Յիշատակարան. Մասն II (1767-1776)

Հեղինակ
ՍԻՄԷՕՆ ԿԱԹՈՒՂԻԿՈՍ ԵՐԵՒԱՆՑԻ  

Բաժին
Հայ դասական մատենագրութիւն  

Թեմա
Պատմագրութիւն  Թղթեր, նամակներ, կոնդակներ  
Դիտել
Պօլիսոյ նուիրակ Զաքարիա վարդապետն (որ ի փետրվարի ԺԸ յիշեցաւ ) պահարանաւ թուղթ էր յղեալ առ Մուրտիկեանց մահտեսի Փիլիպպոսն ի Կարին, յղել ի սուրբ Աթոռս առ սրբազան Վեհըն: Եւ նա եւս զպահարանն զայն ընդ Պաղտասար անուամբ փայեկի միոյ յղեալ էր առ մեզ: Բայց փայեկն այն` թարց ժամանելոյ ի սուրբ Աթոռս, եւ տալոյ մեզ զպահարանն, վասն բանից իւրոց գնացեալ էր յԵրեւան, ընդ իւր ունելով զպահարանն: Եւ զկնի քանի մի աւուրց եկն նա յԵրեւանայ ի սուրբ Աթոռս, եւ ետ մեզ զպահարանն եւ փութացոյց մեզ գրել զպատասխանիս իւրոյ բերեալ թղթոցն` զի առեալ տարցէ ընդ իւր: Բայց վասն փութով վերադառնալոյ փայեկին անհնարին էր փոյթ ընդ փոյթ գրելն մեզ զպատասխանիս թղթոցն զի ընդ փայեկին յղիցէաք : Քանզի Թալպիզ փայեկն այն` յերեկոյի եմուտ ի սուրբ Աթոռս, եւ ի լուսանալ առաւօտուն գնալոց էր աստի: Վասնորոյ եւ սրբազան Վեհըն առ Մուրտիկեանց մահտեսի Փիլիպպոսն զթուղթ միամտութեան գրեաց, ընդ իւր յղեալ փայեկին, զի զպահարանաւ զթուղթսն զորս յղեալ էր առ մեզ, առ մեզ հասեալ իմասցի, եւ միամտեսցի: Որում եւ ծանոյց զանխոհեմ արարմունս իւրոյ յղեալ փայեակին, (որպէս ասացաւ ի վերդ ) որոյ աղագաւ եւ զանձեռնհատ լինելն մեր այժմ գրելն ընդ փայեակին զպատասխանիս իւրոյ յղեալ թղթոցն: Եւ խոստացաւ նմա յետոյ գրել, եւ յղել առ ինքն: Նաեւ` ծանոյց եւս նմա քան զայս յառաջ յամսոյս Է ի ձեռն օտարական տաճկի միոյ բարաթ առնելն ի վերայ իւր: (Ճ ) պատուէր` զի տացէ: Այլ եւ վասն Թօխաթու հին նուիրակ առ Պետրոսն եւ Մարտիրոսն եղեալ դրամոյն` (Ա1Լ ) որպէս քան զայս յառաջ յամսոյս Դ: Եւ այժմ եւս գրեաց նմա, զի զթուղթս զայս ընթերցեալ առաջի նոցա, պահանջեսցէ ի նոցանէ զդրամն: (Ա1Լ ) եւ յոչ տալն նոցա, ծանուսցէ ինքեան: Քանզի` կամէր սրբազան Վեհըն` զի թէ յայս անգամ եւս չտացեն մեզ նոքա զդրամն մեր յետոյ ընդ բանիւ արասցէ զնա: Թուղթ մի եւս ի Բայազիտ` առ Մարգար Աղայն, առ մահտեսի Էլօն, առ պարոն Մուրատն, առ պարոն Թադէոսն, եւ առ պարոն Թումայն գրեաց. զի սոքա քան զայս յառաջ յանցեալ ամին եւ ի հոկտեմբերի ԻԷ վասն պատճառի ինչ` Գ ամիս պայմանաւ դրամ փոխ առին ի մէնջ, զի ի լրանալ պայմանին տացեն: Եւ ահա Գ ամիսն մերձ է ի լրանալ, բայց սոքա ի յայն դրամոյն` մինչեւ ցարդ ոչինչ են հասուցեալ առ մեզ: Եւ Հաճի Զէյնալն (որ յամսոյս Է յիշեցաւ ) այժմ դրամ (ՃԼ ) էր առեալ ի Հաճի Բաղրէն, եւ ի կողմանէ մեր գիւղի իջարային ի վերայ մեր բարաթ արարեալ, զի մեք տացուք նմա զդրամն, բայց սրբազան Վեհըն Հաճի Զէյնալուն յայսմ ամի մի զկնի միոյ բարաթագիր առնելոյն ի վերայ մեր յոյժ զզուեալ, վասն որոյ` այժմ ոչ կամէր տալ Հաճի Բաղրուն զդրամն: Իսկ նա յառաջնմէ դրամ էր տալոց Նսնուսեցի մահտեսի Յովհաննիսին: Վասնորոյ` խնդրեաց ի սրբազան Վեհէն զդրամն զայն ի Բայազիտ տալ ինքեան, զի անդ տուեալ Նսնուսեցի մահտեսի Յովհաննիսին, զերծցի ի պարտուցն իւրոց: Ուստի եւ սրբազան Վեհըն ըստ խնդրոյ նորին, ի Բայազիտ խոստացաւ տալ նմա զդրամն: (Ճ ) Եւ վասն առ բայազիտցիսն եղեալ դրամոյն` (բ ) քան զայս յառաջ սրբազան Վեհըն գրեցոյց սպասաւորին իւրոյ Մկրտիչ վարդապետին առ տէր Վահանն, ասել նոցա` զի ի պատրաստեցեն զդրամն (բ ) եւ այսր աղագաւ այժմ ինքն եւս գրեաց առ նոսա, զի մինչեւ ցմէկ ամիսն ժողովեալ զդրամն (բ ) տացեն տէր Վահանին, որ ի պատրաստի ունիցի: Զի զկնի սրբոյ Զատկին` ի ձեռն Հաճի Բաղրին բարաթ էր առնելոց ի վերայ նորա: Զի զմասն ինչ (ՃԼ ) ի յայն դրամոյն (բ ) տաճկին տացէ, եւ զմնացեալն (Դ ) յետոյ առ մեզ յղեսցէ: Յղեցան այսոքիկ ընդ Մուրտիկեանց մահտեսի Փիլիպպոսին յղեալ Պաղտասար փայեկին: Որ ել ի Ապրիլի ԺԲ: