Հայերէն Յիշատակարաններ

ՅԱՅՍՄԱՒՈՒՐՔ

Արզնի բերդի ս. Սարգիս եկեղեցի.  «Թորոս Աղբար» Բ, էջ 279-281

 

Գրիչ` Դաւիթ եպիսկոպոս

Վայր` Խարբերդ

 

Գրեցաւ ի թագաւորութեան եգիպտացւոց եւ յիշխանութեան Սուլէյման պակին, որ է ազգաւ Դուլղատարցի: Այս Գ. (3) տարի է, որ ի ձեռն Դուլղարացուն է բերդս եւ քաղաքս, եւ է հնազանդ Եգիպտոսի սուլդանաց եւ հարկատու, եւ աւգնական միմեանց ի չարն եւ ի բարին:

Արդ, յայսմ ամի առաւ Ստամբուլ քաղաքն ի Հոռոմոց. գնացեալ ի վերայ թագաւորին որ կոչի Խոնդքար` ԵՃՌ. (500. 000) ձիաւորաւք եւ հետեւակաւք, նաւաւք. եւ Գ. (3) տարի բոլոր պատերազմեցաւ ընդ  Ըստամբուլայ: Քանզի ֆռանկաց առաջնորդն, որ ասի Պապ թագաւոր, կոչեաց զպատրիարքն Հոռոմոց որ ի Ստամբուլ էր եւ զթագաւորն Հոռոմոց որ անդ` վասն հաւատոյ հաստատութեան ի Հռովմ քաղաքի. եւ կեցեալ նոցա անդ տարի մի բոլոր առ թագաւորն Պապ` պատրիարքն եւ թագաւորն:

Իսկ յորժամ դարձեալ եկին նոքա Ստամբաւլ, իշխանացն Հոռոմոց կարծեալ էր թէ պատրիարքն եւ թագաւորն ի ֆռանգութիւն դարձան: Իսկ նոքա բազում անգամ երդուեալ` եւ իշխանքն Հոռոմոց ոչ հաւատային. եւ ոխս պահեալ իշխանացն Հոռոմոց ընդ թագաւորին եւ պատրիարքին իւրեանց, եւ այլ ոչ միաբանեցան ընդ նոսա: Որոյ ի ձեռն պատգամաբերաց եւ միջնորդաց իշխան մի հոռոմ Կիւռլիկէ անուն, յղեաց առ թագաւորն Խոնդքարն ծածկաբար, թէ ես տամ զքաղաքս  Ստամբաւլ, մի գնար այտի: Եւ յաւուր միում, մինչդեռ պատերազմ խմբեալ կայր, եւ մեռան ի տաճկաց ՌՃ. (100. 000)-էն ԵՌ. (5000) անձն ի կռիւ. իսկ ի Հոռոմոց մեռան ԺՌ. (10. 000) անձինք: Եւ իշխանն այն  Կիւռլիկէ բացեալ զմի դուռն քաղաքին… եւ մտեալ ազգն տաճկաց հանդերձ թագաւորաւն ի ներքս ի քաղաքն: Իսկ պատրիարքն եւ թագաւորն… մտեալ ի նաւ մի մեծ, եւ բազում ժողովրդեամբ` իբրեւ ԻՌ. (20. 000) արամբ` փախստական գնացին ի Հռովմ, եւ տարեալ զամենայն սրբութիւնս ի հետ իւրեանց, քանզի յառաջագոյն ամսով մի պատրաստեցան փախչիլ… Զի որպէս յաւուրս սրբոց Վարդանանց չար իշխանն Սիւնեաց` ուրացեալն Վասակ եղեւ պատճառ եւ կորուստ աւերման աշխարհիս` Հայոց եւ ի կողմն ուրացելոյն դարձաւ` նոյնպէս եւ պիղծն Կիւռլիկէ… հոռոմն, խոռն ի հաւատոց եւ անիծեալն յաստուծոյ…:

