Գիրք վաստակոց

Են ոմանք որ յանճարակութենէ՝ զճիւղսն ոստաքանց առնեն եւ սմբակած տնկեն. եւ այլք պանդրած եւ մազմզկած տնկեն. եւ են որք տակցի տունկ հանեն եւ տնկեն: Բայց գիտունքն 'ի վաստակաւորսն՝ զայս փորձեալ եւ գովեալ են, որ առնուն զուռն 'ի տակուցն՝ հանդերձ հենայովն, եւ տանին 'ի մաշարայ մի, կուռ հետ իրերաց տնկեն, եւ անդ բռնեցնեն եւ տակռեցընեն, եւ ապա հանեն եւ տանին տնկեն ուր կամին: Եւ տունկքն 'ի յաղէկ ազգէ պիտին ընտրած, լայնատերեւ, կակուղ եւ շիտակ, եւ զինչ իւր սովորական հողի նման դիր, որ անդ պանդրի. եւ երբ հանել կամենաս, դու սուսրով կամ այլ իրօք նշանեա զարեւելից կոյսն. եւ երբ տնկես՝ դու այնպէս դիր, զերդ որ այլ տնկոցն գրեալ եմք զսահման: Եւ որքան ստէպ ջրես՝ լաւ է: Եւ երբ զփոսերն շինես՝ կանգուն մի յիրերաց հետ շինեա. եւ 'ի յատակն օտար աղբ լից հող. եւ զտնկին գաներն կուով օ՛ծ եւ ապա դիր. նա անսղալ բռնէ: Եւ թէ վարսամով տնկես, զցիցն այնչափ մի հաստ արա, որ մտանէ տնկին կոճակն. եւ յերկայն այնքան՝ որ խորութիւնն հերիք լինի: Եւ երբ քշտես եւ հանես զվարսամն եւ դնես զտունկն, խճեր ձգեա 'ի ներք, որ զջրին ճանապարհսն 'ի բաց պահէ. եւ քանի խճերով լնուս զծակն՝ լաւն այն է. եւ զինքն լաւ փորած եւ կակղած, որ ջուր մտանէ. զի ի՞նչ արժէ որ զգետնին երեսքն ջրես. ջանա որ զգետնին տակսն ջրես. եւ երբ այսպէս առնես՝ նա տունկքն շոյտ աճին եւ ճարտար մազմզկին, եւ զքեզ արդիւնացուցանեն, որ տնկես ուր կամիս:

Եւ թէ ոք 'ի տեղ ուր ջուր հասանի՝ տնկէ զձիթենիսն, որ երբ ուզենաս ջրել՝ կարես նա վաւն այն է քան զամէնն. բայց խիստ շատ ջրելն՝ դեղնեցուցանէ զծառսն. բայց երբ 'ի չափն տաս զջուրն, նա պտուղն աղէկ միս առնու, եւ կուտն փոքր լինի եւ ձէթ տայ: Եւ լաւ տունկն 'ի մեծութիւն եւ 'ի հարստութիւն առնէ, որ զերդ աւն մի չափ լինի. եւ այլ պակասն քանի այլ լինի՝ յամէ 'ի պտղաբերելն. եւ երկայնքն գիրկ մի: Բայց թէ 'ի բարձր գետին լինի՝ ա՛յլ կարճ արա. եւ թէ 'ի տակսն խիճ եւ քար լնուս՝ աղէկ է, որ հով պահէ: Եւ են որ տափակ սալ դնեն ներքեւ յատակն, եւ զտունկն 'ի վերայ. նաեւ այդ աղէկ է. բայց շաղախ արա յարդլի, եւ զսալդ ծեփեա, ուր տունկն նստել կամենայ: Եւ նասբն զոր շինես 'ի պարան՝ պիտի յարեւելս, յարեւմուտս, 'ի հիւսիս եւ 'ի հարաւ. եւ արձակութիւն յիրերաց 'ի յետ ութ գիրկ: Եւ զտակերն փոս թող սակաւ մի, որ ջուրն արգիլի եւ հանգչի 'ի ներք, եւ բերկրեցուցանէ զտունկն:

Բայց պարտ է գիտել որ պատրուսելն լաւ է քան զայլպիսի տունկ. եւ քաջ կնդել պիտին եւ ապա պատրուսել: Եւ պտուղքն ազգի ազգի են, մէկ՝ հապալսէ պտուղ, եւ ինքնդ մանր լինի, եւ վասն այնր իւրն հապալ ասեն. եւ մէկայլն՝ կասլապտուղ ասեն, եւ այն կասլայի պտղոյն է նման, եւ յայն ձեւն է. եւ մէկայլն երկայն պտուղն է, եւ ինքն է քան զամէնն լաւ եւ գէր, եւ անսղալ յամէն տարի պտուղ տայ. բայց կայ որ տարեբերք են:

Եւ գիտելի է որ ամենայն ծառ ձիթենի որ կտաբոյս լինի՝ նա վայրի է, եւ ոչինչ. անհնար պատրուսել պարտ է. զի թէ պատրուսես՝ այլ արքինի լինի: Եւ ոմանք զփոսն արձակ առնեն, եւ չորս տունկ 'ի մէկ փոսն դնեն, որ թէ մէկն սղալէ՝ նա մէկայլն անսղալ մնայ. եւ թէ չորս հետ իրերաց բռնեն եւ զչորսն թողուս՝ խիստ աղէկ է, եւ ուժով ծառ լինի. եւ թէ ոչ՝ որ հանես եւ տանիս, քանի կամիս լինի: