Դարձաւ
ի
յԱխլցխայու
մահտեսի
Յօնանն,
որ
առաքեցաւ
անդ
ի
յուլիսի
ԺԶ:
Ընդ
որում
եկն
ի
փաշայի
սառաֆ
պապիկ
աղայն
ի
սուրբ
Աթոռս:
Իսկ`
զոր
ինչ
տարեալ
էր
աստի
վասն
փաշային
եւ
այլոց,
հասուցեալ
էր
յիւրաքանչիւրսն :
Այլ
ի
բերանոյ
Ախթարմայիցն
զհուճէթ
)
առնուլ
առնուլ
չէր
կարացեալ,
զի
փաշայն
չէր
յօժարեալ,
առելով
թէ`
ի
մէջ
ֆերմանին
չէ
գրեցեալ
թէ
հուճէթ
առ,
այլ
թէ
թամբեհ
արա:
Նմանապէս
եւ
չէր
յօժարեալ,
զի
ըստ
խնդրոյ
սրբազան
վեհին
ըզքահանայս
եւ
զիշխանս
ոմանս
ի
Քաղաքէն
աստ
յղեսցէ,
այլ
ասացեալ
էր
թէ`
առանց
ֆարմանի
եւս
ոչ
կարեմ
զոք
յղել:
Այլ
սակայն
նորապէս
ֆերման
պիտոյ
է
(ասացեալ
էր ,
)
զի
հրաման
լիցի
այնպէս
թամբեհ
առնել,
մինչեւ
սպանանել
եւս
զանհնազանդսն,
եւ
ի
դարձելոցն
զհուճէթ
եւս
առնուլ,
զի
մի
այլ
եւս
ախթարմայութիւն
արասցեն:
Ասացեալ
էր
եւս
թէ`
զո
ոք
առաւել
անհնազանդ
գիտէք
ի
գլխաւորացն,
թէ
քահանայ
եւ
թէ
իշխան,
գրեցէք
զանուանսն,
եւ
ասացէք
խալիֆային`
զի
նորապէս
աքսորման
ֆարմանս
բերել
տացէ
վասն
նոցա:
Ոչ
միմիայն,
այլ
Բ
անձին
մի
ֆարման,
եւ
Բց
եւս
մի:
Եւ
այսպէս`
որքան
եւ
իցեն,
զորս
եւ
յղեսցէ
առ
իս,
զի
եւս
օրըստօրէ
հանեալ
զմի
մի
ի
նոցանէ,
տեսից
եթէ
ոչ
դառնան
յախթարմայութենէ,
յաքսորս
առաքեցից:
Այլ
զի
զայսոսիկ
ասելով`
կամէր
զի
նորապէս
վասն
իւրեան
զդուռն
առնելոյ
բացցէ:
Վասնորոյ`
եւ
սրբազան
վեհն
ոչ
հաճեցաւ
ընդ
այս
ասացեալցս
նորա:
Երկայնամտելով`
զի
թերեւս
դարձցի
քաղաքն
ի
յուղղութիւն,
եւ
հանելն
զփաշայի
ասացեալ
ֆերմանսն
ի
զուր
լիցի:
Քանզի
արդէն
իսկ
սկսեալ
էին
ոմանք
ի
նոցանէ
դառնալ,
որ
եւ
Տէր
Կիրակոս
յանուն
քահանայ
ոմն
ծերունի,
եւ
Զ
տունք
եւս
աշխարհականք,
ի
յուղղութիւնք
էին
եկեալ:
Եւ
այլքն
ամենայն
զերկուց
եւ
զերից
գլխաւորաց
միայն
կախեալք,
ասէին
թէ`
եթէ
նոքա
դարձցին,
մեք
եւս
դարձցուք:
Իսկ
առ
հասարակ
քաղաքն
զայս
ասէին
թէ`
չորք
գլխաւորքն
մեր
որք
ի
յԷջմիածին
վարեցան,
որպէս
եւ
լիցին,
մեք
եւս
հատեւեսցուք
նոցա:
Իսկ
նոքա
ահա
դարձեալք
էին
ի
յուղղութիւն,
որպէս
յամսոյս
Է
եւ
Գ
ասացաւ:
Եւ
հրամանաւ
սրբազան
վեհին
գրեաց
եւս
նոցա
զուղղիլն
իւրեանց,
եւ
զնոսա
եւս
յորդորեցին
յուղղիլ,
եւ
ի
գլխաւորացն
եւս
զալ
աստ:
Որ
չէր
տակաւին
հասեալ
առ
նոսա:
Յետոյ
մի
անգամ
եւս
ըստ
նմին
գրեցին,
եւ
այն
եւս
տակաւին
ոչ
էր
առ
նոսա
հասեալ:
Իսկ
այժմ
եւս
հրամանաւ
սրբազան
վեհին,
Պօղոս
վարդապետն
միայն
գրեաց
Է
անձանց`
Բ
քահանայից
եւ
Ե
իշխանաց,
զի
եկեսցեն
աստ:
Եւ
սրբազան
վեհն
այսպէս
ուղղութեան
եւ
գալստեան
նոցին
սպասելով`
եւ
զասացելսն
փաշային
ոչ
բարւոք
վարկանելով,
ո'չ
արար
այնպէս:
Այլ
զթուղթ
մի
գրեաց
առ
փաշայն,
ի
պատասխանի
թղթոյն,
շնորհակալիլով
վասն
արարեալ
լաւութեացն,
եւ
կատարելոյն
զխնդիրս
իւր
(որպէս
ի
յուլիսի
ԺԶ
արարեալ
էր ,
)
որ
նորապէս
եւս
զայս
արարեալ
էր
ախթարմայքն
չէին
յօժարեալ
գնալ
յեկեղեցիսն,
որովհետեւ
էր
ի
ձեռն
Մարտիրոս
վարդապետին,
եւ
զարարողութիւնսն
ըստ
Հայաստանեայցս
սուրբ
եկեղեցւոյ
առնել
տայր
ուղղափառ
քահանայիցն`
որք
անդ
էին,
այլ
ի
իւրեանց
կատարեալ
էին
զժամերգութիւնս
յաւուրս
ինչ,
զմկրտութիւն
եւ
զպսակ
եւս:
Զոր
Մարտիրոս
վարդապետն
այդ
էր
արարեալ
փաշային,
եւ
փաշայն
հրամայեալ
էր
սաստիւ,
թէ`
եթէ
այսուհետեւ
արտաքոյ
եկեղեցւոյ
ի
տեղւոջ
ուրուք
Բ
կամ
Գ
աշխարհական,
եւ
Ա
քահանայ
ի
միասին
գտանիցեն,
այսպէս
եւ
այնպէս
պատիժս
տալոց
եմ,
եւ
զայս
ինչ
տուգանս
առնելոց:
Յայսմանէ
երկուցեալ
նոցա,
ապա
գնացեալ
էին
յեկեղեցին:
Զի
եւ
պատժեալ
իսկ
էր
զքահանայս
որմանս,
որք
արտաքոյ
եկեղեցւոյ
զօրէնս
ինչ
կատարեալ
էին:
Հրամայեալ
էր
եւս
`
զի
առանց
հրամանի
եւ
գիտութեան
Մարտիրոս
վարդապետին,
ոչ
ոք
ի
քահանայից
իշխեսցէ
զօրէնս
ինչ
կատարեալ:
Վասնորոյ
գրեաց
վասն
այսոցիկ
սրբազան
վեհն
զշնորհակալութիւնս:
Եւ
այս
եւս
եթէ`
ոչ
գիտեմ
թէ
վասն
էր
զհուճէթս
ոչ
առնուլ
ետուր
ի
բերանոյ
ախթարմայիցն,
որ
ոչ
սակաւ
լաւութիւն
էր
մեզ,
ընդ
որ
եւ
մեք
յոյժ
շնորհակալ
էաք,
եւ
հաստատութիւն
եւս
էր
արարեալ
լաւութեանցդ:
Եւ
յանձնարարութիւն
եւս
վասն
Մարտիրոս
վարդապետին,
եւ
այլ
բանք
առ
այսոսիկ:
Ծանոյց
եւ
զուղղիլն
աստ
եկելոցն.
եւ
թէ`
զոքա
որք
սոցա
հետեւիլ
խոստանային,
այժմ
այլ
ոչ
եւ
ունին
պատճառ,
զի
սոքա
ահա
դարձան
ի
յուղղութիւն:
խոստացաւ
եւս`
թէ
գրելոց
եմ
այսուհետեւ
ի
Պօլիս,
զի
զիթլախն
սոցա
հանցեն:
Պորինջան
յղեցաւ
սմա
ընծայ :
Թուղթ
եւս
առ
փաշայի
քեահեայն
գրեաց:
Որ
մինչեւ
ցայժմ
ի
Բաշաչխաց
երկիրն
է
լեալ`
որ
գնացեալ
էր
անդ
վասն
բերելոյ
զնոսա
կատարելապէս
ի
հնազանդութիւն
Օսմանցւոց,
եւ
չէր
օգտեցեալ:
Իսկ
այժմ
մինչ
դարձեալ
էր
ի
յԱխլցխայ,
ախթարմայքն
ի
նա
անկեալ`
կամեցեալ
էին
թեւ
առնել
զնա
իւրեանց:
Ուստի
մերայինքն
խրատու
փաշային
խազնադարին`
խոստացեալ
էին
նմա
զդրամս,
(5)
որոյ
աղագաւ
եւ
Մարտիրոս
վարդապետն
թէմէսուկ
էր
տուեալ
նմա:
Ապա
նա
եւս
ի
մեր
կողմ
լեալ`
ջատագովեալ
էր
յոյժ:
Որոց
աղագաւ
սրբազան
վեհն
գրեաց
զշնորհակալութիւնս,
եւ
զայս
եւս
թէ`
եթէ
դու
յայդր
լինէիր,
եւս
լաւապէս
հոգացեալ
լինէր
բանդ
այդ,
եւ
ոչ
գիտեմ
թէ`
Դօվլաթու
փաշայն
վասն
էր
ոչ
է
առեալ
զհաճէթս
ի
բերանոյ
ախթարմայիցն,
եթէ
առնոյր`
յոյժ
լաւ
լինէր:
Եւ
խնդիր`
զի
սոյն
բանիս
այսուհետեւ
ջատագով
լիցի
լաւապէս,
զի
ի
գլուխ
եկեսցէ,
եւ
Մարտիրոս
վարդապետին
յամենայնի
մուղայէթ
լիցի:
Եւ
զնորին
խոստացեալ
դրամն
եւս
յղեաց,
(5)
ի
ձեռն
Պապիկ
աղային,
եւ
խնդրեաց`
զի
զՄարտիրոս
վարդապետի
տուեալ
թէմէսուկն
յետս
տացէ
ինքեան:
Իսկ,
եւ
յետ
այսց
այսպէս
լինելոյ,
Ախթարմայքն
զսակաւաւոր
հայսն
որք
անդ
էին,
նեղացուցանէին
ի
մէջ
սալեանի,
եւ
այլ
հարկատրութեանց:
Վասնորոյ`
գրեաց
սրբազան
վեհն
առ
քեահեայն
զխնդիր,
զի
տիրութիւն
արասցէ
նոցա:
Եւ
այլ
բանք
առ
այսոսիկ,
որում
եւ
փոքր
ինչ
վարդաջուր
յղեաց :
Բայց
ի
յետին
խնդրոյն`
ըստ
սմին
ոճի
Թուղթ
եւս
առ
Ենկիչար
աղասին,
Դիւան
էֆէնտին,
եւ
փաշայի
խազնադարն
գրեցաւ:
Այս
խազնադարս
էր,
որ
ի
յուլիսի
ԺԶ
քեահիայ
գրեցաւ,
զի
յայնժամ
քեահիայն
էր
ի
յերկիրն
Բաչաչխաց,
եւ
զիշխանութիւն
նորին
սա
վարէր:
Սմա
եւս
վարդաջուր
յղեցաւ :
Թուղթ
մի
եւս
առ
Մուհամատ
աղայն
գրեցաւ,
որ
յառաջագոյն
եբեր
աստ
զաքսորեալսն,
(որպէս
ասացաւ
ի
յուլիսի
ԺԶ ,
)
ի
պատասխանի
թղթոյն
իւրոյ,
որ
խնդրեալ
էր
զփոքրիկ
խալիչայ
մի,
եւ
սրբազան
վեհն
յետոյ
յղել
խոստացաւ:
Եւ
վասն
Մարտիրոս
վարդապետի
եւ
բանից
նորա
յանձնարարութիւն
սմա
եւս :
Թուղթ
եւս
առ
ժողովուրդսն
Ախլցխայու
հասարակապէս,
յիշեցուցանելով
նոցա
զբանս
երկուց
թղթոցն,
զորս
ի
յուլիսի
ԺԶ,
եւ
յօգոստոսի
Է
գրեաց
առ
նոսա:
Եւ
զի
նոքա
յառաջագոյն
գրեալ
էին
առ
սրբազան
վեհն
զթուղթ
մի,
եւ
ծածուկ
ի
գործակալացն
մերոց
որք
անդ,
յղեալ
էին
աստ
ի
ձեռն
յատուկ
փայեկի
միոյ:
Որ
էր
կարի
լրբութեամբ
եւ
ընդիմութեամբ
լի:
Զի
յայտնապէս
առնուին
զախթարմայութիւն
ի
վերայ
իւրեանց,
եւ
զինքեանս
ասէին
ուղղափառ:
Եւ
խառնելով
զգողս
ընդ
ճշմարիտ
հովուաց,
ասէին
թէ`
մեք
ճշմարիտ
աշակերտք
եմք
Լուսաւորչին,
եւ
որդւոց
եւ
թոռանց
նորին,
եւ
ամենայն
նոցին
հետեւող
Հայրապետաց
եւ
վարդապետաց:
Ներսէս
Կլայեցւոյն,
եւ
ներսէսի
Լամբրօնացւոյն,
Եզրի
Կաթուղիկոսին,
եւ
Վահանայ,
եւ
Կոստանդնի,
եւ
Յօհաննու
Քռնեցւոյն,
եւ
զայլ
այսպիսի
անյիշելիս
ընդ
ճշմարիտ
հովուաց
խառնեալ,
ասէին
զինքեանս
նոցին
հետեւող :
Եւ
զԵ
ժողովս
եւս
յիշելով`
ասէին
թէ`
մեք
զաւանդութիւնս
նոցին
ունիմք:
Որք
էին
ժողովն
Կոստանդնուպօլսի
որ
հրամանաւ
Մօրկայ:
Ժողովն
Կարնոյ`
որ
հրամանաւ
Հերակլի,
ժողովն
Շիրակայ
գաւառի,
ժողովն
Տարսոնի,
որ
առ
Կոստանդին
կաթուղիկոսիւ,
եւ
ժողովն
Ատանոյ:
Եւ
այլ
այսպիսի
խօսս
լրբութեան
եւ
անզգամութեան
գրեալ
էին:
Որում
սրբազան
վեհն
ոչ
գրեաց
յայնժամ
զպատասխանի,
այլ
դարձեալքն
ի
նոցանէ
որք
աստ,
այսինքն`
Պօղոս
եւ
Յովհաննէս
վարդապեքն,
եւ
Տէր
Ստեփանն
եւ
Տէր
Յակոբն,
գրեցին
նոցա
առ
այս
զյանդիմանութիւն,
եւ
ընդ
փայեկին
յղեցին:
Իսկ
սրբազան
վեհն
որովհետեւ
այժմ
թուղթ
գրէր,
զայն
յիշեաց,
եւ
սիրով
յանդիմանեաց,
թէ
ոչ
էր
այն
պատասխանի
թղթոյն
մերոյ
զոր
գրեալ
էիք:
Եւ
մանաւանդ`
հեռի
էր
ի
քաղաքականութենէ,
եւ
ոչ
վայել
էր
ձեզ
գրել
զայնս
առ
մեզ:
Յորոց
ծանեաք,
զի
գոյ
ի
ձեզ
ահասութիւն
եւ
անկատարութիւն:
Եւ
մեք
առ
այնս
ոչինչ
նեղասրտեցաք,
այլ
ահասութեան
ձերոյ
տալով`
ներեցաք
հայրաբար:
Եւ
վերստին
ի
գութ
հոգեւոր
որդւոց
մերոց
շարժեալ,
վերակրկնեմ
ձեզ
դարձեալ
զնոյն
յորդորումսն,
զի
բաւական
համարեսջիք,
որքան
մինչեւ
ցայժմ
ընթացայք
ընդ
անկոխ
անպէտս,
թողլով
զուղիղ
եւ
զհայրենաւանդ
պողոտայն,
եւ
դարձջիք`
ի
յուղղութիւն:
Այս
երիցս
է
ասէ
զի
գրեմ
ձեզ
զայս,
զի
շահեցից
զձեզ:
Ապա
թէ
ոք
յամառեալ
մնասցէ
ի
ձէնջ
ի
նոյն
չարիսն,
եղէց
ես
ասէ
քաւեալ
յարենէ
նորին:
Տեսէք
ասէ
զսէրն
իմ
որ
առ
ձեզ:
Զի
որ
կարողս
եմ
ըստ
հոգւոյ
եւ
ըստ
մարմնոյ
զձեզ
պատժել,
տակաւին
սիրով
ի
յուղղութիւն
կոչեմ,
ապա
թէ
ոչ
անսայցէք
հոգեւոր
խրատու
իմոյ,
յայնժամ
զփոշիմանութիւնս
յոլովս
էք
կրելոց:
Գրեաց
եւս
թէ`
ի
յաշխարհականացդ
եմ
միամիտ,
զի
երբ
եւ
իցէ
դառնալոց
էք:
Բայց
ի
քահանայիցն
ով
ոք
հնազանդեսցի
սրբոյ
Աթոռոյս
եւ
Աթոռակալաց
սորին,
եւ
ընկալցի
զհաւատս
սրբոյ
եկեղեցւոյս
Հայաստանեայց,
նա
զձեզ
հովուեսցէ:
Իսկ
որ
ոք
ի
քահանայից
ի
նոյն
չարիսն
յամառեայ
մնասցէ,
նա
մի
հովուեսցէ
զձեզ,
եւ
մի
եւս
բնաւ
զգործ
ինչ
քահանյութեան
կատարեսցէ,
եւ
լուծեալ
եւս
է
ի
կարգէն:
Եւ
գրեաց
նուիրակին
զհրաման,
առնել
այսպէս,
եւ
ոչ
հնազանդողաց
նորին
գրեաց
զսաստ:
Ծանոյց
եւ
ըզգալն
աստ
Տէր
Կիրակոսին
ուղղեցելոյ`
մեղայիւ
եւ
զղջմամբ,
(որ
յիշեցաւ
ի
վերայ ,
)
եւ
իւր
զնա
ընդունիլն,
եւ
փառաւորիլն,
եւ
խիլայելն:
Եւ
այս
թէ
լիցի
դա
ձեզ
բարի
օրինակ
եւ
խրատիչ.
զոր
եւ
դուք
ընկալջիք,
հնազանդեսջիք
իբրեւ
ի
մէնջ
առաքելոյ:
Ապա
թէ
ոք
ներհակիցի
զմա,
մեզ
եւ
սրբոյ
Աթոռոյս
է
ներհակ,
եւ
չէ
մնալոց
առանց
պատժոց:
Վերստին
ծանոյց
եւ
զուղղիլն
աստ
եկելոցն,
եւ
որպէս
յառաջ ,
այժմ
եւս
գրեաց
ի
քահանայիցն
եւ
ի
յիշխանացն
ոմանց
գլխաւոր
անձացն
գալ
ի
սուրբ
Աթոռս:
Օրինակ
է
ի
բոլորագրահամար
տետրոջն,
երեսն
ՅԼԳ,
ՅԼԴ,
ՅԼԵ :
Թուղթ
մի
եւս
առ
Մարտիրոս
վարդապետն
գրեաց,
ի
պատասխանի
թղթոյն,
եւ
զայս
ամենայն
վերոգրեալ
բանքս
ծանոյց
նմա,
եւ
զգրելն
առ
տաճիկսն
զթուղթս,
եւ
տալն
Պապիկ
աղային:
Եւ
պատուէր,
զի
ընդ
նմա
տարեալ
տացեն
յիւրաքանչիւրսն:
Եւ
պատուէր
եւս`
սիրով
ընդ
ժողովրդեանն
վարիլ,
եւ`
զհասարակ
թուղթն
առ
սա
յղեաց,
եւ
գրեաց
ծանուցմամբ
ընթեռնուլ
ի
մէջ
ժողովրդեանն,
եւ
սիրով
խրատելոյ
ոչ
դադարիլ:
Ծանոյց
եւս
սմա
զբերելն
ի
Քիւրտիստանու
զԷ
ախթարմայս,
(որպէս
ասացաւ
յամսոյս
ԺԸ ,
)
եւ
ուղղելն
զնոսա,
(որպէս
ասելոց
եմ
յետոյ :
)
Զի
ծանուսցէ
նոցա,
եւ
գիտասցեն
թէ`
յամենայն
տեղիս
է`
ձեռնարկեալ
ի
յախթարմայս
ի
յուղղել,
եւ
ոչ
ի
յինքեանս
միայն:
Իսկ
եւ
Պօղոս
վարդապետին
էր
անդ
ԲՃ,
եւ
Կ
տուն
ծուխ,
ի
հայրենեաց:
Որոց
աղագաւ
գրեաց
սմա
սրբազան
վեհն
ըստ
աղերսանաց
Պօղոս
վարդապետին,
զի
որպէս
եւ
լեալ
է
ի
բնէ
սովորութիւն,
զարդիւնս
նոցին
Պօղոս
վարդապետի
մօրն
հասուցանել
տացէ:
Եւ
զի`
թէ
զպատշաճաւոր
ոք
գտցէ,
յարտաքին
վիճակսն
ի
նուիրակիլ
յղեսցէ:
Փուսուլայ
մի
եւս
գրեաց
առ
սա,
զի
զդրամն,
(5)
զոր
ընդ
Պապիկ
աղային
յղեաց,
տացէ
քեահիային,
եւ
զիւր
տուեալ
թէմէսուկն
ի
նմանէ
առցէ:
Պապիկ
աղային
եւս
իբրեւ
թնծայ
դրամս
ետ
(1)
ծանոյց
սմա:
Եւ
զԲ
չալսն,
զորս
տարաւ
մահտեսի
Յօնանն
վասն
Ենկիչար
Աղասուն
եւ
Դիւան
էֆէնտուն,
չէին
պատշաճ
տեսեալ
տալ
նոցա,
եւ
այժմ
առ
սա
էին,
վասնորոյ`
գրեաց
մի
տալ
ումեք,
զի
որպէս
գրեսցէ,
այնպէս
արասցէ:
Եւ
զփարայ
մի
այսուհետեւ
մի
տացէ
ումեք
կամ
խոստասցի,
զի
թէ
արասցես
եւս
ասէ`
չէ
ինձ
ընդունելի:
Եւ
զի
խոստանայր
յոյժ
ախթարմայիցն,
պատուիրեաց
սիրով
վարիլ,
եւ
համեստութեամբ
ի
ձեռն
բերել
զնոսա:
Եւ
այնքան
անդէն
մնալ,
մինչեւ
ասէ
գրեալ
եմ
ի
Պօլիս
վասն
նոր
ֆարմանի,
(որպէս
ասացաւ
ի
յուլիսի
ԺԶ.
եւ
ի
Ի .
)
եկեսցէ
եւ
յայնժամ
որպէս
գրեցից,
այնպէս
արասցես:
Եւ
զի`
վասն
արտաքին
վիճակաց
ախթարմայիցն
եւս
ընդ
փաշային
խօսեսցի,
տեսցէ
եթէ
զինչ
ասէ:
Եւ
այլ
առ
այսոսիկ
պատուէրք :
Թուղթ
եւս
առ
Հայ
ամալայսն
փաշային
գրեաց,
այսինքն`
առ
Շինիկչի
բաշի
խօջայ
Իսպիրն:
Նալբանդ
բաշի
մահտեսի
Պաղտասարն,
եւ
մահտեսի
Շահինն:
Քիլէրճի
բաշի
Փիլիպպոսն:
Էքմէքճի
բաշի
Կարապետն:
Աշշի
բաշի
Այվազն
եւ
Ղարակեօղն:
Թէրզի
բաշի
Սրաբիոնն
եւ
Ասլանն:
Ղաւուշչի
բաշի
մահտեսի
Վարդանն,
եւ
պարոն
Բալասանն,
մէյտան
ուստասի
Պետրոսն
եւ
Յարութիւնն:
Բաշխալֆայ
ուստայ
Դաւիթն:
Աշչի
Իսպիրն,
եւ
միւս
Իսպիրն:
Եւ
առ
Ղասաբ
բաշի
խոջայ
Սարգիսն:
Շնորհակալութիւն
վասն
զՄարտիրոս
վարդապետն
շահելոյն
իւրեանց
եւ
բանիցն
ջատագով
լինելոյն:
Եւ
պատուէր`
եւս
առնել
զնոյնս:
Զայս
եւս
առ
Մարտիրոս
վարդապետն
յղեաց :
Ել
Պապիկ
աղայն
եւ
Մարտիրոս
վարդապետի
շաթիրն
ի
օգոստոսի
Ը :