Աստանաւր ասացից պատմագրաբար զանցս աղետից ազգիս քրիստոնէից: Ի թուականութեան հայոց ՊՂԹ. (1450) ելեալ սուլթանն Թաւրիզու Ջիհանշահ անուն, բազում եւ անթիւ զաւրաւք` ԿՌ. (60. 000)-աւ, եկեալ էառ  զԵզնկայն յազգէն Թուրքմանաց, որ էր ազգաւ Պայընտուր, եւ կալեալ զիշխանն Եզնկա քաղաքին, եւ Խ. (40) անուանի ամիրայ զհետ նորա. եւ տարեալ յԱրեւելս կորուսին: Եւ Կամխայ աստուածաշէն երկիրն եւս հասարակ գերեաց` իբրեւ անձինս ԺՌ. (10. 000), ընդ այր եւ ընդ կին, թող զայն որ մաշեցան: Եւ զՆերքին-Դերջանն եւ զՎերին-Դերջանն, զԲաբերդ, զԿեղի, զԿոճակն, եւ զԳայլ գետն, զՇիռեան, զՍատաղ` առ հասարակ գերեաց…: Եւ գնացեալ նստան ի վերայ Ամթայ, եւ ի վերայ  Արղնու, եւ ի վերայ Մէրտընու, Ե. (5) տարի բոլոր: Եւ յամենայն աւուր մարտնչէին եւ կռուէին ընդ նոսա: Եւ իջեալ բնակիչքն բերդորէից` կոտորէին զթշնամիս… եւ ինքեանք դարձեալ ի բերդն ամրանային: Եւ հասեալ ի բարեկենդանեաց յետին շաբաթ աւրն, ի տաւնի սուրբ հայրապետացն, ելեալ գաղտագողի ի հեծելէն` որ յԱմթայ վրայ էր նստեալ, եւ շուրջ պատեցին զերկիրն Արղնու, մինչդեռ այգն գառաւաւտն չէր մերկացեալ, եւ Դ. (4) գեղ ի ծառայութիւն վարեցին, իբրեւ ԵՃ. (500) հոգիս, եւ սպանին անձինս Խ. (40), եւ դարձան ի բնակարանս իւրեանց: Եւ դարձեալ ի ծառզարդարն հաշտեցան եւ արարին խաղաղութիւն ընդ միմեանս եւ ազատեցան գերեալքն Արղնու` Քրիստոսի շնորհաւք եւ ողորմութեամբ, եւ ոչինչ կարաց առնել կամ զԱրղնի, կամ զԱմիթ, կամ  զՄէրտին, այլ դարձաւ յաշխարհ իւր…:

Արդ, ես` Դաւիթ եպիսկոպոս, աղաչեմ… յիշեսջիք… զիս…: Ի թվին ՋԲ. (1453), գրեալ ի Խարբերդ:

 

ՈՂԲ ՄԱՅՐԱՔԱՂԱՔԻՆ ԸՍՏԱՄԲՕԼՈՒ, ԱՌԱՔԵԼԻ ԲԱՂԻՇԵՑՒՈՅ

Երեւան 8968

 

Հեղինակ` Առաքել Բաղիշեցի

 

Յինն հարիւր 'ւ երկու թըւին

Հայաստանեաց մեծ տումարին (1453),

Որ զԸստըմբօլ քաղաքն առին

Եւ զքրիստոնեայս կոտորեցին.

Ես Առաքել մեղօք իլի

Լըցեալ չարեօք աղտեղագին

Յարմարեցի զողբըս բանի

Բուզանդիոյ մեծ քաղաքին,

Կոստանդինուպօլիս կոչեալ`

Անուամբ մեծի թագաւորին,

Այն որ հրեշտակք կանկնած կային

Եւ զգուշութեամբ ծառայէին:

Ես անարժանս ամենայնի,

Որ վարդապետ անունս կոչի

Այլ ի գործոց խիստ եմ հեռի,

Անմիտ, յիմար եւ փանաքի,

Յարմարեցի զբանս ի կարգի

Ինձ յիշատակ ի յաշխարհի:

Զի որք երգոյս այս հանդիպի

Զիս յիշեսցէ կամօք բարի,

Եւ ասասցեն տէր ողորմի

Ինձ` բազմամեղ Առաքելի,

Որ զայս բաներս ի շար եդի`

Ողբանք Կոստանդինուպօլսի:

Այլ եւ ծնողաց իմոց բարի,

Ղութլու-Մէլիք եւ Ներսէսի,

Որ զառածեալս մեղաց գերի

Ծնան զաւակ ողորմելի:

Եւ րաբունոյն իմ Գրիգորի,

Որ մականուն Ծերենց կոչի`

Նահատակին այն ցանկալի

Եւ քաջաբան վարդապետի,

Եւ զաւակին իմ բաղձալի

Տէր Յովհաննէս քահանայի,

Որ ի հասակ մանկագունի

Փոխեալ յաշխարհըն կենդանի:

Եւ Յակովբա կարգաւորին

Նաղաշ ոսկող քարտուղարին,

Որ զերգ բանիս, զոր ասացի

Նա գըծագրեաց ի քարտիզի:

Եւ երգողին սիրով սրտի,

Եւ լսօղին կամօք բարի,

Եւ որ փոխէ զբանս ողբալի,

Եւ որ յիշէ զոր գրեցի…:

 

ՈՏԱՆԱՒՈՐ Ի ՎԵՐԱՅ ԿՈՍՏԱՆԴԻՆՈՒՊԱՒԼՍԻՆ, ՅՈՐԺԱՄ ԷԱՌ ՕՍՄԱՆՑԻՆ, ՅԱԲՐԱՀԱՄԷ ԱՆԿԻՒՐԱՑՒՈՅ

Երեւան 3081

 

… Ես Աբրահամ մեղաւք լըցեալ

Բազում ցաւաւք զողբս յաւրինեալ,

Քանզի զԿոնստանդինուպաւլիսն

Ի բարութեան ժամն եմ տեսեալ,

Երեք ամիս անդէն կացեալ

Եւ զսրբութիւնսն ուխտ արարեալ,

Ըզպատմուճանըն Քրիստոսի

Բազում անգամ աչաւք տեսեալ:

Զձեզ աղաչեմ յոյժ աղերսեալ,

Որք հանդիպիք զողբս ընթերցեալ,

Թէ գըտանէք ի սմայ սըղալ

Ներումն առնել` ոչ մեղադրեալ:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Փիրղ. Նօտ. 172, Մշոյ ս. Յովհաննու վանք

 

Գրիչ

Վայր` Մո՞ւշ

 

Ի տվին Հայոց ՋԲ. (1453) աւարտեցաւ սուրբ Աւետարանս ընդ հովանեաւ սուրբ առաքելոցս Եղիազարու վանուցս, ի հայրապետութեան տեառն Գրիգորի եւ յառաջնորդութիւն սուրբ ուխտիս տէր Պօղոսի եւ տէր  Կարապետի, ի սովալլուկ տարին, որ սովն պատեալ էր զամենայն մարդ` ի մեծէ մինչեւ ի փոքր. որ չէ յիշելոյ զայն:

 

ԳԱՆՁԱՐԱՆ

Բոդլեան գրատուն, (Մատենադարան «Անհատական արխիւներ», թղթ. 120, էջ 1188-1189)

 

Գրիչ` Մելքիսեթ

Վայր` Ավան գիւղ

 

… Արդ, գրեցաւ աստուածաբուխ եւ շնորհածաւալ Գանձարանս ի գիւղս որ կոչի Ավան, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս, ձեռամբ ամենամեղ եւ փըծուն սուտանուն Մելքիսեթ գրչի, ի թվականութեանս Հայոց ՋԲ. (1453), ի հայրապետութեան տէր Գրիգորոյ, եւ ի ղանութեանն տաճկաց Ջհանշահի: Որ յայսմ ամի մորեխ երէկ եւ շատ աւերք էած ի տեղիս տեղիս. զոր եւ յուսամք ի տէր աստուած ամենայնի, որ ողորմի իւր արարածոց եւ բառնայ զամենայն պատուհաս ի յաշխարհէ:

Այլ ես` մեղուցեալ եւ անպիտան Մելքիսեթ էրէցս գրեցի զաստուածաշունչ Գանձտետրս ցաւագին անձամբ եւ վշտալից մարմնով ի յանցանս աշխարհի, վասն յիշատակ[ի] հոգոյ իմոյ, եւ ծնօղաց իմոց` հաւրն Ֆախըրկան եւ մաւրն Նուրջհանին, եւ եղբօրն  Յովանիսին, եւ Այտինին, որ այս տարի փոխեցաւ առ Քրիստոս եւ մեք բեկեալ սրտիւ մնացաք, զոր ողորմած եւ մարդասէրն աստուած ողորմի եւ թողցէ զամենայն յանցանս նորա եւ արժանի արասցէ զնա երկնից արքայութեանն, ամէն, եւ քվերացն` Թուխտարին եւ Խոշաքին, եւ որդոցն  Գալուստ քահանային, եւ Ղազարին, Անդրէասին, եւ նորատունկ պատանեական Տիրացըւին, որ եաւթնամսեայ որբ մնաց ի մաւրէ, եւ դստերն Անթառանին, եւ որդոյ նորին` նորայբողբոջ Նէքամայդինին, եւ հաւրն իւրոյ Աստուածապովին: Այլ եւ յիշեցէք միով տէր ողորմայիւ  զՄարգարայ աբեղի մայրն, որ մէկ դաստայ թուխտ գրոցս աւգնութիւն էրետ: Ի յոտս ձեր անկեալ աղաչեմ, ո՜վ սուրբ քահանայք, յորժամ եղանակէք կամ աւրինակէք, կամ մեղեդի եւ տաղ ուսանիք, յիշեցէք եւ ողորմի ասէք ուղիղ սրտիւ Մելքիսէդ գծողի եւ նորակնունք  Մելքիսեթ ծաղկողի, որ է այս առաջին ծաղիկն, զի կարող է աստուած ի ձեռն այլում` ողորմութիւն շնորհել. եւ ինքն որ առատ է ի տուրս բարեաց ձեզ` յիշողացդ եւ մեզ` յիշատակելոցս, առ հասարակ, ողորմեսցի ի հանդերձեալն, ամէն:

Այլ եւ աղաչեմ զամենեսեանդ յիշեցէք զծնաւղսն մեր եւ զկենակիցն` ըզԽոնծէն, որ կարճաւրեայ հանգեաւ ի Քրիստոս եւ եթող մեզ խոց` զաւակաց իւրոց:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

«Թորոս Աղբար», Բ., էջ 365, Չմշկածագ

 

Գրիչ` Յովսէփ

Ջայր` Ականց գիւղաքաղաք

 

… Աւարտեցաւ սուրբ Աւետարանս… թուականիս Հայոց ՋԲ. (1453) ամին, գաւառիս Քաջբերունւոյ, ի գեղնաքաղաքն Ականց, որ է հիւսիսոյ կողմանէն  Արճիշոյ, ընդ հովանեաւ սուրբ առաքելոյն Թադէոսի եւ այլ բազում եկեղեցեացս որ աստ են. ի հայրապետութեան տէր Գրիգորի, ի թագաւորութեան Ջըհանշահ էմիրզին, որ զբոլոր աշխարհս ձերբակալ ունի ի ձեռին իւրում…: Աստուած-ողորմի ասասցէք ստացողի սուրբ Ավետարանիս  Վալաթին, եւ ծնողաց նորին Դանիէլին, եւ մաւր նորին Էվին, եւ գծողիս Յովսէփայ…:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Փիրղ. Նօտ. 171-172 եւ 173, Վան, Տիրամայր եկեղեցի

 

Գրիչ` Վարդան

Վայր` Վան

 

ա

 

… Արդ այսմ գանձիս ցանկացաւ աստուածասէր կին Մելիք-Խաթուն, եւ ետ գրել զսա յիշատակ բարի հոգւոյ իւրոյ, եւ ծնողաց իւրոց` հօրն Ստեփաննոս քահանային եւ մօրն Աղութ-Խաթունին, եւ առն իւրում` Ազնաւուրին, եւ որդւոյն Խոշն ամին…:

 

[Յիշեցէք] անյիշելիս ի գրչաց` սուտանուն քահանայ Վարդան, եւ…զիմ ծնողքն` զհայրն իմ զՅովանէս քահանայն եւ զմայրն իմ զԶըմրութ, եւ զեղբայրն իմ զԿարապետ քահանայն` զուսուցիչն եւ զերախտաւորն մեր, որ նահատակեցին  յԱրճէշ քաղաքի, եւ զայլ եղբայրքն իմ, եւ զորդեակն իմ զՆիկողայոս սարկաւագն, որ աշխատեցաւ ի կոկել թղթին:

 

բ

 

… Սուտանուն քահանայ Վարդան աշխարհի երէց… կատարեցի ի քաղաքս որ կոչի Վան, ընդ հովանեաւ սրբուհւոյ Աստուածածնին… ի ՋԲ. (1453), ի հայրապետութեան տեառն Գրիգորի… եւ ի թագաւորութեան Ջհան շայ իմիրզին, որ յայսմ ամս գնաց ի Պարս` ի պատերազմ, էառ զտունն Խորասանայ, որոյ տէր աստուած իւրն հաջողութիւն տայ, ամէն: Ի խնդրոյ Մելիք-Խաթունին:

 

ՄԱՇՏՈՑ

Երուսաղէմ 2296

 

Գրիչ` Յովանէս

Վայր` Վարագ

 

Գրեցաւ ի ՋԲ. թվ. Հայոց (1453), յանապատիս որ կոչի Վարագ, ի հայրապետութեան տեառն Յովանիսի, ի յաշխարհակալութեան Ջխանշայ ղանին, նշանաւոր տարի, որ զՉաղաթի տեղիքն կալաւ` զՇիրազ եւ  զԱսպահան եւ զայլ քաղաքնին, ձեռամբ Յովանէս վարդապետի, որդի Սիոնի եւ Շնահաւորի:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 5001

 

Գրիչ` Վարդան

Վայր` Վան

 

Արդ, զայս պատուական ակս շափիւղայ… առեալ բարեպաշտ մուղդասի Շախփաշէն եւ արար պաշար յաւիտենական ճանապարհին, որ տանի առ հանդերձեալ դատաստանն աստուծոյ` յիշատակ բարի հոգոյ   իւրոյ եւ ծնօղացն` հաւրն Ամիրբէկին, եւ մաւրն Սայմէլէքին, եւ եղբաւրն Թայիփշայ մուղդասուն, եւ քուրոջն Շահռաւզին, եւ դստերն Դանա-Խաթունին, եւ քեռոյորդոյ Էմնադնին եւ Շահրիարին, եւ կենակցին զԷդիլ-Փաշին, եւ զաւակացն` Կարապետին, Մէլքէսէթին եւ Մուրադին, եւ միւս Կարապետին եւ այլ տղայոցն, որ ետ նորոգել զսուրբ Աւետարանս յետ գողանալոյն, որոյ տէր աստուած զերկնից արքայութիւնն իւրն տացէ եւ իւր ն[ն]ջեցելոցն, ամէն:

Եւ արդ` ես` մեղապարտ գծողս Վարդան քահանայ, գրեցի զԱւետարանս ի քաղաքս որ կոչի Վան, ընդ հովանաւ սուրբ Աստուածածնին եւ սուրբ Վարդանա զաւրավարիս, ի թըւականութեանս Հայոց ՋԲ. (1453), ի հայղապետութեան տեառն  Գրիգորի Հայոց կաթողիկոսի, եւ մերոյ աթոռակալի սուրբ ուխտիս Վարագայ տէր Յովանիսի, եւ ի թագաւորութեանն Ջհանշայ իմիրզին:

Արդ, աղաչեմ զամենեսեան որք հանդիպիք սմա` բոլոր հաւատով աստուած-ողորմի ասացէք մղդասի Շահ-Փաշին եւ իւր ննջեցելոցն, եւ ինձ` մեղապարտ գրչիս Վարդանայ, եւ իմ ծնողացն` Յովանէս քահանային եւ Զմրութին, եւ որդոյն իմոյ  Նիկողաոսի, որ աշխատեցաւ ի կոկել թղթին, եւ միւս որդոյն Յովանիսին, եւ Գրիգորին, եւ ձեզ` լսողացդ եւ կարդացողացդ, առ հասարակ, ողորմեսցի, եւ նմա փառք յաւիտեանս, ամէն:

 

ՃԱՌԸՆՏԻՐ

Երեւան 3791

 

կազմող` Վարդան

Վայր` Սղգայոյ վանք

 

… Աղաչեմ զձեզ, ո՜վ սուրբ ընթերցողք, յիշել ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր զբարեպաշտ տանուտէր զԹումա, որ վերըստին կազմել ետուր զգիրքս յիշատակ հոգւոյ իւրոյ, եւ ծնողաց իւրոց` հաւրն իւրո Մարտիրոսին եւ մաւրն իւրոյ  Թամթաին, եւ կենակ[ց]ին իւր Կուփաշին, եւ ամենայն արեան մերձաւորացն, եւ որ զամէն ասեն եւ նոցա ողոր[մ]ի Քրիստոս աստուած ամէն:

Ես Յովանէս, որ զԹումէն ինձ որդէգիր էրի, որ զգիրքս կազ[մ]ել ետուր, եւ յանձնեցի զգիրքս ի Թումէն, որ խնամք տանու եւ լաւ տիրութիւն առնէ, եւ այլ ոչ ում իշխանութիւն չկա ի վեր գրոցս` Թումին անցել, որ ինձ հոգւոյ որդի եմ էրել, թէ ինքն`  Թումէն իմ գրոցն խնամք տանու` աստուած ուրն ողորմի, ամէն:

Կազմեցաւ ի թվ. ՋԲ. (1453), ի վանքս Սղքաո, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս, ի յառաջնորդութեան հեզահոգի կրաւնաւորին Մխիթա[րայ], զի բազում աշխատութեամբ ծառայէր մեզ ի պէտս մեր, զոր փոխարէն յաստուծոյ առնու, [ա]մէն: Եւ ինձ մեղապարտի` Վարդան անուն մեղսասիրի, եւ ծնողացն ամենայնի, կազմողի սուրբ գրոցս Քրիստոս աստուած ողորմեսց[ի], եւ նմա փառք յաւիտեանս, ամէն:

 

ՔԱՐՈԶԳԻՐՔ

Երեւան 4515 (Ղ. Փիրղ., Նշխարք պտմ. Հայոց, Բ. )

 

ՋԲ. (1453):

Գրեցաւ Վարագեցի Յովհաննէս աբեղայէ եւ աշակերտէ, Քրիստոս լուսաւորէ զիւր հոգին եւ զձերն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 5513

 

Գրիչ` Ստեփաննոս

 

Ո՜վ բարեսէր ընթերցողք եւ լսողք հանդիպեալք սմա, յիշեսջիք յերկնագնաց յաղաւթս ձեր զստացող սուրբ Աւետարանիս զԽաչատուրն, եւ ըզծնօղքն իւր` զԿիրակոս եւ զԽելօք, եւ զկենակիցն զԱրուս-Խաթուն, եւ զորդիքն զՅովանէս եւ զՍադաղայ, եւ զդստերքն` զՀայ-Խաթուն եւ զՀալիմ-Խաթուն, եւ զեղբարքն զՄարտիրոս, եւ զորդին  զԱբդլմսեհ, զազգն ամենայն, եւ աստուած-ողորմի ասացէք ի ժամ սոսկալի եւ սուրբ պատարագին, զի եւ ձեզ լիցի թողութիւն ի Քրիստոսէ աստուծոյ մերոյ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս, ամէն:

Ընդ նոսին եւ զմեղուցեալ Ստեփաննոս գրիչս, եւ զիմ ծնօղքն, եւ զեղբարքն յիշման արժանի առնէք միով տէր-ողորմիւ եւ քեզ փառք յաւիտեանս, ամէն:

ՋԲ. (1453) թվին էր գրեալ սուրբ Աւետարանս:

 

ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ

Սեբաստիա, ս. Նշան 2, ՀԱ, 1923, սիւն. 71

 

Կազմել տուող վայր` Սեբաստիոյ գաւառ

 

Ի թուականիս Հայոց յինն հարիւր եւ յԲ. (1453), ի դառն եւ դժնեայ ժամանակիս, յորում տարաբերեալ ծփիմք պանդխտութեամբ, պատահեալ մեր ի գաւառս Սեբաստիոյ, ի սուրբ անապատս սրբոյ Հրեշտակապետաց ես նուաստ տեսեալ զաստուածաշունչ գիրս զայս հնացեալ եւ անփոյթ ընկեալ. եւ կազմել ետու աշակերտին իմոյ Կիւրեղ սրբազան կրօնաւորի:

Արդ, աղաչեմ պատահեալքդ յիշել որ եւ ձեզ լիցի մասն բարեաց:

 

ՄԱՇՏՈՑ

Երուսաղէմ 2296

 

Գրիչ` Յովաննէս

Վայր` Վարագ

 

… Եւ Յովաննէս հէրպետս Սիոնենց տուի զՄաշտոցս վերին Վարագայ սուրբ Նշանիս` երկոյտասան սիւն լուսոյ սուրբ տեղացս, որք զսա լաւ պահեն եւ խնամեն աւրհնին յաստուծոյ եւ վարձատրին, եւ որք հեռացուցանեն ի յայս տեղեացս գողութեամբ կամ անիրաւութեամբ, նա յաստուածաին շնորհացն հեռանան եւ ջնջին ի դպրութենէ կենաց, ամէն:

  Ես Յովանէս վարդապետս` գրի գցողս` աղաչեմ զձեզ, որք հանդի[պի]ք սմա կարդալով կամ աւրինակելով, խոշորութեան գրոյս անմեղադիր լերուք, զի յառաջ ուսեալ ի եւ ոչ առնէի, եւ տարիքս զամէն փախած կացաք ի գեղ եւ ի քաղաք ի յանօրինաց` ի քրդէ եւ ի թուրքէ, ով զմեզ ի բարին յիշէ եւ աստուած-ողորմի ասէ` ինքն յիշեալ լիքի ի Քրիստոս աստուծոյ մերոյ ի յայն աւուր ահեղին, ամէն: