիցուք յիշէ\\\

ե

<348b> Երջանիկ անձանցդ [տ]աւնասիրաց եւ աստուածասիրաց պաղատիմ հողս դատապարտ ծառայակիցս Յոհաննէս եպիսկոպոս արքաեղբայր ստացող սորա ի կեսոյն գրող` յիշել ի Քրիստոս մեծի լ[ու]սափայլ տաւնիս զիս, եւ ծնաւղսն իմ, եւ զեղբարսն, եւ զքոյրսն համայն` նոցին ծնընդաւք եւ զարմիւք, հանգիստ եւ փրկութիւն եւ ողորմութիւն ի Քրիստոսէ գտանել համայն ի Քրիստոս հաւատացելովք այժմ եւ յապագայն, եւս եւ զի մեզ, աշխատողսն կրկին: Եւ որ առատն է ի տուրս բարեաց Աստուածն իմ Յիսուս Քրիստոս զնախեղեալսն եւ զկնի եկեալսդ մեաւք եւս եւ զմեզ յիշողաւքդ ի փառս իւր ընկալցի հայցմամբ սրբոյս, եւ նմա փառք յաւիտեան, ամէն:

***

ՏԱՂԱՐԱՆ

Երեւան 909

Ի Ժամանակս արքային Հայոց Մեծաց Լեւոնի բարեպաշտի եւ քրիստոսասիրի, եւ ի թվաբերութեան Հայոց տումարի ՉԼԶ (1287) յանկ ելեալ աւարտեցաւ տառս այս հոգիաշունչ, որ ունի զծ[ա]ղիկս զանազան կենդա[նա]բար, հաւաքեալ ըս[տ] սարասի ադին դրախտին, պահողացն եւ պատուողացն զսա կեանս անմահականս, արհամարհողացն մահ յաւիտենական: Որոյ ցանկացեալ եղեւ մեծափափաք ըղձականութեամբ որպէս միեղջերու` յաղբիւրս ջուրց, խոհեմ յամենայնի եւ իմաստունն` ըստ Սողամոնի, քաջ եւ արին` ըստ Գէդեոնի, արքայազունն պարոն Աւշին, որդի Աւշնի` արքաեղբաւրն Հեթմոյ, եւ հաւրեղբայրն Լեւոնի արքայի, եւ ըստ մայրենի ծննդեան` դստեր մեծի, քաջի եւ իմաստնոյ աստուածակրողի Ջալալին Հայոց Մեծաց պարոնին, ի զարմէ Լուսաւորչին Սրբոյն Գրիգորի:

Եւ արդ, աստուածասէր եւ բարեսէր պարոն Աւշինս այս` տէր Կանչոյ, ժողովեաց զյոգնիմաստ տառքս տաղից ներբողինից, քաջոլորակաց ըստ Հոմերի չափոց եւ ոչ ըստ աշխարհի, այլ աստուածային եւ երկնային, ի վայելումն անձին եւ ի յիշատակ հոգւոյ իւր եւ նախնեացն իւր, որոց յիշատակն աւրհնութեամբ եղեիցի եւ ամենեցունց զարմից նոցին կենդանեացն եւ հանգուցելոցն, եւ ի գալըստեան միածին Որդւոյն Աստուծոյ ի վերջին աւր կենցաղոյս, եւ յառաջին աւր յաւիտենականին անմահ աշխարհին, ընդ սրբոց առաքելոցն մարգարէից եւ մարտիրոսացն, պսակեցին անթառամելի պսակաւք ժառանգակից լինել Քրիստոսի Աստուծոյ, մերոյ, որ աւրհնեալ է ընդ Հաւր եւ Սուրբ Հոգոյն յաւիտեան, եւ յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն:

***

ԱՌԱԿՔ ՍՈՂՈՄՈՆԻ

Երեւան 6333, Բարղամեան, Ցուցակ, էջ 30a-30b

Գրիչ` Թորոս

Վայր` Սիս

Փառք Հաւրն անհասի միածին եւ Հոգոյն ճշմարտի, ամէն:

Ի թուականիս Հայոց Մեծաց ՉԼԶ (1287)յամսեան մարտի Ե (5), աւարտեցաւ Գիր Առակաց Սողոմոնի աստուածայնու, ձեռամբ նուաստ քահանաի Թորոսի, ի վայելումն րաբունւոյն Սարգսի, որ մականուն Շալուէ կոչի, եւ զԳրիգոր սարկաւագի, յաւրինակէ տեառն Ներսէսի Հայոց կաթողիկոսի:

Արդ, գրեցեաւ սա ի ժամանակի բարեպաշտ թագաւորին Հայոց Լեւոնի, եւ ի հայրապետութեան տեառն Կոստանդեայ, ի մայրաքաղաքս Սիս, ընդ հովանեաւ Սրբոյն Թէոդորոսի, որ մականուն Առիւծանով կոչի: Արդ աղաչեմ զամենեսեան, որք կարդայք կամ աւրինակէք կամ գաղափարէք, յիշեցէք զսրբազան Վարդան եւ զԳրիգոր սարկաւագն, որք փափաք[ողք եղէն այսմ աստուածայնոս Սողոմովնի իմաստութեան: Եւս առաւել առաւել աղաչեմ զձեզ զամենեսեան զորդիս Սիովնի, վասն սիրոյ Աստուծոյ թողութիւն մեղաց հայցէլ \\\ վերո գրելոցս\\\

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 6845

Գրիչ` Խաչատուր

Վայր` Կիպրոս կղզի

ա

Փառք սկզբանն եւ անսկզբանն, եւ որ ընդ սկզբանն, երրեակ միութեանն, եւ եռանձեան միակամ Երրորդութեանն, մի տէրութիւն, մի զաւրութիւն, մի իշխանութիւն, մի փառք եւ մի պատիւ համայգո Երրորդութեանն, յաւիտեանս, ամէն:

Որ արժանի արար զանարժան եւ զյետին կրաւնաւորս, որ անուամբ միայն եւ գործովք յետս կացեալ ամենայն բարեաց, հասանել ի վերջ գծիս:

<280a> Արդ, շնորհիւն Աստուծոյ սկսա եւ ողորմութեամբ նորին կատարեցի զառաքելագիր սուրբ Աւետարանս, ի պայծառութիւն եկեղեցոյ եւ ի լուսաւորութիւն մանգանց առագաստի Նոր Սիովնի, եւ ի հանգիստ համաւրէն ննջեցելոց:

Արդ, գրեցաւ սա ի թուականութեանս Հայոց յամի ՉՃ-երրորդի եւ Լ-երրորդի Զ-երրորդի (1287), ի թագաւորութիւն Հայոց Լեւոնի, եւ ի կաթողիկոսութիւն տեառն Կոստանդեա: Արդ, շարադրեցաւ սա ի կղզիս, որ կոչի Կիպրաւս, ընդ հովանեաւ Սուրբ Վառվառա եւ սուրբ զաւրաւարին Սարգսի: Արդ, գրեցեաւ ձեռամբ մեղապարտ եւ անարժան եւ մականուն կրաւնաւորի, ի խնդրո սրբասէր եւ պատուական քահանայի Աբրահամա, զոր ստացաւ զսա յիշատակ իւր եւ ծնաւղաց իւրոց, զոր ետ գրել զսա ի հալալ արդեանց, վասն սննդեան տեղո իւրոյ:

Ո՜վ մանկունք Նոր Սիովնի, որք լուսաւորիք ի սմանէ, կամ գաղափարէք, յիշեսջիք զԱբրահամ <280b> քահանա, եւ զհայր իւր զՍահակ եւ զմայ իւր, եւ զեղբարս, եւ զքոյր, եւ զամենայն ազգատոհմն իւր, եւ զվարդապետն իւր զՍարգիս, եւ զիրսն ամենայն:

Յիշեսջիք եւ զԽաչատուր քահանայ, որ գրեաց զսա: Յիշեսջիք զպարոն Վասիլ, որո ընգալեալ զլուծ խոնարհութեան, զի եւ մեզ խրատատու եղեւ: Նաեւ զՄխիթար միակեց, զի եւ սպասաւոր էր մեր: Յիշասջիք եւ զտիկին Ալիծն, որ զաւրինակն շնորհեաց: Յիշեսջիք եւ որ այլ ոք ի սմա տրաւք աւգնեաց վասն կատարման սորա: Յիշեսջիք եւ ասասջիք երանի ում թողու եւ Քրիստոս որդի, եւ որք յիշէք, յիշել լիջիք յանհիշաչար Տեառնէ:

Արդ, աղաչեմ, զի ամ ի յամի ընթեռնուք զյիշատակ սորա, յաւուր մեծի պենդէկոստէին, եւ մի անփոյթ առնէք, զի թերեւս ողորմութիւն գտցուք ասելով զՔրիստոս որդին: Եւ մի ոք իշխեսցէհանել զսա ի տեղոջէդ յայտմանէ, զի մի ելցէ ինք յարքայութենէն Աստուծոյ: Արդ, աղաչեմ զամենեսեան, զի անմեղադիր լինիք խոշոր[ութեան]\\\

բ

<87b> Քրիստոս ԱՍտուած մեր, զՍահակ \\\

***

ԺՈՂՈՎԱԾՈՅ

Տիսերան, Ցուցակ Հռոմի, էջ 221

Գրիչ Ստեփանոս

ա

Հրամանաւ թագազարմ իշխանին իշխանաց` բարեպաշտին եւ աստուածասիրին Հեթմո տեառն Կուրիկոսի, շինեցաւ եւ գրեցաւ Ամսամտիկս այս ձեռամբ Ստեփանոսի նըւաստ քահանայի, ի ժամանակս հայրապետին Հայոց տեառն Կոստանդեա, եւ ի թագաւորութեանն Հայոց բարեպաշտին եւ աստուածասիրին Լեւոնի, ի թուականիս Հայոց յՉԼԶ (1287)ն ի փոքր թուին, ի յընդիքտիոնին Հօռոմոց ի ԺԵ (15)ն, եւ ի մեծ թուին Հօռոմոց ՉՂԵ (795)ն: եւ է յայսմ ամի արեգականն շրջանն ԺԹ (19), եւ լուսնին շրջան ԺԲ (12):

Արդ, աղաչեմ զամենեսեան, խնդրեցէք յԱստուծոյ, զի վերասացեալ տեարսդ մեր` պահեսցէ խաղաղութեամբ եւ առողջութեամբ, եւ ուղիղ վերակացութեամբ երկայն ժամանակղք: Ընդ նոսին եւ զիս զաշխատողս ի սմա:

բ

Գրիչ` Ռօբեն

Զմեղաւք դատապարտեալս, զՌօբեն գրիչս աղաչեմ յիշել ի Տէր: