Զիթլախն
չորից
աքսորելոցն
Ախլցխայու`
սրբազան
վեհս
մեր
ըստ
խնդրոյ
սարասկեար
Մուստաֆայ
փաշային
(որ
ի
վերդ
յամսոյս
Ը
յիշեցաւ ,
)
բերել
ետ
ի
Պօլսոյ
ձեռամբ
Պատրիարգ
Գրիգոր
վարդապետին:
Որոյ
աղագաւ
եւ
զթուղթ
մի
գրեաց
առ
սարասկեարն
ընդ
մահտեսի
Յօհանին ,
այսպէս
թէ
զիթլախն
աքսորելոց
հանեալ
են
ասէ
ի
Պօլիս.
յայսմ
միջոցի
յղելոց
են
առ
մեզ:
Բայց
խնդրեմ
ասէ
ի
քէն,
զի
որովհետեւ
յայս
բանիս
մէջն
մտեր,
եւ
զազնիւ
գլուխդ
շատ
ցաւեցուցեր,
վասնորոյ`
սակս
Ախլցխայեցւոցն
մէկ
այնպէս
հաստատուն
բան
հոգասցես
որ
յաւիտենական
յիշատակ
լինիցի
քեզ :
Թուղթ
մի
եւս
յանձնարարութեան
վասն
մահտեսի
Յօնանին
առ
Ղարաբէկն
գրեաց
(որ
ի
դեկտեմբերի
ելն
եւ
ի
վերոյս
նորին
յիշեցաւ ,
)
զի
բանիցն
ձեռնտու
եւ
հոգացօղ
լիցի :
Թուղթ
մի
եւս
առ
սարասկեար
Մուստաֆայ
փաշայի
սառաֆ
մհ.
Փիլիպպոսն
գրեաց
ի
պատասխանի
թղթոյն:
Որ
վասն
սարասկեարի
մուհուրատ
Մուստաֆայ
բէկին
(որ
ի
վերդ
յամսոյս
Ը
յիշեցաւ ,
)
յանձնարարութիւն
էր
գրեալ,
զի
ըստ
արժանւոյն
շահեսցէ
զնա,
եւ
սիրով
ուղեւորեսցէ:
Վասնորոյ`
եւ
սրբազան
վեհն
վասն
ախթեր
փաշային
լաւապէս
շահեաց
զնա,
եւ
ըստ
խնդրոյ
նորին
առ
Քեալանթար
Սարգիս
աղայն
յանձնարարութիւն
գրեաց
(որպէս
տեսանի
ի
վերդ ,
)
վասն
նորա
եւ
ետ
նմա,
եւ
սիրով
ուղեւորեաց:
Որում
եւ
իմացումն
ետ:
Նաեւ`
զհանելն
աքսորելոց
իթլախին
ի
Պօլիս
որոյ
աղագաւ
եւ
զմահտեսի
Յօհանն
առ
փաշայն
ծանոյց:
Որում
եւ
պատուիրեաց`
զի
ընդ
մահտեսի
Յօնանին
խորհրդակցեալ,
ասասցէ
փաշային`
զի
որովհետեւ
ինքն
այս
բանիս
մէջն
եմուտ ,
մէկ
այնպէս
հաստատուն
բան
հոգասցէ
վասն
Ախլցխայեցւոցն,
որ
մշտնջենաւոր
լիցի:
Քեզ
եւս
է
ասէ
լինելոց
յաւիտենական
յիշատակ,
եթէ
ըստ
խնդրոյ
եւ
ըղձից
մերոց
առնել
տայցես
փաշային:
Զի
յորմէհետէ
փաշայն
գիր
էառ
ի
յԱխլցխայեցւոցն
իբր
թէ
հնազանդեցոյց
զնոսա
մեզ,
մինչեւ
ցայժմ
բնաւին
ոչ
տեսաք
ի
նոցանէ
զնշան
ինչ
հնազանդութեան
ոչ
բանիւ
եւ
ոչ
գրով :
Թուղթ
մի
եւս
առ
Կարսայ
նուիրակ
Յակոբ
վարդապետն
գրեաց,
զի
ի
գնալն
մահտեսի
Յօնանին
ի
Կարս`
սրբազան
վեհն
պատուիրեաց
նմա,
զի
վասն
Մեռոն
օրհնելոյ`
անդ
ղԼ
թիլանի
զէթլաղի
առցէ,
եւ
զտախտակսն
զորս
Ղարապէկն
ըստ
խնդրոյ
մերոյ
առեալ
էր,
զայնս
ի
միասին
ընդ
իւր
բերցէ,
եւ
զգինսն
նոցին,
ի
նուիրակէն
մերմէ
առեալ
տացէ :
Որում
եւ
պատուէր`
զի
ի
քնդրելն
մահտեսի
Յօնանին
յինքենէ
զդրամ
վասն
զէթեաղուն
եւ
տախտակացն,
անպատճառ
տացէ,
եւ
ի
նմանէ
զղապզ
առեալ
առ
ինքն
պահեսցէ,
զի
յաւուր
հաշուատրութեան
իւրոյ
պիտոյասցի:
Նաեւ
ի
մէջ
սորա
եւ
տեղւոյ
Առաջնորդին
վասն
ոչինչ
պատճառի
շատ
խռովութիւն
գոյր:
Այնքան
մինչ
զի
զիրեարս
աստ
եւ
անդ
վատաբանէին,
եւ
զբազում
եւս
միմեանց
թշնամի
առնել
ջանային,
եւ
առ
սրբազան
վեհն
զիրեաց
գանգատ
գրել
յորդորէին:
Վասնորոյ`
եւ
պատուիրեաց
զի
ի
բաց
եդեալ
զնախանձ
եւ
խռովութիւն
յինքենէ
հաշտեսցի
ընդ
Առաջնորդին,
եւ
սիրով
մնասցեն
ընդ
միմեանս:
Ոչ
ապաքէն
նա
եւս
իմն
է
ասէ
եւ
իմ
եդեալն:
Նա
ոչ
թէ
յատուկ
Առաջնորդ
է,
այլ
ի
կողմանէ
իմմէ
վէքիլ
սրբոյ
վանիցն:
Եւ
այլ
ինչ
այսպիսի
բանք
շատ :
Թուղթ
եւս
առ
Ինճասու
գիւղի
Դիլան
Քեահիայն,
Երեցփոխան
Պետրոս,
Գալուստն,
եւ
Ռէվազ
գրեաց
ի
պատասխանի
թղթոյն
իւրեանց.
