Ուղեգրութիւն

[Ա]

Եւ կայր Ստամպօլ հինգ եկեղեցի Հայոց. ի Վլանկայ երեք, աւագն Սուրբ Նիկողայոս, Սուրբ Աստուածածին եւ Սուրբ Սարգիս. ի Պալատն մէկ. եւ ի Սուլումանաստրն մէկ, Սուրբ Գեւորգ անուն։ Եւ կայր չորս հինգ վարդապետ Ստամպօլ. երեք եպիսկոպոս. հարիւր քահանայ կամ այլ աւելի. թող զհաբեղայսն։ Եւ ութսուն տուն՝ տուն տեղացի հազիւ գտանէր. բայց եկն եւ ղարիպն աւելի քան զքառասուն հազար տուն ի Ստամպօլ, Ղալաթա եւ Սկուտարն։ Քանզի յօթաեախան Ճէլալիքն աւիրել էին. եւ ամենեքեան հալածեալք եւ փախուցեալք անդ էին հանգուցեալք։ Եւ թէ հաշուես [1] ի Պուղտանա[յ] մինչեւ Ստամպօլ, պութուն Ուռումէլին մինչեւ մեծն Վանատիկ, նա չկայ քաղաք, գեղ կամ չֆտլիկ, որհայ չկենայ. որ վասն ծովացեալ մեղաց մերոց ցիրուցան եղեալ եմք ի վերայ երկրի [2] որպէս զփոշի. փառօք Աստուծոյ։

Եւ էր պատրիարգն [3] Հայոց վարդապետ մի Կեսարացի [4] Գրիգոր անուն, խրթնազգի եւ խստակրօն, առաքինի եւ սրբասնեալ, յոյժ իմաստուն եւ հմուտ Հին եւ Նոր Կտակարանաց, ճգնող եւ պահեցող. որ բնաւ ամենեւիմբ չուտէր միս եւ գինի ոչ ըմպէր, այլ չորապաք զամենայն աւուրսն իւր անցուցանէր, բայց միայն ի շաբաթ եւ ի կիրակէն լուծունէր ի եիւղ եւ ի պանիր, [ի] ձուկն, ի ձէթ եւ ի ձու. եւ յաղուհացսն երկու օրն անգամ մի ճաշակէր։ Առ որ կացի ես կէս տարի մի։ Եւ ունէր սա [5] Ջուղեցի աշակերտ մի բանասէր՝ անունն Մովսէս, յոյժ խոնարհ եւ հեզ, առաքինի եւ սուրբ, կոյս եւ ընտիր. որ օր մի առանց ութ կանոն դատարկ ոչ լինէր. այլ զցայգ եւ զցերեկ հսկէր եւ տքնէր [յ]աղօթս անձանձիր ոտնակացութեամբ. եւ պարապէր միշտ ընթերցմամբ սուրբ Գրոց։ Առ այսպիսի աստուածահաճոյ արս [6] կացեալ։