որք
առաջնորդէն
իւրեանց
Սուքիաս
վարդապետէն
գանգատ
էին
գրեալ
առ
սրբազան
վեհն
թէ`
վասն
պտղի
չտալոյն
մեր
ինքեան,
զդուռն
եկեղեցւոյն
մերոյ
փակեալ
է
ի
սուրբ
Խաչէն
մինչեւ
ցայժմ:
Զի
թէ
տամք
նմա
զպտղին
մեր,
իւր
որդւոցն
եւ
ընտանեացն
տալ
եւ
ոչ
ի
վանքն
տանի:
Որոյ
աղագաւ
եւ
սրբազան
վեհն
զմիամտութիւն
գրեաց
առ
նոսա,
ծանուցանելով
նոցա
զգրելն
առ
Առաջնորդն
իւրեանց
զթուղթ
մեղադրանաց:
Որոց
եւ
պատուէր
զի
զպտղին
իւրեանց`
թարց
իմիք
պատճառին
ամյամէ
տացեն
Առաջնորդին
իւրեանց,
եւ
հնազանդ
կացցեն
նմա
ըստ
ամենայնի:
Նաեւ`
մեղադրեաց
եւս
զնոսա`
ասելով
թէ`
ձեզ
զի
փոյթ
է
հետեւիլն
վասն
տուեալ
նուիրին
ձերոյ,
զի
այն
գործ
մեր
է,
այլ
դուք
զպտղին
ձեր
անպատճառ
տուք
Առաջնորդին
ձերոյ :
Թուղթ
մի
եւս
սիրախառն
մեղադրանաց
առ
Ղօշավանից
Առաջնորդ
Սուքիաս
վարդապետն
գրեաց
(որ
ի
դեկտեմբերի
ելն
յիշեցաւ .
)
ըստ
մտաց
թղթոյ
նուիրակին,
զի
զոր
ինչ
պատուէր
գրեաց
նմա
վասն
հաշտ
մնալոյն
ընդ
միմեանս,
զնոյնն
եւ
սմա
եւս
գրեաց`
զի
սա
եւս
այնպէս
վարէր
ընդ
նմա:
Եւ
զի`
ի
վերայ
Ինճայու
գիւղի
ժողովրդոցն
բարկացեալ
էր
վասն
պտղի
չտալոյն
ինքեան,
եւ
զդուռն
եկեղեցւոյն
նոցա
փակեալ
էր
ի
սուրբ
Խաչէն
մինչեւ
ցայժմ
(որպէս
ասացաւ
ի
վերդ .
)
վասնորոյ
սրբազան
վեհն
պատուիրեաց
նմա,
զի
զդուռն
եկեղեցւոյն
նոցա
բացցէ.
եւ
Աջ
տուեալ
հաշտեսցի
ընդ
նոսա:
Յղեցան
այսոքիկ
ընդ
մահտեսի
Յօնանին,
որ
ել
ընդ
Սարասկեարի
թաթարին,
ի
յունվարի
ԺԳ :
Առ
Նսնուսեցի
Յովհաննէսն
եւ
նորին
եղբայր
մահտեսի
Սարգիսն,
միամտութիւն
վասն
երկրից
անգամ
առ
մեզ
յղեալ
ամանաթիցն
եւ
խաչին :
Թուղթ
գրեաց
սրբազան
վեհն
առ
Նսնուսեցի
մահտեսի
Յովհաննէսն
եւ
յիւր
եղբայր
մահտեսի
Սարգիսն
ի
Բայազիտ
(որք
ի ...
յիշեցան ,
)
ի
պատասխանի
թղթոյ
նոցին:
Քանզի
մահտեսի
Յովհաննէսն
անուամբ
այր
ոմն
բարկամ
գոլով
սոցա,
ի
Նուխու`
յանուն
սրբոյ
Աթոռոյս
զմէկ
Արծաթեայ
խաչ
էր
շինեցուցեալ
եւ
յղեալ
առ
նոսա,
ի
սուրբ
Աթոռս
յղել:
Եւ
նոքա
եւս
յղեալ
էին,
եւ
յանուն
նորին
զթուղթ
օրհնութեան
խնդրեալ:
Վասնորոյ
եւ
սրբազան
վեհն
զթուղթ
մի
օրհնութեան
եւ
շնորհակալութեան
գրեալ
ի
վերայ
նորա`
յղեաց
առ
նոսա
առ
նա
հասուցանել:
Այլ
եւ`
միամտութիւն
եւս
գրեաց
առ
նոսա
վասն
երկիցս
անգամ
յղեալ
ամանաթիցն
առ
մեզ:
Զայսոսիկ
ետուք
չիչման
Դաւթին
`
զի
ընդ
Բայազիտ
գնացողի
առ
մահտեսի
Յովհաննէսն
յղեսցէ:
Ի
յունվարի
ԺԶ :